Verzija na datum 20 april 2018 u 16:49 pogledaj izvor 213.202.122.194 (razgovor) →‎Genocid ← Starija izmjena		Verzija na datum 21 april 2018 u 14:01 pogledaj izvor Edgar Allan Poe (razgovor \| doprinos) Birokrati, Administratori interfejsa, Administratori 323.048 izmena da liči članak na nešto Novija izmjena →
Red 1: [[File:Khmer rouge clothing.jpg\|250px\|thumb\|Standardna uniforma Crvenih Kmera]] '''Crveni Kmeri''' ([[Kmerski jezik\|kmerski]]: ខ្មែរក្រហម) je naziv za [[komunistička partija\|komunističku partiju]] koja je vladala [[Kambodža\|Kambodžom]] -- u to doba zvanom [[Demokratska Kampučija]] -- od [[1975]]. do [[1979]]. Izraz predstavlja prijevod [[francuski\|francuskog]] izraza "Khmer Rouge," - "Crvni [[Kmeri]]" - prvi put korištenog od strane kambodžanskog državnog poglavara [[Norodom Sihanouk\|Norodoma Sihanouka]] i kasnije preuzetog od svih drugih jezika. On se koristio za niz [[komunizam\|komunističkih]] partija u Kambodži koji su evoluirali u '''Komunističku partiju Kampučije''' ('''CPK''') a kasnije u '''Partiju Demokratske Kampučije'''. Organizacija je također poznata pod nazivima '''Kmerska komunistička partija''' i '''Nacionalna armija Demokratske Kampučije'''. '''Crveni Kmeri''' ([[kmerski]]: ខ្មែរក្រហម ''Khmer Kror-Horm''; [[francuski]]: ''Khmers rouges''; {{IPA-fr\|kmɛʁ ʁuʒ\|izgovor}}) je bio naziv dan [[kambodža]]nskim komunistima i kasnijim sljedbenicima [[Komunistička partija Kampućije\|KP Kampućije]], koji su bili glavni odgovorni za zloglasni [[kambodžanski genocid]]. Naziv "Crveni Kmeri" (originalno, na francuskom, ''Khmers rouges'') skovao je [[Norodom Sihanouk]],<ref>Becker, Elizabeth. When the War Was Over: Cambodia and the Khmer Rouge Revolution. New York: PublicAffairs, 1998</ref> a isti se danas naširoko koristi za označavanje kambodžanskih komunista, neovisno radi li se o pripadnicima ranijih partija ili pak [[Pol Pot]]ove struje. Iako korijeni komunizma u [[Kambodža\|Kambodži]] idu još ranije, Crveni Kmeri su svoje konkretnije okupljanje, kako u političkom tako i u vojnom smislu, započeli u džunglama istočne Kambodže tokom 60-ih godina; taj se proces odvijao uz podršku [[Narodna armija Vijetnama\|vojske Sjevernog Vijetnama]], [[Việt Cộng]]a te pokreta [[Pathet Lao]]. Od [[1967.]] godine, Crveni Kmeri su bili glavni oponenti vlastima u [[Kambodžanski građanski rat\|građanskom ratu]], u kojemu su [[1975.]] godine konačno i pobijedili. Nakon osvajanja [[Phnom Penh]]a i rušenja [[Kmerska Republika\|Kmerske Republike]], Crveni Kmeri su, predvođeni [[Pol Pot]]om, [[Nuon Chea\|Nuon Cheom]], [[Ieng Sary]]jem, [[Son Sen]]om i [[Khieu Samphan]]om, utemeljili državu imena [[Demokratska Kampućija]]. Režim je odmah po nastanku započeo potpunu evakuaciju gradova i krenuo u krvavi progon kambodžanske populacije (vidi [[Kambodžanski genocid]]), u sklopu kojega je ubijeno gotovo 25% tadašnje populacije. Iako Crveni Kmeri svoje porijeklo vode od [[Kambodžanska narodna revolucionarna partija\|Kambodžanske narodne revolucionarne partije]], osnovane kao ogranak [[Indokineska komunistička partija\|Indokineske komunističke partije]], smatra se da se kao poseban pokret isprofilirali tek 1960-ih kada je na njeno čelo došla grupa pariških studenata na čelu s [[Pol Pot]]om. Godine [[1968]]. su započeli oružani ustanak protiv Sihanoukovog režima, a nakon [[Lon Nol]]ovog puča [[1970]]. podržavali Sihanoukovu vladu u izbjeglištvu, te vodili gerilsku kampanju kao dio šireg [[vijetnamski rat\|vijetnamskog rata]]. [[17. 4.]] [[1975]]. su Crveni Kmeri konačno ostvarili pobjedu u ratu, ušli u [[Pnohm Penh]] i preuzeli vlast u Kambodži. Režim Crvenih Kmera bio je izrazito autokratski, ksenofobičan, paranoičan i represivan. Sam genocid izveden je pod izlikom provođenja politike socijalnog inženjeringa,<ref name="Janet McLellan">{{cite book\|last=McLellan\|first=Janet \|title=Many Petals of the Lotus: Five Asian Buddhist Communities in Toronto\|url=https://books.google.com/books?id=NMm024458s4C&pg=PA137&dq=Khmer+Roug+social+engineering&hl=en&ei=VzRCTIyXKJWI4Qb5ubCXBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDEQ6AEwAQ#v=onepage&q=Khmer%20Rouge%20social%20engineering&f=false\|edition=1st\|date=April 1, 1999\|publisher=University of Toronto Press\|isbn=978-0-8020-8225-1\|page=137\|chapter=5}}</ref> dok su pokušaji agrarne reforme doveli do opće gladi u zemlji; uz to, inzistiranje na autarkiji, čak i na polju medicine, dovelo je do smrti tisuća ljudi od izlječivih bolesti, poput [[malarija\|malarije]]. Žrtve režima bile su i etničke te nacionalne manjine ([[Vijetnamci]], [[Laošani]], [[Chami]], ...). Kadrovi represivnih organa provodili su sustavnu torturu i egzekucije nad cijelom serijom fiktivnih subverzivnih elemenata, ali i među vlastitim kadrom, u periodu od [[1975.]] do [[1979.]] godine.<ref name="Steven R. Ratner">{{cite book\|last1=Ratner \|first1=Steven R. \|last2=Abrams\|first2=Jason S.\|title=Accountability for Human Rights Atrocities in International Law: Beyond the Nuremberg Legacy \|url=https://books.google.com/books?id=4oEix673qakC&pg=PA268&dq=The+Khmer+Rouge&hl=en&ei=qwVDTJ3dIpCC4Qa23ZW7DQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDYQ6AEwAjgK#v=onepage&q=The%20Khmer%20Rouge&f=false\|edition=2nd\|date=April 5, 2001\|publisher=OUP Oxford\|isbn=978-0-19-829871-7\|page=272}}</ref> Vladavina Crvenih Kmera nad Kambodžom, kojoj su promijenili ime u [[Demokratska Kampučija]], ostala je zabilježena kao jedan od najradikalnijih društvenih prevrata u historiji, a mnogi [[antikomunizam\|antikomunistički]] historičari drže da je predstavljala dosaada najdosljedniju primjenu komunističkih , odnosno [[marksizam\|marksističkih]] ideja u praksi. Nedugo nakon dolaska na vlast, Demokratska Kampučija je službeno ukinula [[novac]], [[banke]], [[privatno vlasništvo]], zabranila ispovijedanje [[religija\|religije]], zatvorila sve bolnice i škole, te gotovo cjelokupno stanovništvo kambodžanskih gradova protjerala na selo gdje su bili prisiljeni raditi u kolektivnim poljoprivrednim komunama. Svatko tko se opirao toj politici bio je proglašen neprijateljem poretka i likvidiran. Osim stare aristokracije i društvene elite, na posebnoj meti režima su bili [[intelektualci]] koji su se držali "uprljanim" zapadnom kulturom, a samim time i [[reakcija (politika)\|reakcionarnom]] buržoaskom ideologijom. Režim Crvenih Kmera je također počeo vršiti brutalno etničko čišćenje nad manjinama kao što su [[Kinezi]] i [[Vijetnamci]]. Režim je svrgnut početkom [[1979.]] godine, kada je [[Vijetnam]] izvršio invaziju zemlje i brzo svrgnuo Crvene Kmere, pri čemu je Kampućijska revolucionarna armija gotovo u cijelosti uništena. Komunisti su tada pobjegli u [[Tajland]], gdje su ih tadašnje vlasti vidjele kao tampon zonu prema komunističkom Vijetnamu. Crveni Kmeri su se kao gerilci nastavili boritiv protiv Vijetnama i marionetske [[Narodna Republika Kampućija\|NR Kampućije]] u sklopu [[Kambodžansko-vijetnamski rat\|Kambodžansko-vijetnamskog rata]], koji je završen [[1991.]] godine. Računa se da je za četiri godine vlasti Crvenih Kmera, što zbog fizičkih likvidacija, što zbog posljedica gladi i bolesti, stradalo 20-40 % stanovnika Kambodže. Režim je s vremenom postajao sve paranoičniji i u strahu od unutrašnjeg puča, a to se odrazilo i na odnose s bivšim saveznikom [[Vijetnam]]om. Krajem 1978. je Pol Pot započeo tzv. [[treći indokineski rat]] s ciljem da oslobodi nekada kmerska područja svog istočnog susjeda. Usprkos [[NR Kina\|kineske]] podrške, Vijetnamci su lako porazili Crvene Kmere i ušli u Pnohm Penh [[7. 1.]] [[1979]]. [[Koalicijska vlada Demokratske Kampućije\|Kampućijske vlade u egzilu]] (dio kojih su bili i Crveni Kmeri) zadržale su kambodžansko mjesto u [[UN\|Ujedinjenim nacijama]], uživajući pritom veliku međunarodnu podršku, sve do [[1993.]] godine, kada je monarhija ponovo uspostavljena, a ime države promijenjeno u [[Kraljevina Kambodža]]. Godinu dana kasnije, tisuće gerilaca Crvenih Kmera se predalo kako bi dobilo obećanu vladinu amnestiju. Dio Crvenih Kmera se tada priklonio Vijetnamcima i formirao vladu sa [[Hun Sen]]om na čelu. Crveni Kmeri su tada prisiljeni ponovno djelovati kao gerilska paravojna formacija s bazama u neprohodnim džunglama na granici s [[Tajland]]om. Nakon određenog vremena su pod parolom borbe protiv vijetnamskog okupatora sklopili privremeni savez s antikomunističkom organizacijom KPNLF, kao i Sihanoukovim rojalistima iz organizacije ANS. Međutim, ni uz tako dobijenu američku i zapadnu podršku nisu bili u stanju svrgnuti Hun Sena sve do završetka [[hladni rat\|hladnog rata]]. Godine [[1996.]], [[Ieng Sary]], koji je pomilovan zbog svoje uloge tokom režima Crvenih Kmera, osnovao je [[Pokret demokratske narodne unije]], novu političku stranku u Kambodži.<ref>{{cite news\| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/1244006.stm \|work=BBC News \| title=Cambodia profile \| date=January 17, 2012}}</ref> Sami Crveni Kmeri su gotovo u cijelosti raspušteni sredinom 90-ih godina, a posljednji borci formalno su se predali [[1999.]] godine.<ref>{{cite news\| url=http://www.globalpolicy.org/component/content/article/163/28940.html\|work=Harvard International Review\|title=No Redemption - The Failing Khmer Rouge Trial By Allan Yang\| date=2008}}</ref> Ipak, petoro tada živućih čelnika Demokratske Kampućije uhapšeno je tokom [[2007.]] godine te izvedeno pred [[Kambodžanski tribunal\|međunarodni sud]] pod optužbama za [[genocid]], [[ratni zločin\|ratne zločine]] i [[zločin protiv čovječnosti\|zločine protiv čovječnosti]]. Trojica od njih ([[Kang Kek Iew]], [[Nuon Chea]] i [[Khieu Samphan]]) osuđeni su na doživotni zatvor, dok su [[Ieng Sary]] i njegova supruga, [[Ieng Thirith]], preminuli tokom postupka. Građanski rat u Kambodži je godine [[1991]]. završen mirovnim sporazumom temeljem kojeg su trebali biti održani demokratski izbori na kojima bi sudjelovali i Crveni Kmeri. Međutim, Crveni Kmeri su godinu dana kasnije odbili prihvatiti njihove rezultate te ponovno započeli gerilsku borbu. Nakon četiri godine je polovica Crvenih Kmera pristala na vladinu amnestiju. Među preostalim Crvenim Kmerima je započela krvava frakcijska borba, završena hapšenjem Pol Pota koji je umro u zatočeništvu godinu dana kasnije. Posljednji vođe Crvenih Kmera su se predali u decembru 1999. godine i organizacija je tada prestala postojati. Dio vođa danas čeka suđenje zbog sudjelovanja u genocidu 1970-ih. ==Reference== {{reflist}} == Vanjske veze == {{~~Commonscat~~Commons category\|Khmer Rouge}} * [https://web.archive.org/web/20050403182720/http://www.cambodia.gov.kh/krt/english/ The Khmer Rouge Trial Task Force] ~~=== Opći ===~~ * [http://www.eccc.gov.kh/ Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC)] * [http://www.edwebproject.org/sideshow/ From Sideshow to Genocide] - A history of the rise and fall of the Khmer Rouge, including survivor stories. * [http://~~jim~~cambodia.~~com~~ohchr.org/~~canon.htm~~ The ~~Khmer~~Office ~~Rouge~~of ~~Canon~~the ~~1975-1979: The~~High ~~Standard~~Commissioner ~~Total~~for ~~Academic~~Human ~~View~~Rights onin Cambodia] * [https://archive.org/details/SelectedDocumentsOfTheKhmerRouge Selected Documents of the Khmer Rouge] * [http://hotzone.yahoo.com/b/hotzone/blogs7499 The Killing Field - Kevin Sites ] * [http://www.cambodiatribunal.org/ Cambodia Tribunal Monitor] * [http://www.peter-klashorst.com/ Khmer Rouge S21 art exhibition at Tuol Sleng Jan 26, 2011 – Apr 26, 2011 by Peter Klashorst] ;Ostalo === Genocid ===▼ [http://www.cambodiatribunal.org/ Cambodia Tribunal Monitor], a consortium of academic, philanthropic, and non-profit organizations, provides free access to videos of the proceedings, relevant news and statements, as well as an overview of each case. [http://www.yale.edu/cgp/ Cambodian Genocide Program (CGP) at Yale University] offers a comprehensive set of resources on the Khmer Rouge and the tribunal including news updates, photographs, databases, literature, maps, overview of US involvement in the Cambodian war and genocide, and links to other organizations. [http://www.genocidewatch.org/cambodiaproject.html Cambodian Genocide Project by Genocide Watch] updates the development of the tribunal on the website. [http://www.khmerbird.com/best-of/cambodian-movies.html Best Movies About Cambodia] that you can watch online via Amazon Instant Video. ▲~~===~~ ;Genocid ~~===~~ [https://web.archive.org/web/20121028015223/http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552628 Khmer Rouge and the Cambodian Genocide] from the [https://web.archive.org/web/20160115205405/https://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552494 Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives] [http://www.yale.edu/cgp/ Yale University: Cambodian Genocide Program] * [http://www.yale.edu/gsp/publications/KiernanRevised1.pdf "The Demography of Genocide: Cambodia and East Timor"] (''Critical Asian Studies'', 35:4, 2003) [in .pdf format] * [http://www.cybercambodia.com/dachs/ Digital Archive of Cambodian Holocaust Survivors] * [~~http~~https://www.pbs.org/frontlineworld/stories/cambodia/index.html PBS Frontline/World: Pol Pot's Shadow] * [https://web.archive.org/web/20110727195102/http://www.docsonline.tv/Archives/description.php?doc=185 Survivor of the killing fields describes her experience], from the [[Deacon of death]] * [http://www.hawaii.edu/powerkills/SOD.CHAP4.HTM Calculations for Cambodian genocide figures] * [~~http~~https://web.archive.org/web/20070621175821/http://www.btinternet.com/~andy.brouwer/vannnath.htm Cambodia Tales: Khmer Rouge torture and killing paintings] * [https://web.archive.org/web/20070618100356/http://www.genocidewatch.org/news/CAMBODIA.htm Khmer Rouge Tribunal Updates] from [[Genocide Watch]] * [http://montages.blogspot.com/2005/04/privatizing-mass-grave-in-cambodia.html "Privatizing a Mass Grave in Cambodia"] * [http://groups.yahoo.com/group/DemocraticKampuchea/ Democratic Kampuchea (it's a Yahoo Group for the ideological reclamation of Pol Pot)] * [http://www.edwebproject.org/seasia/killingfields.html A Day in the Killing Fields] - 1997 travel essay by [http://www.andycarvin.com Andy Carvin] * [http://www.cambodiangenocide.org/hopes_fears_genocide_bp.htm Genocide of Cham Muslims] * [http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=solomon_bashi PROSECUTING STARVATION AT THE EXTRAORDINARY CHAMBERS IN THE COURTS OF CAMBODIA] * [https://www.independent.co.uk/news/world/asia/a-search-for-justice-by-the-women-forced-to-marry-strangers-2303228.html A Search For Justice by the Women Forced to Marry Strangers] * [http://www.paulbogdanor.com/left/cambodia/locard.pdf State Violence in Democratic Kampuchea (1975-1979) and Retribution (1979-2004)] ;Nekategorizirano * [http://www.dccam.org/ Documentation Center of Cambodia] Accessed February 6, 2005 * {{Cite journal \|author= Chigas, George \|year=2000 \|title= Building a Case Against the Khmer Rouge: Evidence from the Tuol Sleng and Santebal Archives \|url= http://www.asiaquarterly.com/index.php?option=com_content&task=view&id=61&Itemid=5 \|journal= Harvard Asia Quarterly \|volume=4 \|issue=1 \|pages= 44–49 }} <!-- Note that the entire Category:Khmer Rouge is already a sub-cat under Category:Democratic Kampuchea, Category:Political parties in Cambodia and various other categories. Avoid over-categorisation.--> <!-- Please respect alphabetical order --> {{Crveni Kmeri}} {{Komunizam}} {{Authority control}} [[Kategorija:Paravojne formacije]]

Crveni Kmeri – razlika između verzija