Rak gušterače – razlika između verzija

'''Rak gušterače (pankreasa)''' je naziv za maligni [[tumor]] [[pankreas|gušterače]]. Nije tako čest kao ostali tipovi [[rak]]a i postotakprocenat izlječivostiizlečenja od te vrste karcinoma je najmanji. Kasno uzrokuje smetnje i kad se otkrije, najčešće je već u uznapredovalom stadijustadijumu i nije ga moguće [[operacija|operacijom]] odstraniti. Više od 95% pacijenata umire u roku od dvijedve godine nakon dijagnoze. U 95% slučajeva radi se o [[adenokarcinom]]u, a ostalih 5% uključuju tumore različite prirode. Najčešći faktori rizika su: starija životna dob, [[pušenje]], ishrana pretjeranopreterano bogata [[lipidi|mastima]], a siromašna [[voće]]m i [[povrće]]m, debljina, smanjena fizička aktivnost, te ranije bolesti kao [[pankreatitis]], [[dijabetes]] i [[ciroza jetre]]. Najčešće oboljevaju ljudi u čijoj je bliskoj porodici već bilo oboljelihobolelih od raka gušterače, [[rak debelog crijeva|raka]] ili [[polipoza debelog crijeva|polipoze debeloga crijevacreva]], porodičnog [[rak dojke|raka dojke]], nasljednognaslednog pankreatitisa, [[melanom]]a i [[rak jajnika|raka jajnika]].<ref>http://www.zracenja.ozdravljenje.net/html/rak_gusteraee.html</ref> Češći je kod muških nego kod ženskih osobamuškaraca.<ref>httphttps://www.svetzdravljasvetmedicine.com/Tekstbolesti-324i-25stanja/onkologija/36-Rak_gusterace.htmkarcinom-pankreasa-patologija-rak-gusterace-rak-pankreasa</ref>

Simptomi bolesti se ne pojavljuju ili su zanemarivi do uznapredovalog stadijastadijuma bolesti. Kad se pojave, direktno zavise od lokalizacije i veličine tumora. Najčešće se javlja bol u gornjem dijeludelu stomakatrbuha ili u leđima, često sa širenjem pod lopatice, pojačava se nakon jela ili kod ležanja. OpćaOpšta slabost, gubitak [[apetit]]a i znatan gubitak težine karakteristični su za rak gušterače. Mogu biti prisutni [[mučnina]] i [[povraćanje]], čak i duže vrijemevreme nakon uzimanja obroka, žutilo kože, [[oko|očiju]] i tamna [[mokraća]].

Jedan oblik tumora može uzrokovati smetnje u količini izlučivanja [[inzulinInsulin|insulina]]a ili drugih hormona, što izaziva niz smetnji u probavljanjudigestiji hrane, posebno masnoća, kao i probleme u razgradnji šećera, pa čak i razvitaknastanak dijabetesa. Često je ozbiljna [[depresija]] prvi simptom bolesti.

NajtačnijaNajprecizniji idijagnostički najisplativijakriterijum metodaza uspostavljanja dijagnoze i ocjenjivanjeprocenu proširenosti karcinoma jejesu [[CT]] (kompjuterskakompjuterizovana tomografija) i [[Magnetna rezonantna tomografija|MR]] (magnetna rezonanca) sa MRCP-om, a pokazaće prisutne abnormalnosti u 75% slučajeva. Ako se radi o karcinomu koji nije moguće operisati i koji je već [[metastaza|metastazirao]], provodi se perkutana aspiracija iglom za [[histologija|histološku]] analizu. Ukoliko se CT-om ne pronađe tumor ili ga je moguće operisati, koristi se [[endoskopski ultrazvuk]] kako bi se otkrili mali tumori i odredio stepen proširenosti. Uobičajeni laboratorijski nalazi često su normalni. U 25 do 50% slučajeva javlja se [[hiperglikemija]].<ref>http://www.plivazdravlje.hr/?section=prirucnik&section_menu=bolesti&section_menu2=&bid=328-0</ref>

Parcijalna [[pankreatektomija]] (djelimičnodelimično odstranjenje gušterače) ili pankreatikoduodenoktomijapankreatikoduodenektomija (odstranjenje gušterače i [[duodenum]]a) tzv. WhippleovWhipple-ova postupakprocedura, jedino je što potencijalno može dovesti do izlječenjaizlečenja, nomeđutim tumor je moguće odstraniti u svega 15% bolesnika, a izlječivizlečiv samo u 3%. Pri tome je petogodišnje preživljenje 15-20%.<ref>httphttps://www.plivazdravljesvetmedicine.hrcom/?section=prirucnik&section_menu=bolesti&section_menu2=&bid=328-0i-stanja/hirurgija-i-anestezija/digestivna-hirurgija/49-karcinom-pankreasa-hirursko-lecenje-karcinoma-glave-pankreasa</ref>

* Istraživanja pokazuju da je pušenje uzrok 20-30% slučajeva raka gušterače (pankreasa).<ref>http://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_2X_Can_pancreatic_cancer_be_prevented_34.asp?rnav=cri</ref>