Historija Kosova – razlika između verzija

==== Srpsko-crnogorsko zauzimanje Kosova ====

{{Glavni članak|Prvi balkanski rat|Zločini nad Albancima u Balkanskim ratovima}}

[[Datoteka:Serbian and Montenegrin officers in Đakovica, 1913.jpg|thumb|desno|Srpski i crnogorski oficiri u [[Đakovica|Đakovici]] [[1913]]. godine.]]

U skladu sa spoljnopolitičkom orjentaciom zacrtanom u čuvenom [[Načertanije|Načertanija]] [[Ilija Garašanin|Ilije Garašanina]]<ref name="Bebler"/>, srpska i [[Crna Gora|crnogorska]] vojska su napale otomansku državu u [[Prvi balkanski rat|Prvom balkanskom ratu]] oktobra [[1912]]. prodirući na Kosovo i Metohiju. Srpska vojska zauzima Kosovo i Prizren, a crnogorska deo Metohije, Đakovicu i Prizren. Sa otomanske strane su naišli na slab otpor, a jedine značajne prepreke srpskom napredovanju pružale su albanske jedinice [[Isa Boljetini|Ise Boljetinija]], [[Idriz Seferi|Idriza Seferija]] i [[Bajram Curi|Bajrama Curija]].<ref name="Lav Trocki">[http://www.danas.rs/dodaci/vikend/otpor_okupaciji_i_modernizaciji.26.html?news_id=105029 Lav Trocki, Otpor okupaciji i modernizaciji]</ref> Međutim, loše organizovan oružani otpor kosovskog stanovništva, srpska vojska je slomila za samo nekoliko meseci i pri tom je artiljerijom razorila veći deo zemlje.<ref name="Bebler"/> Tadašnji kritičar srpskog [[Dimitrije Tucović]] se žestoko protivio srpskom zauzimanju [[Kosovo|Kosova]], nazivajući ga imperijalnim osvajanjem.<ref>Dimitrije Tucović, Srbija i Albanija, Beograd, 1914.</ref> On je smatrao da Kosovo pripada [[Albanci]]ma i zalagao se za pripajanje Kosova [[Albanija|Albaniji]].<ref>[http://www.moljac.hr/biografije/tucovic.htm Dimitrije Tucović]</ref> Međutim, srpski odredi nastavljaju osvajanje Albanije, prodiru do jadranske obale i u oktobru 1912. godine zauzimaju luku [[Drač]], odakle se povlače tek nakon Austro-ugarske pretnje [[rat]]om u jesen [[1913]]. godine.

==== Kosovo u sastavu kraljevine Jugoslavije ====

{{Glavni članak|Srbizacija|Kolonizacija Kosova|Kačaci}}

Povratak srpske vojske na Kosovo je bio brutalan.<ref name="Tim Judah">[http://books.google.com/books?id=ohz2WtWRapAC&pg=PA42&lpg=PA42&dq=National+Defence+of+Kosovo+Kosovo+Committee&source=bl&ots=J-2jGXdj-S&sig=Y7a7oO393kLYMXGq_g_c3h709NU&hl=en&ei=h9k6SoyeEoyPsAajr_2mCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1 Tim Judah, Kosovo What Everyone Needs to Know]</ref> Srpske trupe su se odmah po dolasku susresle sa oružanim otporom bandi kačaka, a iste 1918. godine osnovan je Komitet narodne odbrane Kosova, poznatiji kao [[Kosovski komitet]], koji se borio za izdvajanje teritorija naseljenih Albancima (Kosova, Metohije, zapadne Makedonije i delova Sandžaka) iz novoformirane [[Kraljevina Jugoslavija|Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca]] i za njihovo pripajanje Albaniji.<ref name="Antonić">[http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=73e8a192-bda1-4f3f-b8cf-b0dfdf40f641&articleId=3d26c45f-4a66-4fed-8b20-afc37354a461 Goran Antonić, Kosovski komitet i Kraljevina SHS u svetlu jugoslovenskih izvora 1918–1920]</ref> Komitet je primao značajnu pomoć u novcu i oružju od Italijana, a uspostavio je i saradnju sa [[crnogorski komiti|crnogorskom emigracijom]] okupljenom oko [[nikola I. Petrović Njegoš|kralja Nikole]] i pro-bugarskom [[Unutrašnja makedonska revolucionarna organizacija|VMRO]].<ref name="Antonić"/> U januaru 1920. godine su dva članak Komiteta postali ministri u Albaniji, a sredinom leta iste godine jedan od njihovih vođa, [[Bajram Curi]], postaje ministar Vojske Albanije, što dovodi do velike zategnutosti srpsko-albanskih odnosa.<ref name="Antonić"/> Ideje Kosovskog komiteta imale su velikog uticaja na kačake. U [[1921]]. godini su učestali kačački napadi na saradnike jugoslovenske vlasti kao što su: kmetovi, panduri, predsednici opština i drugi. Poznatije vođe kačaka su bili [[Azem Galica|Azem Bejta]] (poznat i kao Azem Galica), Bajram Curi, Hasan Vučitrna, Iso Boljetinac, Mehmed Delija, Elez Jusug i drugi, koji su skoro u svim mestima imali svoje bande.<ref name="Saradnja kačaka i VMRO - a">[http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml Saradnja kačaka i VMRO - a]</ref> Kačaci su u oblasti [[Drenica|Drenice]] čak uspeli da oforme „oslobođenu“ oblast koju su nazivali Mala Albanija (alb. ''Arbnia e Vogel''). Krajem septembra [[1924]]. godine srpska vojska je u velikoj akciji uz opsežnu upotrebu artiljerije razbila većinu kačačkih bandi i likvidirala njihove vođe.<ref name="Saradnja kačaka i VMRO - a"/>