Beotija – razlika između verzija

[[Prefektura Beotija]] je [[Grčke prefekture|prefektura]] moderne [[Grčka|grčke države]] i obuhvata otprilike isto područje.

 

 

Beotija igra važnu ulogu u [[Grčka mitologija|grčkoj mitologiji]]: grad [[Teba (Grčka)|Teba]], sa svojim [[Kadmo|kadmejskim]] stanovništvom, u [[mit]]ovima je predstavljena kao važan centar vojne moći, a [[Orhomen]], rodni grad [[Minijci|Minijaca]], pojavljuje se kao značajan trgovački centar. Takođe, prema mitu, Teba je bila rodno mesto mitskoga junaka [[Herakle|Herakla]].

Graja (Γραία), što znači "stara" ili "drevna", bila je navodno najstariji grad u Grčkoj. Neki autori reč Γραικός (= Grk ili grčki) povezuju s terminom "Graja". Aristotel kaže da je taj grad osnovan pre [[Veliki potop|velikog potopa]]. Na istu napomenu o poreklu grada Gaje nailazi se i na antičkom natpisu na [[mermer]]u pod imenom [[Parska hronika]], otkrivenom [[1687]]. godine, koji potiče iz perioda između 267. i 263. godine stare ere i koji se sada čuva u [[Oxford]]u i na [[Paros]]u. Ovaj drevni grad spominju i drugi [[Grčka književnost|grčki autori]], među njima [[Homer]], [[Pausanija]] i [[Tukidid]].

 

 

 

[[Datoteka:Antieke Boeotië.png|thumb|200px|right|Antička Beotija i njeni [[polis]]i]]

Pre [[Grčko-persijski ratovi|grčko-persijskih ratova]] vlast u beotskim gradovima nalazila se u rukama manje grupe [[Aristokrati|aristokrata]] koji su poticali od pet velikaških rodova: preci četiri od tih pet rodova zvali su se "Sparti" (doslovno = "posejani"), jer su, prema predanju o mitskom osnivaču Tebe, heroju [[Kadmo|Kadmu]], izrasli iz [[zmaj]]evih zuba koje je posejao Kadmo; predak petog roda smatran je rođakom Sparta. U vezi sa postepenim, mada zakasnelim, razvojem razmene u državi je počeo da raste značaj bogatih ljudi koji nisu spadali u [[rod]]ovsku aristokratiju. Osim toga, pored aristokrata-zemljoposednika, pojavili su se imućni seljaci, koji su uspeli da se obogate zahvaljujući intenzivnijem načinu vođenja zemljoradnje. Napredak pomorske trgovine, karakterističan za celu Grčku 8 i 7. veka st. e., takođe nije mogao ostati bez nekog dejstva i na privredu Beotije. Osnovnu masu stanovništva Beotije činili su seljaci-zemljoradnici, koji su se većim delom nalazili u zavisnom položaju od zemljoposedničke rodovske aristokratije. Ta je aristokratija uspela da sačuva svoju političku prevlast mnogo duže od ma koje grčke oblasti, svakako duže nego u susednoj [[Atika|Atici]].

 

 

 

[[Politika|Politički]] život Beotije karakteriše se pojavom saveza beotskih [[polis]]a, koji je nikao davno i u kome je rukovodeća uloga pripadala Tebi, najvećem beotskom gradu. Postojanje Beotskog saveza već u 6. veku stare ere samo po sebi predstavlja važan faktor u istoriji Grčke uopšte. U Beotiji je postojala [[amfiktionija]], tj. savez susednih polisa sklopljen radi zaštite zajedničkih svetilišta, koja su se grupisala najpre oko [[Grčki hram|hrama]] [[Posejdon]]a, a zatim oko hrama [[Atena (mitologija)|Atene Itonske]]. Osnovne funkcije ove amfiktionije bile su briga o beotskim svetilištima, o svetkovinama koje su tamo priređivane i koje su i isto vreme predstavljale sajmove gde su se bez straha mogli sastajati trgovci iz raznih delova Beotije i gde su se, konačno, rešavali sporovi (naročito sporovi oko granica) između pojedinih beotskih polisa. Organi amfiktionije raspolagali su ovlašćenjima u pogledu kažnjavanja onih članova koji su zahvatali teritoriju hrama, narušavali bezbednost vršenja obreda, a time i slobodu trgovine, ili uopšte onih koji se nisu pokoravali odlukama saveta.

Plemstvo koje se krajem 6. veka st. e. nalazilo na čelu Tebe ne samo da je vršilo stalan pritisak na narodne mase grada već je tlačilo i ostale beotske polise. To je bio uzrok da se od Tebe odvoje Eleutera i [[Plateja]] i da pređu na stranu Atine. Spartanski arbitražni sud, koji je pretresao taj konflikt, priznao je Plateji pravo na nezavisnost od saveza, pošto je Sparta nastojala da omete svako udruživanje. Politika Tebe izazvala je u Beotiji jaku opoziciju protiv hegemonije tebanskog plemstva, što je navelo Beotiju da potraži podršku čak kod [[Persija]]naca. Takvo stanje vladalo je u Beotiji do početka 5. veka stare ere.

 

 

 

 

 

{{stub}}

[[fr:Béotie]]

[[he:בויאוטיה]]

[[hu:Boiótia]]

[[it:Beozia]]