1912 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop iz en Wiki Jan. Feb. 1912 |
→Događaji: dop. iz en Wiki March 12 |
||
Red 40:
[[Datoteka:Flag of the United States (1912-1959).svg|mini|200px|[[Zastava SAD]], jul 1912 - jul 1959.]]
* [[1. 2.]] - [[Banana republika]]: [[Manuel Bonilla]] je ponovo predsednik [[Honduras]]a (do 1913), daje velikodušne koncesije za uzgajanje banana firmi ''Cuyamel Fruit Company'' [[Sam Zemurray|Sama Zemurraya]], koji mu je pomogao u građanskom ratu.
* 8 - 11. 2. - Neuspešna misija britanskog sekretara za rat lorda Haldanea u Berlinu: u zamenu za prekid trke u pomorskom naoružanju, Nemci tražili britansku neutralnost u slučaju rata sa Francuskom.
* [[12. 2.]] - Završetak [[Xinhai revolucija|Xinhai revolucije]]: Udova carica [[Longyu]] potpisuje abdikaciju u ime maloletnog [[Pu Yi]]a - kraj [[dinastija Qing|dinastije Qing]] i monarhije u Kini; car zadržava titulu, palatu i sluge (do isterivanja [[1924]]).
* [[13. 2.]] - Kineski predsednik [[Sun Yat-sen]] daje ostavku u korist generala [[Yuan Shikai]]a u skladu sa ranijim sporazumom, a radi jedinstva južne i severne Kine.
Linija 46 ⟶ 47:
* [[24. 2.]] - [[Italijansko-turski rat]]: [[Bejrutska bitka (1912)|Bejrutska bitka]] je iznenadni italijanski napad na [[bejrut]]sku luku; italijanski senat istog dana jednoglasno potvrdio proglašenje aneksije [[Tripolitanija|Tripolitanije]] i [[Kirenaika|Kirenaike]].
* [[27. 2.]] - Pod pritiskom generala Viktorije, kongres izabrao njegovog strica [[Eladio Victoria|Eladia Victoriu]] za predsednika [[Dominikanska Republika|Dominikanske Republike]] (u novembru se povlači u korist nadbiskupa Nouela).
* 27. 2. - U Sijamu otkrivena oficirska zavera za ubistvo kralja [[Vajiravudh]]a, usled njegove rasipne, apsolutističke vlasti i favorizovanja paramilitarnog Korpusa Divlji tigar (apsolutizam u Tajlandu je oboren 1932).
=== Mart/Ožujak ===
* [[1. 3.]] - [[Emmeline Pankhurst]] i još 147 [[Sufražetkinje|sifražetkinja]] uhapšeno u Londonu nakon što su razbijale prozore i izloge u centru Londona da privuku pažnju.
* [[3. 3.]] - Meksički general [[Pascual Orozco]] se pobunio protiv vlade [[Francisco Madero|Madera]] - ima početne uspehe, ali vladine snage, na čelu sa [[Victoriano Huerta|Huertom]] su ga ubrzo porazili.
* [[5. 3.]] - Anonimni donator, za koga se kasnije saznalo da je [[George Eastman]] daje 2,5 miliona dolara za [[Massachusetts Institute of Technology]], tj. ukupno 20 miliona do 1920, što vodi razvoju institucije.
* [[6. 3.]] - Sastanak predstavnika Srba i [[mladoturci|mladoturaka]] u Skoplju - Srbi će glasati za "Jedinstvo i napredak" na aprilskim izborima u zamenu za poslanička mesta u sjeničkom i prištinskom sandžaku (ali izborno telo nije zainteresovano).
* 6. 3. - U SAD predstavljen čokoladni sendvič keks ''[[Oreo]]'' (kopija ''Hydrox''-a).
* [[7. 3.]] - Ugarski premijer [[Károly Khuen-Héderváry]] dao ostavku nakon duge opstrukcije u saboru.
* 7. 3. - [[Roald Amundsen]] stigao u [[Hobart]], odakle je telegrafisao vest o osvajanju Južnog pola.
* [[10. 3.]] - [[Yuan Shikai]] položio zakletvu za predsednika Kine.▼
[[Datoteka:Yuan Shikai in uniform.jpg|mini|150px|[[Yuan Shikai]]]]
▲* [[10. 3.]] - [[Yuan Shikai]] položio zakletvu za predsednika Kine (do 1915/16).
* [[11. 3.|11]] - [[20. 3.]] - Veliki rudarski štrajk u nemačkom [[Ruhr]]u.
* [[13. 3.]] (29. 2. po [[julijanski kalendar|j.k.]]) - Srpsko-bugarski politički savez protiv Turske, sklopljen pod ruskim uticajem, prvi je u nizu bilateralnih ugovora kojima nastaje [[Balkanski savez]].
Linija 58 ⟶ 64:
* 13. 3. - [[Tang Shaoyi]] je prvi premijer Republike Kine, daje ostavku već u junu zbog Shikajevog načina vladavine.
* [[14. 3.]] - Anarhista Antonio D’Alba pokušao da ubije italijanskog kralja [[Viktor Emanuel III|Viktora Emanuela III]].
* [[24. 3.]] - Izbori u Grčkoj: [[Eleftherios Venizelos|Venizelosovi]] liberali zadržali većinu.
* ca. [[29. 3.]] - Pomrli
* [[30. 3.]] - [[Feski ugovor]] uspostavlja puni
=== April/Travanj ===
Linija 88 ⟶ 95:
* 14. 5. - Nemački Rajhstag odobrava novo uvećanje flote.
* [[16. 5.]] - Italijani [[Bitka za Rodos|okupirali]] ceo [[Rodos]], kao i [[Dodekanez]]e (do [[1947]]).
* [[22. 5.]] - [[István Tisza]] na čelu ugarskog sabora nakon tuče među poslanicima - socijalisti organizovali "Krvavocrveni četvrtak".
* [[23. 5.]] - Porinut nemački ''[[SS Imperator]]'', nakratko najveći putnički brod.
* 24. 5. - Prvi javni [[boks]] meč u Srbiji, u dvorani beogradskog bioskopa "Kolarac".
Linija 99 ⟶ 106:
* 3. 6. - Prvi voz u Užicu, nakon završetka pruge iz Čačka.
* [[6. 6.]] - Erupcija novog vulkana [[Novarupta]] na Aljasci snage [[Indeks vulkanske eksplozivnosti|VEI]]-6.
* [[7. 6.]] -
* [[8. 6.]] - Neuspio atentat na hrvatskog komesara Cuvaja.
* [[13. 6.]] - Osnovan [[Hrvatski nogometni savez]].
Linija 106 ⟶ 113:
* [[19. 6.]] - Crnogorski predsednik vlade [[Lazar Tomanović]] dao ostavku, nasleđuje ga divizijar [[Mitar Martinović]].
* [[24. 6.]] - Na [[Olimpijada 1912|Olimpijske igre]] u [[Stokholm]]u otišla prva olimpijska ekipa iz Srbije - atletičari Dušan Milošević i Dragutin Tomašević.
* [[27. 6.]] - Novi nemački flotni zakon predviđa 41 bojni brod do 1920, tri više nego ranije. [[Alfred von Tirpitz|Tirpitz]] zagovara "teoriju rizika" - Britanci bi radije pustili Nemačku da postane svetska sila nego da rizikuju velike gubitke flote.
*
=== Jul/Juli/Srpanj ===
| |||