1942 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz en Wiki Januar |
|||
Red 11:
* 2. 1. - Nemački zapovednik u Srbiji pod pretnjom smrtne kazne zabranio skrivanje Jevreja i čuvanje njihovih stvari.
* [[4. 1.]] - Mađarska vojska i žandarmerija razbili Prvi šajkaški NOP odred kod [[Žabalj|Žablja]], počinju represalije prema civilima u Bačkoj, čiji je vrhunac Novosadska racija.
* [[7. 1.]] - [[Bitka za Moskvu]] se okončava strateškom sovjetskom pobedom, Staljin naređuje preširoku kontraofanzivu. Krvava [[Rževska bitka]] traje do marta 1943, [[Ljubanska operacija]] kod Lenjingrada do ovog aprila, [[Kerčko-feodosijska operacija]] do maja.
*
* [[11. 1.]] - CK KPJ i VŠ NOP odreda Jugoslavije doneli odluku od stvaranju Dobrovoljačke vojske (novi naziva štaba je VŠ NOP i DV Jugoslavije).
* 11. 1. - Okončana [[Dražgoška bitka]] kod Škofje Loke u Sloveniji - partizani se povukli nakon što su naneli gubitke Nemcima, koji zbog toga pale selo [[Dražgoše]].
* 11. 1. - Japan objavio rat Holandiji, prva meta je ostrvo Tarakan, bogato naftom. Japanci su takođe zauzeli [[Kuala Lumpur]] na Malaji (do septembra 1945).
* 11. 1. - [[Operacija Paukenschlag]] ili "Drugo srećno vreme" za nemačke podmorničare: britanski brod ''SS Cyclops'' potopljen blizu Nove Skotije.
* [[12. 1.]] - Prof. [[Slobodan Jovanović]] na čelu izbegličke jugoslovenske vlade, umesto generala [[Dušan Simović|Simovića]] (kome je kabinet otkazao poslušnost a kralj poverenje) - đeneral [[Draža Mihailović]] je imenovan za ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva.
* 12. 1. - Delovi Kordunaškog NOP odreda zauzeli [[Vojnić]].
Linija 19 ⟶ 22:
* [[14. 1.]] - Zajednička deklaracija Poljske, Čehoslovačke, Jugoslavije i Grčke kojim je ustanovljen Planerski odbor Centralne i Istočne Evrope. Kraljevina Jugoslavija potpisala Deklaraciju Ujedinjenih nacija o ratnim zločinima.
* [[15. 1.]] - Izbegličke vlade [[Kraljevina Jugoslavija|Jugoslavije]] i [[Grčka|Grčke]] sklopile ugovor koji predviđa njihovu posleratnu konfederaciju (Balkanski Savez).
* [[16. 1.]] - Glumica [[Carole Lombard]] poginula u avionskoj nesreći u Nevadi.
* [[15.1.|15. 1.]] - [[7. 2.]] - "[[Druga neprijateljska ofanziva]]" u istočnoj Bosni, u dve etape: Romanijsko-birčanska i Druga ozrenska operacija; četnici propuštaju nemačke jedinice, partizani izbegli uništenje.
* [[19. 1.]] - Draža Mihailović unapređen u diviziskog đenerala.
* [[20. 1.]] - [[Wannsee konferencija]] predviđa deportaciju, prinudni rad i [[konačno rešenje|uništenje Jevreja]] iz Evrope i Francuske Severne Afrike (Magreba).
* 20. 1. - Bugarski 1. okupacioni korpus (tri divizije) završio okupaciju dela Nedićeve Srbije (približno jugoistočna četvrtina, do Kragujevca i K. Mitrovice), zamenjujući nemačke snage.
* [[21. 1.]] - Na stanici Pjenovac, između Olova i Han Pijeska, iznenađeno i poginulo 59 partizana Šumadijskog bataljona 1. proleterske i dela Romanijskog NOP odreda, među njima i N.H. [[Slaviša Vajner Čiča]].
Linija 28 ⟶ 32:
* [[21.1.|21]] - [[23. 1.]] - [[Novosadska racija]] - mađarski fašisti ubili nekoliko hiljada Srba, Jevreja i Roma u Bačkoj.
* [[22. 1.]] - Ravnogorski pokret proglašen od izbegličke vlade za [[Jugoslovenska vojska u otadžbini|Jugoslovensku vojsku u otadžbini]] (prethodna imena: Četnički odredi jugoslovenske vojske, zatim Vojno-četnički odredi).
* [[23. 1.]] - Počinje [[Bitka za Rabaul]], koja Japancima otvara Novu Gvineju.
* 23 - 24. 1. - Partizani kod Ljubova, između Gospića i Korenice, zarobili dva tenka od Italijana.
* 23. 1. - [[Holmski džep]]: Nemci opkoljeni južno od Lenjingrada izdržavaju do maja.
* [[24. 1.]] - Izbegličke vlade [[Poljska|Poljske]] i [[Čehoslovačka|Čehoslovačke]] sklopile ugovor koji predviđa njihovu posleratnu konfederaciju.
* 24. 1. - Ante Pavelić osnovao [[Hrvatski državni sabor]] (članovi imenovani, savjetodavna funkcija).
* 24. 1. - Partizani iz Graca kod [[Makarska|Makarske]] izveli prvu akciju na moru, zarobivši jedrenjak "Merkur" sa 90 tona hrane.
* [[25. 1.]] - [[10. 5.]] - "[[Fočanski period]]" - CK KPJ i VŠ Narodnooslobodilačke partizanske i Dobrovoljačke vojske Jugoslavije se nalaze u [[Foča|Foči]].
* [[26. 1.]] - Prvi američki vojnici u Evropskom teatru se iskrcali u Belfastu, zbog čega će Republika Irska protestovati.
* [[27. 1.]] - [[Igmanski marš]].
* [[28. 1.]] - Sile osovine se vratile u Bengazi.
* [[29. 1.]] - Poslanik [[Endre Bajcsy-Zsilinszky]] u spoljnopolitičkom odboru mađarskog parlamenta osuđuje nasilje u Bačkoj (Novosadska racija).
* 29. 1. - Počela Druga ozrenska operacija, druga etapa Druge ofanzive,
Linija 97 ⟶ 104:
* [[9. 5.]] - Druga talijanska armija preimenovana u Glavnu komandu Slovenije — Dalmacije (''Supersloda''), komandant [[Mario Roatta]].
* [[10. 5.]] - Okupator objavio da u Beogradu više nema Jevreja (od 2015. Dan sećanja na žrtve Holokausta u Beogradu).
* [[12. 5.|12]]-[[28. 5.]] - [[Druga bitka za Harkov]] - neuspela sovjetska ofanziva.
* [[15. 5.]] - [[3. 6.]] - [[Operacija Forstrat]]: neuspešni nemački pokušaj hvatanja Draže Mihailovića - odlazi u Crnu Goru.
* [[16. 5.]] - Oslobođen [[Prijedor]].
| |||