Verzija na datum 6 novembar 2018 u 22:27 uredi Fatima Muftić (razgovor \| doprinos) 16 izmena mNema sažetka izmjene ← Starija izmjena		Verzija na datum 6 novembar 2018 u 22:57 uredi poništi Edgar Allan Poe (razgovor \| doprinos) Birokrati, Administratori interfejsa, Administratori 323.307 izmena m Vraćene izmjene Fatima Muftić (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika SrpskiAnonimac oznaka: vraćanje Novija izmjena →
Red 1: {{Infokutija jezična porodica ~~{{bez_izvora}}~~ \|naziv=Slavenski ~~{{Инфокутија језичка породица~~ \|regija=[[Istočna Evropa]] ~~\| name = Slavenski jezici~~ \|familycolor=Indo-Evropski ~~\| altname =~~ \|fam1=[[Indoevropski jezici\|Indoevropski]] ~~\| acceptance =~~ \|fam2=[[Baltoslavenski jezici\|Baltoslavenski]] ~~\| ethnicity =~~ \|child1=[[Istočnoslovenski jezici\|Istočnoslovenski]] ~~\| region = [[Централна Европа]], [[Југоисточна Европа]], [[Источна Европа]] и [[Сибир]]~~ \|child2=[[Južnoslovenski jezici\|Južnoslovenski]] ~~\| familycolor = Indo-European~~ \|child3=[[Zapadnoslovenski jezici\|Zapadnoslovenski]] ~~\| fam1 = [[Индоевропски језици]]~~ \|iso2=sla ~~\| fam2 = [[Балтослaвенски језици]]~~ ~~\| protoname = [[Праслaвенски језик]]~~ ~~\| child1 = [[Западнослaвенски језици]]~~ ~~\| child2 = [[Источнослaвенски језици]]~~ ~~\| child3 = [[Јужнослaвенски језици]]~~ ~~\| iso2 = sla~~ ~~\| iso5 = sla~~ ~~\| glotto = slav1255~~ ~~\| glottorefname = Slavic~~ ~~\| map = Slavic europe.svg~~ ~~\| mapcaption = Слaвенски језици у Европи:~~ ~~{{leftlegend\|#7cdc87\|Западнослaвенски}}{{leftlegend\|#008000\|Источнослaвенски}}{{leftlegend\|#003636\|Јужнослaвенски}}~~ ~~\|map2 = Slavic-2005-ru.png~~ ~~\|mapcaption2 = Мапа слaвенских језика~~ }} [[Datoteka:Slavic europe.svg\|thumb\|275px\|right\| '''Слaвенски језици''' чине групу [[језик]]а која, заједно са [[Балтички језици\|балтичким језицима]], формира [[балтослaвенски језици\|балтословенску]] грану [[Индоевропски језици\|индоевропских језика]]. Сви слaвенски језици су потекли од [[праслaвенски језик\|праслaвенског језика]], данас изумрлог. {{legend\|#7cdc87\|Države gdje se govore [[zapadnoslovenski jezici]]}} {{legend\|#008000\|Države gdje se govore [[istočnoslovenski jezici]]}} {{legend\|#004040\|Države gdje se govore [[južnoslovenski jezici]]}}]] [[Datoteka:Slavic languages (no legend).png\|thumb\|right\|275px\|Rasprostranjenost pojedinih slovenskih (slavenskih) jezika]] '''Slovenski''' ili '''slavenski jezici''', grupa bliskih [[jezik]]a kojim govore [[Sloveni\|slovenski narodi]] (Sloveni), a predstavljaju podgrupu [[Indoevropski jezici\|indoevropskih jezika]]. Uglavnom se govore u [[Istočna Evropa\|istočnoj Evropi]], većem delu [[Balkan]]a, delovima [[Centralna Evropa\|centralne Evrope]], i sjevernom delu [[Azija\|Azije]]. == Podjela == Слaвенски језици се деле на три групе: [[Јужнослaвенски језици\|јужну]], [[Источнослaвенски језици\|источну]] и [[Западнослaвенски језици\|западну]]. Usprkos veoma uočljivoj srodnosti '''slovenskih jezika''' i njihovoj velikoj tipološkoj sličnosti, slovenski svijet je znatno izrazitije izdiferenciran brojem književnih (standardnih) jezika nego kvalitetom i rasponom slavenskih međudijalekatsih razlika, pogotovu ako se u tom pogledu napravi poređenje sa jezičkom situacijom, na primjer, u [[Njemačka\|Njemačkoj]], [[Francuska\|Francuskoj]] ili [[Španjolska\|Španjolskoj]], gdje naspram većih regionalnih jezičkih razlika postoji samo po jedan književni jezik (u znatno užoj sferi upotrebe u Francuskoj postoji i oksitanski [ili provansalski], a u Španjolskoj katalonski). (Znatan izuzetak čini, prema knjizi [[Pavle Ivić]]a ''Srpski narod i njegov jezik'' (Srpska književna zadruga, [[Beograd]], [[1971]]), relativno jasna granica između zapadne i istočne grane [[južnoslavenski jezici\|južnoslavenskih jezika]].) Štaviše, tendencije ka izdvajanju novih književnih jezika u slavenskom jezičkom svijetu sežu do najnovije povijesti, čemu gotovo da nema paralele drugdje u [[Europa\|Europi]]. Slovenski jezici se dele na tri grupe: ~~; [[индоевропски језици]]~~ * Istočnoslovenska grupa obuhvata sledeće jezike: * [[балтослaвенски језици]] [[ruski jezik]] (159 miliona), [[слaвенски језици]] [[ukrajinski jezik\|ukrajinski]] (42,5 miliona), * '''[[јужнослaвенски језици]]''' [[bjeloruski jezik]] (9,3 miliona). ** [[српски језик]] * Zapadnoslovenska grupa obuhvata sledeće jezike: *** [[црногорски језик]] [[~~bosanski~~poljski jezik]] (50 miliona), [[češki jezik\|češki]] (10 miliona), ** [[хрватски језик]] [[slovački jezik\|slovački]] (5 miliona), ** [[македонски језик]] [[lužičkosrpski jezik]] (oko 50 hiljada). **** [[бугарски језик]] * Južnoslovenska grupa obuhvata sledeće jezike: ** [[словеначки језик]] [[bugarski jezik\|bugarski]] (8 miliona) ** [[старослaвенски језик]] [[makedonski jezik\|makedonski]] (2 miliona) * '''[[источнослaвенски језици]]''' [[slovenački jezik\|slovenački]] (2 miliona), ** [[руски језик]] [[srpskohrvatski jezik\|srpskohrvatski]] (17 miliona), ** [[украјински језик]] * [[bosanski\|bosanska varijanta]] (2 miliona), ** [[белоруски језик]] * [[hrvatski\|hrvatska varijanta]] (5 miliona), ** [[русински језик]] * [[srpski\|srpska varijanta]] (9 miliona), * '''[[западнословенски језици]]''' * [[crnogorski\|crnogorska varijanta]] (oko 0,5 miliona).<ref>Podaci su navedeni prema knjizi: A. E. Suprun,'' '''''Vvedenie v slavjanskuju filologinju,''''' ''2-e izdanie, pererabotannoe, Minsk, 1989, str. 13. Broj govornih predstavnika jednog jezika i broj predstavnika odgovarajućeg naroda nekad se ne podudara (upor. u odeljku'' '''''Etnički aspekt)''''' ''jer ima dosta primera da predstavnici jednog naroda svakodnevno govore jezikom koji im nije maternji i vladaju njime kao maternjim jezikom (što je, na primer, čest slučaj sa ruskim jezikom u Zajednici Nezavisnih Država, ili sa Ukrajincima u SAD i Kanadi, kojih ima oko pet miliona i koji govore engleski ili francuski jezik isto kao maternji jezik, a mnogi, verovatno, i bolje nego maternji, ukrajinski jezik). U Rusiji je 1989. godine bilo 119 865 946 Rusa (81,53%), čiji je maternji jezik ruski, 7 495 454 (5,1%) stanovnika Rusije koji nisu Rusi, a naveli su ruski kao maternji jezik i 16 405 826 stanovnika (11,1%) koji su ruski naveli kao svoj drugi jezik (prema knjizi'' '''''Narodaj Rossii,''''' 1994).</ref> ** [[лехитски језици]] * [[пољски језик]] * [[шлески језик]] * [[кашупски језик]] [[лужичкосрпски језици]] * [[горњолужичкосрпски језик]] * [[доњолужичкосрпски језик]] [[чешкословачки језици]] * [[чешки језик]] *** [[словачки језик]] Izvorni slovenski lingvonimi su, prema izloženom redosledu: ''russkij jazyk, ukrajinsĭka mova, biełaruskaja mova, język polski, český jazyk (čeština), slovenský jazyk (slovenčina), hornjoserbščina, dolnoserbska reč (dolnoserbski jezik), srpskohrvatski jezik, bălgarski ezik, slovenski jezik (slovenščina), makedonski jazik.'' ~~== Види још ==~~ * [[Википедија:Транскрипција са слaвенских језика]] Prema strukturi slovenski jezici su dosta sličniji od drugih jezičkih grupa, ali slovenski književni jezici se na više načina međusobno razlikuju. ~~== Извори ==~~ U pogledu ''broja govornih predstavnika'' pojedinih jezika slovenski jezici obuhvataju i tako velike jezike kao što su ruski (jedini slovenski jezik koji je po razmerama u kojima funkcioniše i svetski jezik), ukrajinski ili poljski i, s druge strane, književne mikro jezike, kao što je, na primer, [[rusinski jezik]] u [[Jugoslavija\|Jugoslaviji]], ili jezik [[Gradišćanski Hrvati\|Gradišćanskih Hrvata]] u Austriji, ili jezik [[Moliški Sloveni\|Moliških Slovena]] u oblasti Molize u srednjoj Italiji itd. [[poljski jezik\|Poljskim jezikom]] govori u [[Poljska\|Poljskoj]], pored [[Poljaci\|Poljaka]], i oko sto pedeset hiljada [[Kašubi\|Kašuba]] (danas gotovo sasvim izmešanih sa [[Poljaci]]ma), koje neki smatraju zasebnim slovenskim narodom, dok su, prema (preovlađujućem) mišljenju drugih, [[Kašubi]] danas deo poljskog naroda. Drukčiji je primer [[Lužički Srbi\|Lužičkih Srba]]. Taj slovenski narod ima dva književna jezika ([[gornjolužičkosrpski jezik\|gornjolužičkosrpski]] i [[donjolužičkosrpski jezik\|donjolužičkosrpski]]) koji se u novijoj slavistici sa dosta osnova tretiraju i kao dve književne varijante istog jezika. Varijantna književnojezička podeljenost [[Lužički Srbi\|Lužičkih Srba]] u znatnoj meri je istorijski uslovljena njihovom konfesionalnom podeljenošću. I u pogledu ''varijantne izdiferenciranosti ili bliskosrodne jezičnosti'' slovenski jezici su veoma srodni i mogu da se podele u srodne grupe: polapski jezici; ([[kašupski jezik]], [[šleski jezik]], [[poljski jezik]]), čeho-slovački jezici; ([[češki jezik]], [[slovački jezik]]), Lužički jezici; ([[donjolužički jezik]], [[gornjolužički jezik]]), srpskohrvatski jezik sa svojom [[hrvatski\|hrvatskom varijantom]], [[srpski\|srpskom varijantom]], ([[bosanski\|bosanskom varijantom]], i [[crnogorski\|crnogorskom varijantom]]), bugarsko-makedonski jezici; ([[bugarski jezik]], [[makedonski jezik]] i [[crkvenoslovenski jezik]]). Ruteniski jezici; ([[ruski jezik]], [[bjeloruski jezik]], [[ukrajinski jezik]] i [[rusinski jezik]]). Slovenski jezici međusobno se razlikuju i u pogledu ''kontinuiteta književnojezičkog statusa.'' Najstariji slovenski književni jezik - [[staroslovenski jezik]] stvoren je još u [[9. vek\|IX veku]], a najmlađi, [[makedonski jezik\|makedonski]] i [[rusinski jezik\|rusinski]], stekli su status književnog (standardnog) jezika u savremenom smislu reči tek posle [[Drugi svetski rat\|drugog svetskog rata]]. Kontinuitet razvoja gotovo svih slovenskih književnih jezika bio je zbog nepovoljnih istorijskih okolnosti ometan ili čak u dužem periodu i prekidan, što najmanje važi za [[ruski jezik\|ruski]] književni jezik. Savremeni slovenski jezici su, po prirodi stvari, živi jezici, ali u istoriji slovenskih jezika bilo je i takvih koji više ne postoje. Pored [[staroslovenski jezik\|staroslovenskog jezika]] (v. o njemu poseban odeljak u knjizi), koji danas postoji kao bogoslužbeni jezik [[pravoslavlje\|pravoslavnih]] slovenskih crkava (u tom slučaju se naziva crkvenoslovenski) pa se zato i ne može smatrati mrtvim jezikom u pravom smislu reči, u mrtve slovenske jezike spadaju zapadnoslovenski jezici: [[polapski jezik\|polapski]] i [[slovinski jezik\|slovinski]]. [[polapski jezik\|Polapskim jezikom]] govorilo se na širokoj teritoriji između donje i srednje [[Laba\|Labe]] (Elbe) na zapadu i donje [[Odra\|Odre]] na istoku. Od [[10. vek\|H veka]] [[Polapski Sloveni]] potpali su pod [[Germani\|germansku]] vlast, u [[18. vek\|XVIII veku]] su izgubili nacionalni identitet, a uskoro zatim nestali su i poslednji ljudi koji su govorili polapski jezik. Zahvaljujući nekolicini naučnika i amatera koji su posvetili izvesnu pažnju polapskom jeziku pre nego što je definitivno prestao da postoji, zapisani su tekstovi na tom jeziku i sastavljen mali rečnik, što je kasnije omogućilo njegovu gramatičku rekonstrukciju. [[slovinski jezik\|Slovinski jezik]], prema nekim mišljenjima jedan od [[kašupski jezik\|kašupskih]] [[dijalekat]]a (danas grupa [[poljski jezik\|poljskih]] dijalekata), kojim su govorili [[Pomoranski Sloveni]] (oko jezera [[Leb, jezero\|Leba]] i [[Gardno, jezero\|Gardno]] u [[Poljska\|poljskom]] [[Pomorje u Poljskoj\|Pomorju]]) održao se duže - do sredine [[20. vek\|XX veka]], iako su govorni predstavnici tog jezika takođe bili izloženi [[germanizacija\|germanizaciji]]. Bolje je i potpunije opisan od [[polapski jezik\|polapskog jezika]], a [[1950]]. godine čak je napravljen i [[magnetofon]]ski zapis govora jednog od poslednjih živih predstavnika tog jezika. Slovenski jezici se međusobno razlikuju i prema tome kako je tekao ''proces formiranja književnog jezika'' u svakom pojedinom slučaju. == Vidi još == * [[Slavistika]] * [[Južnoslovenski jezici]] * [[Zapadnoslovenski jezici]] * [[Istočnoslovenski jezici]] * [[Standardni jezik]] * [[Policentrični jezik]] * [[Slovenski jezici u indoevropskoj jezičkoj porodici]] * [[Balto-slovenski jezici]] * [[Praslovenski jezik]] == Reference == {{reflist}} == Literatura == ~~== Спољашње везе ==~~ {{Commonscat\|Slavic languages}} * Izvorni tekst je preuzet iz knjige ''Uvod u slavistiku I'' Predraga Pipera. Knjiga se može naći u svom elektronskom izdanju na [http://www.rastko.org.ju/filologija/ppiper-slavistika_c.html stranici] na [http://www.rastko.org.yu/ projektu Rastko]. Knjiga nema eksplicitnih restriktivnih autorskih prava koja zabranjuju njeno umnožavanje. * [http://slavenica.com/ Пребацивач текста између писама која користе слaвенски језици] {{Slavenski jezici}} ~~{{словенски језици}}~~ ~~{{Индоевропски језици}}~~ {{Authority control}} [[Kategorija:Slavenski jezici\| ]] ~~[[Категорија:Слaвенски језици\|*]]~~ [[Kategorija:Indoevropski jezici]] ~~[[Категорија:Балто-слaвенски језици]]~~

Slavenski jezici – razlika između verzija