Akropolj (Atina) – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka izmjene |
mNema sažetka izmjene |
||
Red 18:
'''Akropolj''' ([[Antički grčki jezik|antgrč.]] ''ἀκρόπολις'' [''akrópolis'' – akropolis]; od ''άκρος'' [''ákros'' – akros] = „vrh“ i ''πόλις'' [''pólis'' – polis] = „grad“, doslovce znači "grad na brdu"), je stjenovito brdo, antičko svetilište posvećeno grčkoj boginji [[Atena (mitologija)|Atini]] zaštitnici grada [[Atena (božica)|Atine]], u samom centru doline [[Atika (Atina)|Atike]]. Visine je oko 150 [[m]], a sam vrh čini platforma dimenzija 300x150 m, gdje se nalazi arhitektonski kompleks. Brdo je prvi put utvrđeno zidovima u [[mikenska kultura|mikenskom periodu]], a dijelovi tih prvih zidina su i danas vidljivi, naročito na jugoistoku [[Propileji|Propilaje]]. Zidovi utvrđenja koji danas dominiraju su izgrađeni poslije persijskih ratova u prvoj polovini 5. vijeka pne., za vrijeme [[Temistokle|Temistokla]] (sjeverni zid) i [[Kimon]]a (južni zid). Izmjene su rađene u Periklovo doba i kasnije, kada je Akropolj postao glavno uporište grada.
Najveće i najljepše svetilište stare Atine, posvećeno boginji Atini, dominira centar modernog grada Atine, sa stjenovitog uzvišenja.Atina je bila i jedan od najmocnijih jonskih polisa. Nalazila se na poluostrvu Atici. Atinu su osnovali Jonjani 1000. godine pne.. Najslavljeniji mitovi stare Atine, religiozni festivali, najraniji kultovi, kao i drugi važni događaji u istoriji grada, su svi povezani sa Akropoljom. Spomenici i građevine Akropolja su u harmoniji sa svojim prirodnim okruženjem. U ovim jedinstvena djelima antičke arhitekture, kombinuju se različiti stilovi klasične grčke arhitekture i umjetnosti, koji su vjekovima utjecali na mnoge druge kulture i umjetnosti. Akropolj iz 5. vijeka pne., je slikovit primjer raskoša, moći o bogatstva Atine u zlatnom dobu Perikla.
Svetilištu se pristupa sa zapada, jedinog mogućeg pristupa, preko Bolove kapije, jedne od dvije kapije koje su sagrađene poslije invazije [[heruli|herula]] u 3. vijeku, (germanskih plemena sa Skanidinavije), ili preko malih vrata ispod hrama Atine Nike. Na ostalim stranama brda postoje izvori pitke vode još od antičkog doba. Poslije kapije stiže se pred monumentalni ulaz u svetilište, koji se zove Propilaje, izgrađen u klasično doba, koji je projektovao arhitekte [[Mnesikle|Mnesikla]]. Hram Atine Nike, izgrađen oko 420. godine pne., aprojektovao ga je i nadgledao izgradnju arhitekta [[Kalikrat]]a, dominira južni utvrđeni bedem Propilaja. Blizu hrama nalazi se oltar [[Afrodita|Afrodite Pandeme]], od kojeg je sačuvan samo jedan dio. Suprotno sjevernom krilu Propilaja, nalazi se pravougaoni oltar, poznat pod imenom „oltar Agripa“, pošto je u prošlosti bio mjesto gdje se čuvao dar grada grada Atine rimskom vojskovođi [[Marko Vipsanije Agripa|Marku Vipsaniju Agripu]].
| |||