Istopolna zajednica – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m misspelled |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 6:
Registrovana partnerstva kakva postoje u Skandinaviji priznaju gotovo sva prava istopolnim parovima koja imaju venčani heteroseksualni parovi, uključujući i usvajanje dece u nekim državama, ali se i dalje ne nazivaju brakom. Neki u tome zato vide diskriminaciju i nepriznavanje jednakog položaja istopolnih i heteroseksualnih parova. Drugi, pak, kritikuju istopolne zajednice kao način da se pod drugim imenom "provuku" istopolni brakovi.
== Pravni status nevenčanih istopolnih parova u svetu ==
[[Datoteka:Same sex marriage map Europe detailed.svg|300px|thumb|right|Status istopolnih zajednica u Evropi
{{legend|#000080|Istopolni brak}}
Red 15:
{{legend|#D40000|Istopolni brak je zabranjen}}]]
=== Andora ===
{{Main|Unió estable de parella}}
Andora je donela zakon o „stabilnim partnerskim zajednicama“ (Unió estable de parella), 2005. godine. Zakon reguliše izdržavanje partnera/ke, alimentaciju, socijalnu zaštitu, radna prava i usvajanje dece. Parovi mogu da usvajaju decu na isti način kao venčani parovi.
=== Belgija ===
Kohabitacija istopolnih parova bila je priznata zakonom iz 1998. godine, koji se jednako odnosi i na heteroseksualne parove. Godine 2003. Belgija je usvojila zakon o [[istopolni brak|istopolnim brakovima]], a 2006. je dozvolila usvajanje dece od strane venčanih istopolnih parova, čime je u potpunosti izjednačila njihov pravni status sa venčanim heteroseksualnim parovima.
=== Češka ===
{{Main|Registrovano partnerstvo u Češkoj}}
Zakon je donet 2006. godine. Zakonom se daju prava koja se tiču nasledstva, rođačkog statusa (na primer, u slučaju hospotalizacije), alimentacije i sl. Zakon međutim ne dozvoljava usvajanje dece, pravo na penziju preminule partnerke, odnosno preminulog partnera niti zajedničku imovinu.
=== Danska ===
{{LGBT prava}}
{{main|Registrovano partnerstvo u Danskoj}}
Istopolna partnerstva, pod nazivom ''registrovana partnerstva'' ('''''registreret partnerskab''''') uvedena su u danksi zakon [[7.6.|7. juna]], [[1989]]., čime [[Danska]] postaje prva država sa ovakvim zakonom u svetu. Registrovano partnerstvo u Danskoj garantuje gotovo sva prava kao i brak, sa izuzecima:
* registrovani/e partneri/ke ne mogu usvajati decu, osim u slučaju kada jedna strana usvaja biološko dete druge strane u paru.
Linija 44 ⟶ 41:
Samo državljani i državljanke Danske, Holandije, Švedske, Norveške i Islanda mogu da sklope registrovano partnerstvo u Danskoj. Spisak država, čiji državljani i državljanke mogu da sklapaju registrovana partnerstva u Danskoj zavisi od toga da li te države priznaju registrovano partnerstvo u svojim zakonima.
=== Finska ===
{{Main|Registrovano partnerstvo u Finskoj}}
Zakon je uveden 2002. godine i daje gotovo identična prava kao i brak, uključujući i zajedničko starateljstvo nad decom. Imigraciona prava su takođe garantovana za istopolne partnere, odnosno partnerke. Razvod se odvija na sličan način kao posle braka.
=== Francuska ===
{{Main|Pacte civil de solidarité}}
Oblik registrovane zajednice kakav postoji u Francuskoj naziva se ''Pacte civil de solidarité'' (PACS). PACS se primenjuje i za istopolne i heteroseksualne parove. Lakše ga je raskinuti nego brak. Poreske i imigrantske beneficije važe tek posle tri godine, a partneri/ke moraju da imaju istu adresu, što otežava strancima i strankinjama dobijanje boravišne dozvole preko PACS-a. Takođe, otežava francuskim državljanima/kama da dobiju pravo da žive sa strancima/strankinjama.
=== Holandija ===
{{Main|Registrovano partnerstvo u Holandiji}}
Zakon o registrovanim partnerstvima je donet 1998. godine i odnosi se jednako na istopolne i heteroseksualne parove. Njime se priznaju jednaka prava kao i brakom, sa izuzetkom da partner ili partnerka žene koja rodi dete nema automatski status oca ili ko-majke.
Godine 2001. Holandija je donela zakon o [[istopolni brak|istopolnim brakovima]].
=== Hrvatska ===
{{Main|Zakon o istospolnim zajednicama}}
Hrvatski sabor je [[14.7.|14. jula]], [[2003]]. izglasao Zakon o istospolim zajednicama, kojim se reguliše neregistrovana kohabitacija između osoba istog pola. Zajednica mora da traje najmanje tri godine, a reguliše izdržavanje i imovinske odnose. Zakonom se, takođe, zabranjuje diskriminacija.<ref>[http://www.nn.hr/clanci/sluzbeno/2003/1584.htm Zakon o istospolnim zajednicama]</ref> Od lipnja/jula 2014. istospolni parovi mogu usvajati djecu.<ref>{{cite web|url=http://www.tportal.hr/vijesti/hrvatska/336866/Izvanbracni-parovi-konacno-mogu-posvajati-djecu.html |title=Izvanbračni parovi konačno mogu posvajati djecu
=== Island ===▼
▲Hrvatski sabor je [[14.7.|14. jula]], [[2003]]. izglasao Zakon o istospolim zajednicama, kojim se reguliše neregistrovana kohabitacija između osoba istog pola. Zajednica mora da traje najmanje tri godine, a reguliše izdržavanje i imovinske odnose. Zakonom se, takođe, zabranjuje diskriminacija.<ref>[http://www.nn.hr/clanci/sluzbeno/2003/1584.htm Zakon o istospolnim zajednicama]</ref> Od lipnja/jula 2014. istospolni parovi mogu usvajati djecu.<ref>{{cite web|url=http://www.tportal.hr/vijesti/hrvatska/336866/Izvanbracni-parovi-konacno-mogu-posvajati-djecu.html |title=Izvanbračni parovi konačno mogu posvajati djecu |language=Croatian |date=6 June 2014 |accessdate=7 June 2014}}</ref>
▲== Island ==
{{Main|Registrovano partnerstvo na Islandu}}
Zakon koji omogućava [[gej]]evima i [[lezbejka]]ma da ozvaniče svoja partnerstva donet je 1996. godine. Prilikom izglasavanja samo je jedan član Parlamenta glasao protiv. Zakon daje puna prava i obaveze registrovanim parovima, uključujući i zajedničko staranje nad decom, koja su već pod starateljstvom jednog od partnera, odnosno partnerki.
Linija 75 ⟶ 67:
Vlada trenutno radi na pripremi zakona o [[istopolni brak|istopolnim brakovima]].
=== Južnoafrička republika ===
Pre donošenja zakona o istopolnom braku u novembru [[2006]]. godine, Južna Afrika je priznavala neregistrovanu kohabitaciju istopolnih parova, koja je davala prava pri imigraciji, imovinskim i socijalnim odnosima, usvajanju dece i priznavanju zajedničkog roditeljstva nad decom rođenom u istopolnom paru.
=== Luksemburg ===
{{Main|Registrovano partnerstvo u Luksemburgu}}
Od 2004. istopolni registrovani parovi imaju neke porekse olakšice. Zajedničko usvajanje dece nije dozvoljeno.
=== Nemačka ===
{{Main|Eingetragene Lebenspartnerschaft}}
Zakon o registrovanom partnerstvu (''eingetragene Lebenspartnerschaft'') usvojen je [[1.8.|1. avgusta]], [[2001]]. godine, kao kompromis između zahteva za [[istopolni brak|istopolnim brakovima]] i konzervativnih shvatanja braka. Zakon je dorađen 2004. godine, kada su proširena prava garantovana istopolnim parovima, kao na primer pravo na usvajanje dece partnera/ki, slične odredbe oko alimentacije i razvoda, ali su isključene poreske olakšice.
=== Norveška ===
{{main|Registrovano partnerstvo u Norveškoj}}
Norveška omogućava istopolna partnerstva od aprila 1993. godine. Zakon predviđa gotovo jednaka prava, obaveze i beneficije koje imaju venčani parovi.
Linija 99 ⟶ 88:
Norveška je [[11.6.|11. juna]], [[2008]]. donela zakon o [[istopolni brak|istopolnom braku]], koji stupa na snagu s početkom [[2009]]. godine.
=== Novi Zeland ===
{{Main|Građanska zajednica na Novom Zelandu}}
Zakon o građanskim zajednicama istopolnih i heteroseksualnih parova donet je [[9.12.|9. decembra]], [[2004]]. Zakon je opisan kao vrlo sličan zakonu o braku, gde se reč ''marriage'' (brak) zamenjuje rečju ''civil union'' (građanska zajednica).
Godine 2005. donet je novi zakon koji reguliše partnerske odnose. Kao rezultat donošenja ovog zakona, sada svi parovi, bez obzira na to da li su venčani, registrovani kao građanksa zajednica, ili samo de facto parovi imaju ista prava i obaveze. Ova prava se protežu na pitanja imigracije, rođačkog statusa, sicijalne zaštite, imovinskih odnosa i sl. Nevenčani parovi, međutim, ne mogu da usvajaju decu.
=== Portugal ===
{{Main|União de facto}}
Zakon koji je donet 1999. godine, priznavao je nevenčane heteroseksualne parove koji žive zajedno kao ''de facto parove''. Važenje ovog zakona je [[15.3.|15. marta]], [[2001]]. prošireno na istopolne parove.
Istopolni parovi koji žive u ''de facto zajednicama'' (''União de facto'') imaju ista prava kao i heteroseksualni parovi, sa tom razlikom da istopolni de facto parovi ne mogu da usvajaju decu.
=== Slovenija ===
{{Main|Istospolna partnerska zveza u Sloveniji}}
Zakon je usvojen [[22.6.|22. juna]], [[2005]]. Njime se uređuju samo imovinski odnosi, obaveza/pravo na izdržavanje ekonomski slabije(g) partnera/ke i samo donekle pitanja nasledstva. Zakon ne daje socijalne olakšice, niti rođački status.
=== Velika Britanija ===
{{Main|Građansko partnerstvo u Velikoj Britaniji}}
Zakon o građanskom partnerstvu je donet 2004. godine. Njime se regulišu prava i obaveze slične onima koje su definisane u [[građanski brak|građanskom braku]]. Zakon se odnosi na imovinske odnose, penziju, socijalnu zaštitu, roditeljstvo nad decom partnera/ke, i sl. Građansko partnersto se raskida na sličan način kao i brak.
=== Španija ===
{{Main|Registrovana kohabitacija u Španiji}}
Pre donošenja nacionalnog zakona i [[istopolni brak|istopolnom braku]], 2005. godine, 12 od 17 španskih pokrajni su priznavale registrovanu kohabitaciju istopolnih parova. Zakoni o registrovanoj kohabitaciji i dalje važe pored zakona o braku.
=== Švajcarska ===
{{Main|Registrovano partnerstvo u Švajcarskoj}}
Na referendumu, koji je održan [[5.6.|5. juna]], [[2005]]. Švajcarska je sa 58% podrške u građanstvu donela zakon o istopolnim registrovanim partnerstvima, koji štiti jednaka prava partnera kao i brak, sa izuzetkom po pitanju prava na usvajanje dece, veštačke oplodnje i preuzimanje prezimena.
Švajcarska takođe priznaje istopolna partnrstva sklopljena van Švajcarske u zemljama gde je to dozvoljeno.
=== Švedska ===
{{Main|Registrovano parternstvo u Švedskoj}}
Zakon o registrovanom partnerstvu u Švedskoj donet je 1995. godine. Zakon daje pun opseg zaštite prava, obaveze i beneficije koje daje brak, uključujući i zajedničko usvajanje dece, a od 2005. i veštačku oplodnju za lezbejske parove. Švedska crkva je odobrila davanje blagoslova istopolnim parovima. Aprila, 2009. Švedska je donela zakon o istopolnim brakovima.
=== Ostale države ===
U nekim državama istopolne zajednice su priznate samo u pojedinim pokrajnama, republikama ili gradovima. U Argentini građanske zajednice postoje u 7 od 8 država, uključujući i Sidnej, u [[SAD]] postoji u Vermontu, Californiji i Connecticutu. U Brazilu istopolne zajednice postoje u provinciji Rio Grande do Sul. U Italiji 10 regija priznaje istopolne zajednice. U Meksiku, grad Meksiko od novembra 2006. godine priznaje građanske zajednice.
== Vidi dalje ==▼
= Reference =▼
<references/>▼
▲= Vidi dalje =
* [[Prava LGBT osoba]]
* [[Usvajanje dece od strane istopolnih parova]]
▲== Reference ==
▲<references/>
{{LGBT}}
Linija 154 ⟶ 136:
[[Kategorija:Istopolne zajednice| ]]
[[Kategorija:LGBT prava]]
[[Kategorija:Međuljudski odnosi]]
| |||