Wikipedija

Atlaske planine – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Nema sažetka izmjene
Nema sažetka izmjene
Red 8:
|površina=
|vrh=Džabal Tubkal
|visina=4 1674167
|zaštita=
|država={{flag|Maroko}}</br>{{flag|Alžir}}</br>{{flag|Tunis}}
Red 19:
Atlas je nabrano gorje, koje se formiralo tokom tri [[geološka kronologija|geološke ere]] [[Zemlja (planet)|Zemljine]] [[Geologija|geološke]] prošlosti. Za vrijeme prve tektonske deformacije, izdigao se samo masiv [[Anti Atlas]] u [[paleozoik]]u (~300 milijuna godina), zbog sudara [[litosferne ploče|tektonskih ploča]] [[Severna Amerika|Sjeverne Amerike]], [[Evropa|Evrope]] i [[Afrika|Afrike]], koje su prije bile povezane.
[[Datoteka:Tizi'n'Toubkal.jpg|thumb|levo|240px|Pogled na najviši vrh Džabal Tubkal]]
Druga faza odvijala se tokom [[mezozoik]]a (prije ~ 65 milijuna godina) kad se povećala i rastegla [[Zemljina kora]] i kad su se razdvojili [[kontinent]]i. Većina stijena dadašnjeg Visokog Atlasa bila su na dnu [[ocean]]a u to vrijeme.
 
Konačno u razdoblju [[tercijar]]a (prije ~ 65 milijuna ~do 1,8 milijuna godina), formirao se Atlas kakvog danas poznajemo, kad su se sudarile [[litosferne ploče|ploče]] [[Evropa|Evrope]] i [[Afrika|Afrike]] na južnom kraju [[Pirinejski poluotok|Iberijskog poluotoka]].<ref name=geo>{{cite web
|url=http://www.riannek.de/spip.php?article159
|title = ''Geologie des Atlas''
Red 29:
}}</ref>Taj sudar je izgleda samo jedan od uzroka nastajanja Atlasa, kao i za zatvaranje [[Gibraltarski tjesnac|Gibraltarskog tjesnaca]] i formiranja [[Alpe|Alpa]] i [[Pirineji|Pirineja]]. Nedavne studije ukazuju na to da su procesi u dubini [[Zemljina kora|Zemljine kore]] možda odgovorni za uzdizanje [[Visoki Atlas|Visokog]] i [[Srednji Atlas|Srednjeg Atlasa]].<ref>[http://einstein.uab.es/c_geotectonica/WebAtlas/AtlasLitho.htm UAB.es] Potential field modelling of the Atlas lithosphere</ref><ref>[http://einstein.uab.es/c_geotectonica/WebAtlas/MaterialAtlas/Ayarzaetal2005.pdf UAB.es] ''Crustal structure under the central High Atlas Mountains (Morocco) from geological and gravity data'', P. Ayarza, et al., 2005, Tectonophysics, 400, 67-84</ref>
 
Zbog sudaranja [[litosferne ploče|ploča]] [[Evropa|Evrope]] i [[Afrika|Afrike]] Atlas je još uvijek tektonski vrlo aktivan, na što ukazuju česti [[potres]]i, od kojih je najkatastrofalniji bio onaj u marokanskom [[Agadir]]u [[1960]]. kad je poginulo 15 .000 ljudi.<ref name=ag> {{cite web
|url=http://www.nfb.ca/film/once_agadir
|title = ''Once ... Agadir''
Red 36:
|language = engleski
|accessdate = 7. 11. 2011
}}</ref> U srcu masiva [[Tel Atlas]] leži grad [[Blida]], koji danas ima 265 .000 stanovnika, on je u [[19. vijek]]u, dva puta porušen u katastrofalnim potresima. Alžirski grad [[Šalif]] od 235 .000 stanovnika, pogodio je [[1954]]., potres u kojem je poginulo 1500 ljudi<ref name=pot/>, a [[1980]]. potres jačine 7,3 stupnjeva po [[Richterova skala|Richterovoj ljestvici]], tad je poginulo 5 0005000 (u prvim izvještajima 20 .000 ljudi).<ref name=pot>{{cite web
|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/10/newsid_3714000/3714612.stm
|title = ''1980: Thousands feared dead in Algerian quake''
Red 62:
 
=== Masiv Saharskog Atlasa ===
Masiv [[Saharski Atlas]] je jugoistočni krak masiva Atlas, koji leži unutar [[Alžir]]a. Iako ne tako visok kao Visoki Atlas, i on je impozantan sa svojim najvišim vrhom Džebel Ajsa od 2 2362236 m, koji je orjentir sjevernog ruba pustinje [[Sahara|Sahare]]. Po Saharskom Atlasu padne nešto kiša i ima bolje uvjete za poljoprivredu od visoravni na sjeveru. Većina stanovnika Saharskog Atlasa su [[Berberi]].
 
=== Masiv Tel Atlas ===
[[Datoteka:Atlas Kasbah landscape3.jpg|thumb|desno|320px|Panorama Atlasa]]
Masiv [[Tel Atlas]] ili Mali Atlas dug je preko 1 5001500 km, i prostire se od Maroka, preko Tunisa do Alžira, paralelno s obalom Sredozemlja. To je najsjeverniji masiv iz altaske grupe koji se na zapadu spaja sa Srednjim Atlasom, a na istoku Alžira sa Saharskim Atlasom. Najviši vrh ovog masiva visok je 2 3082308 m. Kraj južno ovog masiva je visoravan, s brojnim jezerima za sezone kiša, koja za vrijeme suše postanu slana.
 
=== Masiv Aures ===
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Atlaske_planine