1969 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz fr Wiki Amerique |
→Događaji: dop. iz fr Wiki (Asie bez Viet) |
||
Red 39:
* [[14.2.|14]] - [[20. 2.]] - Niz članaka [[Miloš Žanko|Miloša Žanka]] u "[[Borba (novine)|Borbi]]" osuđuje "Hrvatski književni list" zbog nacionalizma.
* [[21. 2.]] - III plenum CK SK Hrvatske osudio "Hrvatski književni list".
* [[22. 2.]] - Pakistanska vlada povukla nakon nereda optužbu za pobunu protiv [[Sheikh Mujibur Rahman]]a, sutradan se vraća u Istočni Pakistan uz masovni doček.
* [[23. 2.]] - Trgovačka delegacija iz SFRJ otputovala u NR Kinu, nakon 10 godina prekida odnosa<ref name="NYtimessrc10"></ref>.
* [[24. 2.]] - [[9. 3.]] - Svetski šampionat u hokeju na ledu: timovi grupe B igraju u Ljubljani (28. 2. - 9. 3.) a grupe C u Skoplju (24. 2. - 2. 3.).
Linija 63 ⟶ 64:
* [[23. 3.]] - [[Manfred Wolf]] iz [[DDR]]-a skočio 165 metara na [[Planica|Planici]] - svetski rekord.
* 23. 3. - Sedam Albanaca osuđeno u Skoplju zbog "raspirivanja nacionalne mržnje".
* [[25. 3.]] - Vojni predsednik [[Pakistan]]a [[Muhammad Ayub Khan|Ayub Khan]] usled nemira širom zemlje i pobune u Bengalu, dolazi [[Yahya Khan]] (do 1971).
* [[29. 3.]] - U [[Madrid]]u održan [[Eurosong 1969|natjecanje za pjesmu Eurovizije]] na kome četiri zemlje osvajaju najveći broj bodova te su organizatori prisiljeni proglasiti četiri umjesto jednog pobjednika. Jugoslovenski predstavnik [[Ivan & 3M]] je 13-ti.
=== April/Travanj ===
* [[1. 4.|1]] - [[24. 4.]] - IX nacionalni kongres KP Kine: formalni kraj [[Kulturna revolucija|Kulturne revolucije]], potvrđena čistka [[Liu Shaoqi]]ja i [[Deng Xiaoping]]a, Maova ideologija "neprekidne revolucije" upisana u partijski ustav, glavni izveštaj podneo maršal [[Lin Biao]], označen za Maovog naslednika (povećanje uticaja vojske).
* [[4. 4.]] - Ugrađeno prvo [[veštačko srce]], pacijent živeo četiri dana.
* [[5. 4.]] - [[Jovanka Broz]] otvorila bolnicu za miopatična i reumatična oboljenja u [[Fojnica|Fojnici]].
Linija 71 ⟶ 74:
* [[13. 4.]] - Izbori u SFRJ.
* [[14. 4.]] - [[41. dodjela Oscara]]: najbolji film je ''[[Oliver!]]'', ukupno šest nagrada od 11 nominacija, najbolji strani film je sovjetski "[[Rat i mir (film, 1966)|Rat i mir]]".
* [[15. 4.]] - Severni Korejci oborili američki izviđački avion ''Lockheed EC-121M Warning Star'' iznad Japanskog mora, poginuo 31 Amerikanac.
* [[april]] - Smenjeni generali [[Ivan Gošnjak]] i [[Rade Hamović]] zbog "nespremnosti [[JNA]] za moguću sovjetsku invaziju".
* travanj - [[Matica hrvatska]] izdaje "Hrvatski tjednik", radikalniji od "Hrvatskog književnog lista".
Linija 90 ⟶ 93:
* [[11. 5.]] - Predsednik Tito upozorava SSSR da Jugoslavija nikada neće priznati "ograničeni suverenitet" (→ [[Brežnjevljeva doktrina]]).
* 11. 5. - Nacionalna garda u [[Severna Dakota|Severnoj Dakoti]] morala intervenisati zbog nereda oko koncerta ''Zip to Zap''.
* [[13. 5.]] - Incident 13. maja - rasni nemiri u [[Kuala Lumpur]]u između [[Malajci|Malajaca]] i [[Kinezi|Kineza]] sa stotinama mrtvih vode uvođenju vanrednog stanja.
* [[15. 5.]] - Američki tinejdžer Robert Rayford umro u [[Misuri]]ju od čudnog medicinskog stanja, koje će [[1984]] biti identifikovano kao [[HIV/AIDS]] (prvi slučaj u Severnoj Americi).
* 15. 5. - "Krvavi četvrtak": kalifornijski guverner [[Ronald Reagan]] poslao policiju da zauzme tzv. Narodni park u [[Berkeley, California|Berkeleyju]], dolazi do sukoba - jedan poginuo, preko 100 ranjenih.
Linija 100 ⟶ 103:
* [[23. 5.]] - Premijera predstave "[[Kosa (pozorišna predstava)|Kosa]]" u beogradskom [[Atelje 212|Ateljeu 212]].
* 23. 5. - Potpisana [[Bečka konvencija o pravu međunarodnih ugovora]] (na snazi od 1980).
* [[24. 5.]] - Na havajskom vulkanu [[Kilauea]] počinje erupcija koja će do 1974. stvoriti kupu [[Mauna Ulu]].
* [[25. 5.]] - Premijera filma ''[[Midnight Cowboy]]'' (s oznakom X).
* 25. 5. - Vojni udar u [[Sudan]]u: zbačen [[Ismail al-Azhari]], dolazi [[Gaafar Nimeiry]] (do 1985), u početku socijalista, naserista, pred kraj islamista.
Linija 114 ⟶ 118:
* [[8. 6.]] - [[Vijetnamizacija]]: u susretu sa južnovijetnamskim predsednikom [[Nguyen Van Thieu]]-om na ostrvu Midway, američki predsednik Nixon objavljuje da će do septembra biti povučeno 25.000 američkih vojnika.
* 8. 6. - Bomba oštetila jugoslovenski konzulat u Sidneyu (ambasadu u Canberri?).
* [[13. 6.]] - Pobuna u tibetanskom okrugu Nyêmo na čelu sa monahinjom Trinley Chödrön.
* [[lipanj]] - Štrajkuju lučki radnici u Rijeci<ref name="Col"/>.
* [[20. 6.]] - [[Georges Pompidou]] novi predsednik Francuske (do [[1974]]).
Linija 136 ⟶ 141:
* 11. 7. - Protest privatnih kamiondžija u Ljubljani rešen kompromisom<ref name="NYtimessrc5">[http://query.nytimes.com/search/sitesearch//#/yugoslavia/from19690101to19691231/allresults/5/ NY Times Search 1969 - 5]</ref>.
* [[14. 7.|14]] - [[18. 7.]] - "[[Fudbalski rat]]" ili Stosatni rat između [[El Salvador]]a i [[Honduras]]a - vrhunac napetosti oko statusa Salvadoraca u Hondurasu i nasilja oko fudbalskih utakmica dve zemlje.
* jul - Premijerka Indije [[Indira Gandhi]] nacionalizovala 14 najvećih banaka. Ona je u sukobu sa starom gardom Indijskog nacionalnog kongresa ("Sindikat") oko izbora novog predsednika zemlje.
* [[18. 7.]] - Incident u Čapakvidiku okončava predsedničke nade [[Ted Kennedy|Teda Kenedija]] (saobraćajni udes u kome gine devojka koja se vozila s njim).
* [[20. 7.]] - Posada [[Apollo 11|Apolla 11]]: [[Neil Armstrong]], [[Edwin 'Buzz' Aldrin]] i [[Michael Collins]], posle 4 dana putovanja, izvela prvo spuštanje na [[Mjesec]] (Armstrong, kao prvi čovjek uopće na nekom drugom tlu osim zemaljskog; i Aldrin, dok je Collins upravljao lunarnim modulom u mjesečevoj orbiti; vidi i [[Program Apolo]]).
Linija 158 ⟶ 164:
* avgust - Otvoren [[Hotel Jugoslavija]], najveći i najmoderniji u Jugoslaviji i jedan od najboljih u istočnoj Evropi - dvokrevetna soba 20 dolara dnevno, apartman 36-52 dolara<ref name="RushToBelgr">[http://www.nytimes.com/1970/03/01/archives/the-rush-to-belgradeand-beyond.html The Rush to Belgrade—And Beyond]. nytimes.com MARCH 1, 1970</ref> (dolar iz 1969. jednak 6,6 dolara iz 2017).
* [[15.8.|15]] - [[18. 8.]] - [[Woodstock]] festival.
* [[16. 8.]] - [[V. V. Giri]] izabran za predsednika Indije, što je pobeda premijerke Indire Gandhi.
* [[17. 8.]] - Uragan ''Camille'' kategorije 5 razara američku državu Misisipi, 248 mrtvih.
* 19 - 21. 8. - Demonstracije povodom godišnjice invazije na Čehoslovačku, najviše u Pragu i Brnu - petoro mrtvih u sukobu s milicijom i vojskom<ref name="Navrátil1998">{{cite book|author=Jaromír Navrátil|title=The Prague Spring 1968: A National Security Archive Documents Reader|url=https://books.google.com/books?id=Ayky5eit0DIC&pg=PR39|year=1998|publisher=Central European University Press|isbn=978-963-9116-15-3|pages=39–}}</ref>.
Linija 204 ⟶ 211:
* [[18. 10.]] - Članovi posade [[Apolo 11|Apola 11]] u poseti [[Beograd]]u.
* [[21. 10.]] - [[Willy Brandt]] postaje kancelar Zapadne Nemačke na čelu socijalno-liberalne koalicije (raskinuo Veliku koaliciju sa konzervativcima).
* [[25. 10.]] - Savezni izbori u Australiji: znatno smanjena većina liberalnog premijera [[John Gorton|Gortona]], napredak laburiste [[Gough Whitlam|Whitlama]].
* [[27. 10.]] - Razoran [[Zemljotres u Banjaluci 1969.|zemljotres u Banjaluci]], 20 mrtvih. Problematično je i curenje hemikalija iz fabrike celuloze<ref name="NYtimessrc14"></ref>.
* [[28. 10.]] - Pisac [[Zoran Gluščević]] osuđen na šest meseci zatvora zbog članka "uvredljivog za SSSR" - u februaru izmenjeno u tri meseca uslovno.
| |||