Verzija na datum 15 januar 2015 u 22:38 uredi Orijentolog (razgovor \| doprinos) Autopatroleri, Premještač datoteka, Patrolci, Vraćači 131.831 izmena Nema sažetka izmjene ← Starija izmjena		Verzija na datum 22 juni 2018 u 20:32 uredi poništi Adres04 (razgovor \| doprinos) 185 izmena Nema sažetka izmjene Novija izmjena →
Red 1: '''Marksizam-lenjinizam''' je termin koji označava ideologiju utemeljenu na Lenjinovim i boljševičkim interpretacijama učenja i razmišljanja [[Karl Marks\|Karla Marksa]] i [[Fridrih Engels\|Fridriha Engelsa]]. Marksizam-lenjinizam posebno je uzeo maha od [[1920e\|1920]]-ih godina pošto ga je kao svoju temeljnu ideologiju prihvatila [[Kominterna\|Komunistička internacionala]]. '''Marksizam-lenjinizam''' ({{lang-ru\|Марксизм-ленинизм}}) je naziv koji u najširem smislu označava ideologije temeljene na [[marksizam\|marksizmu]] u tumačenju [[Vladimir Iljič Lenjin\|Lenjina]], odnosno marksističke ideologije [[komunizam\|komunističke]] orijentacije, koje su se razvile [[1920-ih]]. Njega su počeli koristiti sami komunisti nakon Lenjinove smrti 1924. i on je označavao ideološko-političko naučavanje o načelima [[klasna borba\|klasne borbe]] i proleterske revolucije, o ulozi [[komunistička partija\|komunističke partije]] i zadacima [[socijalistička država\|socijalističke države]], odnonso teorijsku i političku platformu međunarodnog komunističkog i radničkog pokreta. Pod marksizmom-lenjinizmom u širem smislu se podrazumijevaju brojne grane komunističkog pokreta kao što su [[staljinizam]], [[trockizam]], [[maoizam]] i drugi, a koji sebe smatraju nasljednicama "pravog" marksizma-lenjinizma. == Istorijat termina == U užem smislu se pod izrazom marksizam-lenjinizam podrazumijeva službena ideologija [[Sovjetski Savez\|SSSRa]], koju je pod tim imenom prvi put uobličio [[Josif Staljin\|Staljin]], a potom promijenio [[Nikita Hruščov]]. Marksizam-lenjinizam je kao zasebnu ideologiju predstavio [[Josif Staljin\|Staljin]] u svom delu „Pitanja lenjinizma“.<ref>G. Lisičkin, Mifы i realьnostь, Novый mir (''Novy Mir''), 1989, № 3, pp. 59 {{ru icon}}</ref> Za vreme vladavine Staljina, marksizam-lenjinizam je bio službena ideologija [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika\|Sovjetskog Saveza]].<ref>Aleksandr Butenko, Socializm segodnя: opыt i novaя teoriя// Žurnal Alьternativы, №1, 1996, pp. 3–4 {{ru icon}}</ref> Marksizam-lenjinizam se zasniva na centralizovanom, jednopartijskom političkom sistemu, koji autoritarnim metodama teži izgradnji uređenja socijalne pravde. Postoje različite varijante ove političke ideologije u zavisnosti od zemlje u kojoj se ova politička ideologija javila kao vladajuća. ~~== Eksterni linkovi ==~~ * [http://www.marxists.org/glossary/terms/m/a.htm#marxism-leninism Definition at marxists.org] {{en icon}}▼ * [http://leninist.biz/en/1963/FML734/index.html''Fundamentals of Marxism–Leninism''] Soviet textbook explaining Marxism–Leninism {{en icon}}▼ * [http://leninist.biz/en/HTML Leninist Ebooks]▼ * Alexander Spirkin. [http://su-ltd.mylivepage.ru/file/2715/6195_Spirkin_Fundamentals_of_Philosophy.djvu Fundamentals of Philosophy]. Translated from Russian by ''Sergei Syrovatkin''. Moscow: Progress Publishers, 1990.▼ Nakon [[kinesko-sovjetski raskol\|sovjetsko-kineskog razlaza]], komunističke partije Sovjetskog Saveza i [[Kina\|Kine]], svaka od njih tvrdila je da je jedini intelektualni naslednik marksizma-lenjinizma. U Kini je [[Mao Cedung]] smatrao da je prilagodio marksizam-lenjinizam kineskim uslovima, što je uskoro postalo poznato pod terminom „marksizam-lenjinizam-maoizam“ ili skraćeno „[[maoizam]]“. Neke partije, poput [[Komunistička partija Filipina\|Komunističke partije Filipina]] ili peruanske [[Svetla staza\|Svetle staze]], promovisale su ideju da je maoizam napredniji stupanj marksizma. {{Komunizam}}▼ U [[Severna Koreja\|Severnoj Koreji]], marksizam-lenjinizam je službeno napušten još [[1977]]. godine u korist [[Džuče ideja\|ideje Džuče]]. Međutim, do danas se ovu zemlju još uvek ubraja u tabor „marksističko-lenjinističkih zemalja“ zbog njenog karakterističnog jednopartijskog političkog i etatističkog ekonomskog uređenja. U ostalim današnjim jednopartijskim zemljama, [[Kuba\|Kubi]], [[Laos]]u, [[Vijetnam]]u i [[Nepal]]u (gde maoisti čine značajan deo vlade), službena ideologija vladajućih partija je marksizam-lenjinizam, iako je svaka od tih zemalja teoriju prilagodila uslovima prakse. == Levičarska kritika marksizma-lenjinizma == Socijaldemokrate, demokratski socijalisti, anti-autoritarni komunisti, anarhisti i neboljševički marksisti ne podržavaju "marksističko-lenjinistički" pristup izgradnji antikapitalističkog društva. Savremeni marksisti smatraju "marksizam-lenjinizam" iskrivljenjem i izopačenjem plemenitih ideja Marksa i Engelsa o socijalnoj pravdi, jer oni nisu bili protiv političke demokratije tokom izgradnje antikapitalizma.<ref>http://komunist.free.fr/arhiva/mar2004/markovic.html</ref> U Kritici Gotskog programa, Građanskom ratu u Francuskoj, Manifestu i drugim radovima Marks ukazuje da se antikapitalistički preobražaj treba učiniti u obliku demokratskog političkog režima, te da je prvi cilj "osvajanje demokratije". U ovim delima, Marks na jezgrovit način govori, između ostalog, o državi, i daje skicu tranzicijske države koja je demokratska radnička vlast. U toj skici, nema mesta za logore, streljanje i proterivanje. Antikapitalistička izgradnja je suprotna vladavini partijske elite i autokratskim odnosima u ekonomskoj sferi. Marks piše o tome da je oslobođenje radništva delo samog radništva (a ne male konspirativne organizacije profesionalnih revolucionara), o tome da je sloboda pojedinca uslov slobode svih, te o tome da je Pariska komuna uzor antikapitalističke izgradnje. U Građanskom ratu u Francuskoj Marks analizira iskustvo Pariske komune iz 1871. i ocenjuje da je to konačno pronađeni politički oblik oslobođenja radničke klase. „Konačno pronađeni oblik oslobođenja radničke klase“ je vlast koja je razvijala mehanizme direktne demokratije u politici i ekonomiji, koja je uvela radničko samoupravljanje, poštovala različita, pa i suprotna politička mišljenja, te dozvolila demokratsko takmičenje različitih stranaka na izborima, koja je pretvorila predstavničko telo u vrhovnu vlast, spojivši zakonodavnu i izvršnu funkciju u njegovim rukama, te ukinula stajaću vojsku i birokratiju.<ref>http://www.noviplamen.net/glavna/marks-zivlji-nego-ikad/</ref> == Izvori == {{reflist}} == Vidi još == ▲{{* [[Komunizam}}]] * [[Maoizam]] * [[Staljinizam]] == Spoljašnje veze == ▲* [http://www.marxists.org/glossary/terms/m/a.htm#~~marxism~~ Definicija marksizma-~~leninism~~lenjinizma ~~Definition at~~na marxists.org] ~~{{en icon}}~~ ▲* [http://leninist.biz/en/1963/FML734/index.html''Fundamentals of Marxism–Leninism''] ~~Soviet~~Sovjetski ~~textbook~~priručnik ~~explaining~~koji ~~Marxism–Leninism~~pojašnjava ~~{{en icon}}~~marksizam-lenjinizam ▲* [http://leninist.biz/en/HTML Leninist Ebooks] ▲* ~~Alexander~~Aleksandar Spirkin. [http://su-ltd.mylivepage.ru/file/2715/6195_Spirkin_Fundamentals_of_Philosophy.djvu Fundamentals of Philosophy]. ~~Translated from Russian by ''Sergei Syrovatkin''. Moscow~~Moskva: ~~Progress Publishers~~Progres, 1990. [[Kategorija:Komunizam]] [[Kategorija:Političke teorije]] [[Kategorija:Ideologije]] [[ca:Comunisme#Marxisme-Leninisme]]

Marksizam-lenjinizam – razlika između verzija