1974 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz NYT |
|||
Red 13:
* [[8. 1.]] - Ustavna komisija SFRJ nakon javne rasprave pripremila konačni nacrt Ustava (22. 1. predstavljen Veću naroda).
* [[24. 1.]] - [[7. 2.]] - Predsednik Tito u poseti Indiji, Bangladešu, Nepalu i Siriji.
* [[30. 1.]] - Predstavnici filozofskih fakulteta iz Ljubljane, Zagreba i Beograda se sastali u Ljubljani i pokrenuli inicijativu za osnivanje Saveza studenata filozofskih fakulteta Jugoslavije, koji bi usvojio Nacrt rezolucije o prilikama u zemlji - rezolucija zabranjena, autori osuđeni u septembru.
* januar - Osam profesora na Beogradskom univerzitetu (Svetozar Stojanović, Mihailo Marković, Ljubomir Tadić, Zagorka Pešić-Golubovic, Milorad Zivotić, Dragoljub Micunović, Trivo Inđić, Nebojša Popov) pod pretnjom otkaza, što izaziva proteste i na zapadu<ref>[http://www.nytimes.com/1974/01/31/archives/scholars-in-west-assail-belgrade-protests-mount-over-drive-to.html SCHOLARS IN WEST ASSAIL BELGRADE]. nytimes.com JAN. 31, 1974</ref>.
=== Februar/Veljača ===
Linija 47 ⟶ 48:
* [[21.3.|21]] - [[30. 3.]] - Grupa B svetskog šampionata u [[hokej]]u na ledu u [[Ljubljana|Ljubljani]], SAD prve, Jugoslavija druga.
* [[29. 3.]] - U Kini otkrivena [[Vojska od terakote]].
* 29. 3. - 5. 4. - Vežba NATO-a, Dark Image 74, u severoistočnoj Italiji, praćena posetom plovila Šeste flote tršćanskoj luci 6 - 17. aprila - mada je ovo zakazano ranije, poklapa se sa tenzijama oko [[Trst]]a<ref>[https://wikileaks.org/plusd/cables/1974STATE064938_b.html PRESS GUIDANCE ON US SHIP VISIT TO TRIESTE]. wikileaks.org</ref>.
* mart - april - U SFRJ se održavaju republički kongresi i pokrajinske konferencije Saveza komunista, priprema za Deseti kongres SKJ. Za predsednike centralnih odn. pokrajinskih komiteta izabrani: [[Branko Mikulić]], [[Mahmut Bakali]], [[France Popit]], [[Veselin Đuranović]], [[Milka Planinc]], Angel Čemerski, [[Dušan Alimpić]] i [[Tihomir Vlaškalić]]<ref>Bajec, Dolničar, 1981, str. 289</ref>.
* [[mart]] - [[maj]] - [[Datoteka:ballot.gif|15px]] Izbori delegata za skupštine na raznim nivoima u SFRJ (Tito glasao 31. 3. za delegate mesnih, opštinskih i društveno-političkih veća<ref>[http://www.foto.mij.rs/site/gallery/15470/photo/73 Fototeka MIJ - Na glasanju za delegate mesnih, opštinskih i društveno-političkih veća]. foto.mij.rs</ref>).
Linija 78 ⟶ 80:
* 18. 5. - Završena Varšavska radio antena, visine 646 metara.
* [[19. 5.]] - Pušten u saobraćaj most "25. maj" između [[Bačka Palanka|Bačke Palanke]] i [[Ilok]]a.
* [[20. 5.]] - Tito u intervjuu "Komunistu": "imperijalistički krugovi" pojačavaju pritisak na Jugoslaviju (saradnja sa sovjetskim blokom, čileanskim marksistima, Severnim Vijetnamom i Severnom Korejom, pomoć slanju sovjetskog oružja Arapima [[Jomkipurski rat|prošlog oktobra]]).
* [[24. 5.]] - Konferencija za štampu [[Stane Dolanc|Staneta Dolanca]], sekretara izvršnog biroa predsedništva SKJ: ne razmišlja se o izboru Titovog naslednika, među prioritetima su ekonomski razvoj, eliminacija "tehnokratije i birokratije" i tendencija prema centralizmu ili nacionalizmu<ref>[http://www.nytimes.com/1974/05/25/archives/successor-plan-denied-as-tito-turns-821.html Successor Plan Denied as Tito Turns 82]. nytimes.com MAY 25, 1974</ref>.
* [[27.5.|27]] - [[30. 5.]] - [[Deseti kongres SKJ]] u beogradskom "Pioniru". Josip Broz Tito proglašen za doživotnog predsednika [[SKJ]]. Centralni komitet sa 166 članova, Predsedništvo CK (39 članova), 12-člani Izvršni komitet (sekretar [[Stane Dolanc]]). Srpskog kadra [[Mijalko Todorović|Mijalka Todorovića]] nema među najvišim partijskim funkcionerima<ref name="Osa74"/>. Naizgled, trijumf partijske uniformnosti i povratak komunističke ortodoksije<ref>[http://www.nytimes.com/1974/10/12/archives/yugoslavia-behind-the-revelry-retreat.html Yugoslavia: Behind the Revelry, Retreat]. nytimes.com MIHAJLO MIHAJLOV OCT. 12, 1974</ref>.
* [[maj]] - Predstavljena prva generacija [[Volkswagen Golf]]a.
Linija 89 ⟶ 92:
* [[13. 6.]] - [[7. 7.]] - [[Datoteka:Football pictogram.svg|25px]] [[Svetsko prvenstvo u fudbalu 1974.]], u [[Zapadna Nemačka|Zapadnoj Nemačkoj]]. Domaćini u finalu porazili Holandiju 2-1. Jugoslavija prošla u drugi (takođe grupni) krug, gde je izgubila sve utakmice (retrospektivno 7. mesto).
* [[18. 6.]] - Jugoslavija pobedila Zair sa 9-0 u prvom krugu takmičenja (Zairci štrajkovali?).
* [[24. 6.]] - Tito u prvoj zvaničnoj poseti Zapadnoj Nemačkoj, prošle nedelje Nemci dali kredit Jugoslaviji (300 miliona dolara, kamata 2% na 30 godina).
* [[25. 6.]] - Student filozofije Vladimir Palančanin osuđen na 10 meseci za "neprijateljsku propagandu", u vezi studentske rezolucije o stanju u zemlji.
* [[27. 6.]] - Kontroverza sa udžbenicima u [[Kanawha County, West Virginia]]: školski odbor odobrava knjige koje promiču multikulturalizam i sadrže neke sporne citate, sledećeg leta i jeseni slede bojkot škole, protesti i nasilje (Nova desnica, Religiozna desnica, → [[Konzervativizam u SAD]]).
* [[30. 6.]] - Čuveni ruski [[balet]]ski igrač [[Mihail Barišnjikov]] napustio tokom turneje u Kanadi ansambl baleta Boljšoj teatra i ostao na Zapadu.
Linija 125 ⟶ 130:
* 8. 9. - TWA Flight 841 pao u Jonsko more, oboren bombom - prvi poznati slučaj samoubilačke misije.
* [[10. 9.]] - [[Portugal]] priznao nezavisnost [[Gvineja Bisau|Gvineje Bisau]] (proglašena prethodne godine).
* [[12. 9.]] - Tito rekao u Jesenicama da je uhapšena grupa od 30-tak sledbenika Kominforma koji su želeli osnovati novu KPJ. Kasnije tokom meseca izvešteno da su osuđeni na zatvorske kazne, na zapadu se spekuliše da Sovjeti žele pristup Jadranu.
* 12. 9. - Vojna hunta [[Derg]] zbacila [[Haile Selasije|Haila Selasija]], cara [[Etiopija|Etiopije]].
* 12. 9. - U [[Boston]]u počinje prinudni prevoz učenika autobusima kako bi se škole desegregirale, što izaziva nasilne proteste belaca u Južnom Bostonu.
* septembar - Suđenje proibeovskim komunistima u SFRJ.
* septembar - Ljubljana: pet studenata i profesor osuđeni na deset meseci zatvora zbog kritike režima i podrške "anarholiberalnim" beogradskim profesorima; među njima je i [[Zoran Đinđić]], ali nije služio.
* [[23. 9.]] - [[BBC]] započinje servis ''Ceefax'' ([[teletekst]]).
* 23. 9. - [[Gerald Ford|Fordov]] govor na međunarodnoj energetskoj konferenciji u Detroitu: suverene nacije ne mogu dozvoliti da im sudbinu određuje nameštanje cena sirovina, zaobilazno preti ratom.
Linija 135 ⟶ 140:
=== Oktobar/Listopad ===
* [[5. 10.]] - Kazne za saobraćajne prekršaje u SFRJ udesetostručene - smrtnost na putevima je velika (ali još nije uvedeno opšte ograničenje brzine).
* [[7. 10.]] -
* [[8. 10.]] - Predsednik Ford kaže pred Kongresom da je inflacija "državni neprijatelj broj jedan" i predstavlja kampanju ''[[Whip inflation now]]'' - WIN, što ubrzo postaje predmet podsmeha.
* [[9. 10.]] - [[Švicarska]] zrakoplovna tvrtka ''Swiss Air'' prevezla je na jug stotine tisuća [[lastavica]] kako bi ih spasila od nenadane rane hladnoće.
Linija 169 ⟶ 174:
[[Datoteka:Mamutica, istočna strana.JPG|mini|200px|[[Mamutica]] u Zagrebu]]
* [[1. 12.]] - Predsednik Tito položio kamen-temeljac za [[Nuklearna elektrana Krško|Nuklearnu elektranu Krško]].
* [[5. 12.]] - Vojni sud u Španiji osudio trojicu hrvatskih nacionalista (Rudolf Prskalo, Nikola Lisac i Tomislav Rebrina) na 12 godina za otmicu SAS-ovog aviona pre dve godine - Franko ih pomilovao već sledećeg februara.
* [[8. 12.]] - [[Grčka]]: monarhija je odbijena na referendumu.
* [[12. 12.]] - Premijera ''[[The Godfather Part II]]''.
| |||