1943 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: čišćenje, slike |
|||
Red 120:
* [[17. 4.]] - Kod sela Rudišta, [[Zvornik]], spustila se prva od tri grupe britanskih diverzanata, naših iseljenika iz Kanade.
* [[18. 4.]] - Operacija Vengeance: iznad [[Otok Bougainville|Bougainvilla]] oboren avion sa komandantom japanske mornarice [[Isoroku Yamamoto]]om (u Japanu objavljeno 21. 5.).
[[Datoteka:Boro i ramiz.jpg|mini|
* [[19. 4.]] - Tri dana nakon slučajnog unosa, i prvog "tripa", [[Albert Hofmann]] prvi put namerno uzeo [[LSD]] - danas poznato kao ''Bicycle Day''.
* [[19. 4.]] - [[16. 5.]] - [[Ustanak u Varšavskom getu]].
Red 192:
[[Datoteka:Слободиште 15.JPG|mini|220px|[[Slobodište]], Kruševac]]
* [[21. 6.]] - [[11. 6.]] - [[Operacija Animals]]: kampanja sabotaža u Grčkoj kako bi se skrenula pažnja sa Sicilije (→ [[Operacija Barclay]]).
* [[22. 6.]] - U
* [[26. 6.]] - Partizani [[Napad NOVJ na Vlasenicu 1943.|razbili posadu NDH u Vlasenici]].
* 26. 6. - [[Miloš Trifunović (političar)|Miloš Trifunović]] je novi predsednik izbegličke vlade, nakon [[Slobodan Jovanović|Slobodana Jovanovića]] (do avgusta).
Red 309:
[[Datoteka:Italian Social Republic 1943 Map.png|mini|220px|"[[Italijanska Socijalna Republika]]"]]
* [[23. 9.]] - Proglašena "[[Italijanska Socijalna Republika]]" (naziv od 25. 11.), marionetska tvorevina na čelu sa Musolinijem.
[[Datoteka:Šesta neprijateljska ofanziva.jpg|mini|250px|[[Šesta neprijateljska ofanziva]], do januara]]▼
* [[25. 9.]] - [[Operacija Istra]] ("Romelova ofenziva"): Nijemci razbijaju glavne partizanske jedinice u Istri, zatim prelaze u Gorski kotar (→ "[[Šesta neprijateljska ofanziva]]").
* [[25. 9.]] - Crvena armija oslobodila [[Smolensk]]. Ovom operacijom je definitivno otklonjena pretnja Moskvi.
Linija 318 ⟶ 317:
=== Oktobar/Listopad ===
▲[[Datoteka:Šesta neprijateljska ofanziva.jpg|mini|250px|[[Šesta neprijateljska ofanziva]], do januara]]
* [[1. 10.]] - Britanci zauzimaju [[Foggia|Foggiu]], u čijoj okolini će se nalaziti veliki broj vojnih aerodroma, ''[[Foggia Airfield Complex]]''.
* [[2. 10.]] - Planirana deportacija 8.000 [[Danska|danskih]] Židova nije uspjela jer su pripadnici danskog pokreta otpora većinu zemljaka odveli na sigurno u [[Švedska|Švedsku]].
Red 337:
* 14. 10. - Japanci proglasili [[Druga Filipinska Republika|Filipinsku Republiku]].
* oktobar - U belgijskom mandatu [[Ruanda-Urundi]] počinje glad Ruzagayura od koje do kraja sledeće godine strada 36 - 50 hiljada ljudi.
[[Datoteka:Eastern Front 1943-08 to 1944-12 de.png|mini|250px|[[Istočni front]]: sovjetski dobici od Kurska do kraja godine (žuto)]]
* [[15. 10.]] - U SSSR formirana [[Divizija Tudor Vladimirescu]] od rumunskih zarobljenika.
* [[16. 10.]] - Rimska racija: nemačka policija hapsi 1.259 Jevreja (252 pušteno) koji završavaju u Aušvicu.
Red 393:
* novembar - [[Pavle Đurišić]] se vratio u Crnu Goru, da bi se borio protiv partizana.
* novembar - decembar - Neki četnički komandanti sklapaju [[Ugovori o saradnji četnika i Vermahta|ugovore o saradnji sa Vermahtom]] protiv partizana (Draža Mihailović 3. 12. demantuje berlinske izveštaje o sporazumu s njim).
[[Datoteka:Josip Vidmar govori na II. zasedanju AVNOJ v Jajcu.jpg|mini|280px|[[Drugo zasjedanje AVNOJ-a]]]]
=== Decembar/Prosinac ===
Linija 401 ⟶ 402:
* [[4.12.|4]] - [[16. 12.]] - [[Operacija Kugelblitz]], deo [[Šesta neprijateljska ofanziva|Šeste neprijateljske ofanzive]], u istočnoj Bosni i Sandžaku.
** Iza ''Kugelblitz''-a slede operacije ''[[Operacija Schneesturm|Schneesturm]]'' ([[Sandžak]]) i ''[[Operacija Herbstgewitter|Herbstgewitter]] II'' ([[Korčula]]) - partizani pretrpeli velike gubitke, ali očuvali koheziju; → [[Zimske operacije 1943/1944 u centralnom delu Jugoslavije|Zimske operacije]].
[[Datoteka:Spomenik prijepoljskoj bici.jpg|mini|220px|[[Zimske operacije u Jugoslaviji 1943/1944|Zimske operacije]]: Spomenik Prijepoljskoj bici]]
* [[4. 12.]] - Razbijena 2. proleterska divizija u [[Prijepolje|Prijepolju]] kod [[Partizanska bolnica u Prijepolju|partizanske bolnice]], stradale stotine boraca.
* 4. 12. - Počinje nemačka [[operacija Ziethen]] u južnoj Bosni, NOVJ izgubila [[Livno]].
Linija 409 ⟶ 410:
* 8 - 17. 12. - Bitka kod San Pietra je saveznička pobeda u Italiji, italijanska vojska se prvi put borila uz saveznike.
* [[9. 12.]] - [[Bitka za Kočevje]]: partizani ušli u grad, ali Nemci i domobrani se sklonili u zamak gde im tri dana kasnije stiže pomoć.
* 9. 12. - Državni sekretar SAD [[Cordel Hull]] izjavljuje da će pomoć u Jugoslaviji dobiti svi koji se bore protiv Nemaca, dakle i partizani.
* [[10. 12.]] - Britanski premijer Čerčil primio u Kairu kralja Petra II i predsednika izbegličke vlade - saopštio im da treba otpustiti Dražu Mihailovića.
* 12. 12. - Čehoslovački predsednik u egzilu [[Edvard Beneš]] u Moskvi potpisao ugovor o prijateljstvu sa SSSR.
Linija 417 ⟶ 418:
* [[20. 12.]] - [[Prosinačke žrtve (1943.)|Prosinačke žrtve]]: u zagrebačkoj Dubravi obješeno 16 antifašista.
* 20. 12. - [[Bolivija|Bolivijski]] predsednik gen. [[Enrique Peñaranda]] zbačen od majora [[Gualberto Villarroel|Gualberta Villarroela]] koji sprovodi reforme (do pobune 1946).
* 20 - 28. 12. - [[Bitka za Ortonu]]: saveznici zauzimaju [[Ortona, Chieti|grad]] na Jadranu
* 20/[[21. 12.]] - Četnički [[pokolj u Vraniću]] kod Beograda, praćen [[Pokolj u Boleču|zločinom u Boleču]].
* [[22. 12.]] - Tri dana nakon što se nasukala na [[Silba|Silbi]], nemačku laku krstaricu ''[[SMS Niobe]]'' dokrajčili britanski torpedni čamci.
Linija 423 ⟶ 424:
* 24. 12. - Američki general [[Dwight D. Eisenhower]] je vrhovni saveznički komandant u Evropi.
* [[26. 12.]] - [[Bitka kod Severnog rta]]: potopljen je nemački bojni brod ''Scharnhorst'' sa 1.932 ljudi.
* [[28. 12.]] - [[Prisilno raseljavanje u Sovjetskom Savezu]]: ukinuta je [[Kalmička ASSR]], počinje [[Deportacija Kalmika 1943.|
* [[31. 12.]] - Predsednik SAD Ruzvelt uručio "Liberatore" jugoslovenskim avijatičarima iz 15. armijskog vazduhoplovnog korpusa SAD.
* [[31. 12.]] - [[2. 2.]] [[1944]] - [[Bujanska konferencija]] NOO Kosova za priključenje Albaniji (KPJ se protivi otvaranju pitanja granica).
| |||