1974 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz de Wiki (2) |
→Događaji: dop. iz fr Wiki (1) |
||
Red 13:
* [[8. 1.]] - Ustavna komisija SFRJ nakon javne rasprave pripremila konačni nacrt Ustava (22. 1. predstavljen Veću naroda).
* [[11. 1.]] - U [[Cape Town]]u rođene šestorke Rosenkowitz, prve koje su preživele.
* 11. 1. - Lideri Tunisa i Libije, Bourgiba i Gaddafi, proglasili ujedinjenje u Arapsku Islamsku Republiku - dogovor propao skoro odmah.
* januar - SFRJ postavila granične oznake na tri granična prelaza između tršćanskih zona A i B - italijanska vlada ovo osuđuje kao kršenje sporazuma iz 1954, smatra i zonu B italijanskom<ref name="Zaccaria2016">{{cite book|author=Benedetto Zaccaria|title=The EEC’s Yugoslav Policy in Cold War Europe, 1968-1980|url=https://books.google.com/books?id=C_5jDAAAQBAJ&pg=PA106|date=9 June 2016|publisher=Springer|isbn=978-1-137-57978-2|pages=106–}}</ref>.
* [[20. 1.]] - Prvi let američkog lovca ''[[F-16 Fighting Falcon]]'' (u službi od 1980).
* [[24. 1.]] - Predsednik [[Togo]]a [[Gnassingbé Eyadéma]] preživeo pad aviona na severu zemlje - optužuje Francuze za sabotažu.
* [[24. 1.]] - [[7. 2.]] - Predsednik Tito u poseti Indiji, Bangladešu, Nepalu i Siriji.
* [[27. 1.]] - Umro [[Georgios Grivas]], lider kiparskog pokreta EOKA B za ujedinjenje sa Grčkom - organizacija dolazi pod kontrolu grčke vojne hunte ([[Dimitrios Ioannidis]]).
* [[30. 1.]] - Predstavnici filozofskih fakulteta iz Ljubljane, Zagreba i Beograda se sastali u Ljubljani i pokrenuli inicijativu za osnivanje Saveza studenata filozofskih fakulteta Jugoslavije, koji bi usvojio Nacrt rezolucije o prilikama u zemlji - rezolucija zabranjena, autori osuđeni u septembru (među njima su [[Zoran Đinđić]] i [[Lino Veljak]]).
* januar - Osam profesora na Beogradskom univerzitetu (Svetozar Stojanović, Mihailo Marković, Ljubomir Tadić, Zagorka Pešić-Golubovic, Milorad Zivotić, Dragoljub Micunović, Trivo Inđić, Nebojša Popov) pod pretnjom otkaza, što izaziva proteste i na zapadu<ref>[http://www.nytimes.com/1974/01/31/archives/scholars-in-west-assail-belgrade-protests-mount-over-drive-to.html SCHOLARS IN WEST ASSAIL BELGRADE]. nytimes.com JAN. 31, 1974</ref>.
Linija 83 ⟶ 85:
* ca. 14. 4. - Komentar u moskovskoj "Izvestiji" pozdravlja okretanje političkoj i ekonomskoj komunističkoj ortodoksiji u Jugoslaviji, jer politička liberalizacija i ekonomika slobodnog tržišta "nisu funkcionisali".
* [[15. 4.]] - Patty Hearst, sada pod imenom Tania, snimljena sa puškom ruci tokom pljačke banke.
* 15. 4. - Prvi predsednik [[Niger]]a [[Hamani Diori]] zbačen u vojnom udaru, sledi [[Seyni Kountché]] (do 1987) - u zemlji je nestašica hrane usled suše.
* april - Popisni biro UN procenjuje da je [[svjetsko stanovništvo]] dostiglo četiri milijarde.
* april - Izbija [[Drugi iračko-kurdski rat]] - okončan sledeće godine, nakon što je Iran prekinuo pomoć Kurdima.
* [[21. 4.]] - Pobunjenici [[Hissène Habré]]a uhvatili troje Evropljana (jedna žena ubijena) na severu [[Čad]]a radi otkupa - francuska arheologinja Françoise Claustre puštena tek 1977.
* [[22. 4.]] - Završena "[[Beograđanka]]" ("Palata Beograd"), otvorena velika robna kuća.
* 22. 4. - Osnovana Akademija umetnosti u Novom Sadu.
Linija 136 ⟶ 140:
[[Datoteka:Lovcen-024-p1010064.jpg|mini|220px|[[Njegošev mauzolej]]]]
* [[1. 7.]] - Umro [[argentina|argentinski]] predsednik [[Juan Perón]], nasleđuje ga supruga [[Isabel Peron|Isabel]] (do 1976).
* [[3. 7.]] - Potpisan Ugovor o ograničenju podzemnih proba nuklearnog oružja, prag je 150 kilotona.
* [[7. 7.]] - Finale svetskog prvenstva u fudbalu: Zapadna Nemačka - Holandija 2:1, dodeljen je novi trofej, jer je stari pripao Brazilu u stalno vlasništvo (ali ukraden je 1983).
* [[11. 7.]] - Ugovor o prijateljstvu i saradnji između SSSR i Somalije (Somalija se povukla 1977, → [[Ogadenski rat]])
* [[15. 7.]] - Grupa oficira grčke narodnosti u [[Kipar|kiparskoj]] Nacionalnoj gardi, pristalice pripajanja [[Kipar|Kipra]] [[Grčka|Grčkoj]], izvršili [[vojni udar]] zbacivši sa vlasti predsednika [[arhiepiskop]]a [[Makarios]]a. Vlast je preuzeo [[Nikos Sampson]] a Makarios privremeno napušta [[Kipar]].
* 15. 7. - [[Christine Chubbuck]], TV voditeljka u [[Sarasota, Florida|Sarasoti, Florida]], izvršila samoubistvo u živom programu.
Linija 163 ⟶ 169:
[[Datoteka:Cyprus.jpg|thumb|160px|[[Kipar]]]]
* [[14. 8.]] - Nakon prekida u pregovorima sa kiparskom stranom, Turska preduzima drugu invaziju [[Kipar|Kipra]] u kojoj zauzima 37% ostrva.
* avgust - Jake kiše (u Maliju) okončavaju veliku [[Sahelska suša|Sahelsku sušu]].
* [[17. 8.|17]] - [[30. 8.]] - [[Datoteka:Boxing pictogram.svg|25px]] Svetski šampionat u amaterskom boksu u Havani, [[Mate Parlov]] dobio zlato, Rajko Miljić i Dragomir Vujković bronzu.
* [[20. 8.]] - Predsednik Ford imenovao [[Nelson Rockefeller|Nelsona Rockefellera]] za potpredsednika (potvrđen u decembru), na nezadovoljstvo konzervativaca.
Linija 172 ⟶ 179:
=== Septembar/Rujan ===
* [[7. 9.]] - Sporazum iz Lusake između nove portugalske vlade i pokreta [[FRELIMO]]: priznato pravo na nezavisnost [[Mozambik]]a.
* [[8. 9.]] - Predsednik Ford daje punu i bezuslovnu amnestiju bivšem predsedniku Nixonu - kraj početne Fordove popularnosti.
* 8. 9. - TWA Flight 841 (Tel Aviv-Atina-Rim-Njujork) pao u Jonsko more, oboren bombom - prvi poznati slučaj samoubilačke misije, od strane [[Abu Nidal]]ove organizacije.
* [[10. 9.]] - [[Portugal]] priznao nezavisnost [[Gvineja Bisau|Gvineje Bisau]] (jednostrano proglašena prethodne godine).
* [[12. 9.]] - Tito rekao u Jesenicama da je uhapšena grupa od 30-tak sledbenika Kominforma koji su želeli osnovati novu KPJ. Kasnije tokom meseca izvešteno da su osuđeni na zatvorske kazne, na zapadu se spekuliše da Sovjeti žele pristup Jadranu.
* 12. 9. - Vojna hunta [[Derg]] zbacila [[Haile Selasije|Haila Selasija]], cara [[Etiopija|Etiopije]] - [[Salomonska dinastija]] je vladala od 13. stoljeća; počinje [[Etiopski građanski rat]] koji traje do zbacivanja komunističkog režima 1991.
Linija 210 ⟶ 218:
* [[17. 11.]] - Izbori u Grčkoj: ubedljiva većina za Karamanlisovu [[Nova demokracija (Grčka)|Novu demokratiju]].
* [[18. 11.]] - Prvi album [[Bijelo dugme|Bijelog dugmeta]] - "[[Kad bi' bio bijelo dugme]]".
* 18. 11. - Posledice Naftnog šoka: pri [[OECD]] osnovana [[Međunarodna energetska agencija]], sa sedištem u Parizu.
* [[19. 11.]] - Narodna skupština Srbije odobrila amandmane kojim je povećana kontrola nad univerzitetima i nastavnim osobljem (pogođeni profesori sa Filozofskog fakulteta)<ref name="Osa74"/>.
* [[21. 11.]] - Eksplodirale bombe u dva ''[[pub]]''-a u [[Birmingham]]u, poginula 21 osoba.
| |||