Sueska kriza – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 27:
Nakon Prvog arapsko-izraelskog rata mogućnost sklapanja mira između Izraela i najumerenijeg arapskog lidera, [[jordan]]skog kralja Abdullaha, neslavno je propala nakon što su kralja Abdullaha u [[Jerusalim]]u [[1950]]. ubili [[Palestinci|palestinski]] ekstremisti. Rušenje monarhije u Egiptu [[1952]]. označilo je novu prekretnicu u odnosu snaga na Bliskom istoku. Tako je razdoblje političkih previranja u Egiptu, izazvanih porazom [[1948]], kulminisalo vojnim udarom kojim je srušen kralj Faruk. Zbivanja u Egiptu s pozornošću su bila praćena u [[Tel Aviv]]u. Egipatska vojska se u ratu [[1948]]. pokazala najtežim izraelskim protivnikom i najvećom opasnošću, dok je Egipat bio najčešća polazna tačka za ubacivanje arapskih komandosa na izraelsku teritoriju. Izrael je zabrinjavao porast arapskog nacionalizma, a činjenica je da je Egipat imao niz nabavki oružja iz istočnog bloka, zbog čega je bio na najboljem putu da se uspostavi kao regionalna velesila. Radi diskreditacije Egipta u očima Zapada, izraelska obaveštajna skupina je početkom pedesetih u Egiptu izvela niz antiameričkih terorističkih akcija u obliku podmetanja bombi. Nakon što je to otkriveno u javnosti nekoliko godina kasnije, ciela operacija je prozvana prema tadašnjem ministru obrane koji je naredio celu akciju "[[Afera Lavon]]". No, veze između Egipta i Zapada nisu presekli izraelski obavještajni agenti već sam egipatski predsjednik [[Gamal Abdel Naser]].
[[Sjedinjene Američke Države]] pokušale su posredovati u sukobu Egipta i Izraela obećavajući izdašnu privrednu pomoć objema zemljama. U Egiptu su tu pomoć namenili gradnji [[Asuanska brana|Asuanske brane]] na reci [[Nil]]. No, dolaskom Gamala Abdela Nasera na čelo vojnog režima u Kairu u aprilu [[1954]]. godine Egipat se počeo približavati Sovjetskom Savezu. Zabrinut zbog egipatskog koketiranja sa Sovjetskim Savezom, američki predsjednik [[Dwight D. Eisenhower|Ajzenhauer]] otkazao je Kairu zajam za finansiranje Asuanske brane. Do kulminacije zaoštravanja odnosa Egipta sa zapadnim zemljama došlo je u julu [[1956]]. godine egipatskom nacionalizacijom Sueckog kanala, koja je opravdana potrebom pronalaženja izvora finansiranja gradnje Asuanske brane.
=== Pripreme za rat ===
| |||