Kurije Dentat – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nova stranica: thumb|200px|'''Kurije Dentat''' odbija blago radi repe, slika: [[Jacopo Amigoni]] '''Manije Kurije Dentat''' (''Manius Curius Dentatus'') (? - 270. pne.), sin ... |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 2:
'''Manije Kurije Dentat''' (''Manius Curius Dentatus'') (? - 270. pne.), sin Manijev, bio je [[Rimska Republika|rimski]] [[rimski konzul|konzul]] i [[plebs|plebejski]] heroj, poznat po tome što je pobjedonosno okončao [[samnitski ratovi|samnitske ratove]]. Prema [[Plinije Stariji|Pliniju]], rodio se sa zubima u ustima, dobivši tako ''[[cognomen]]'' Dentatus, "Zubati."<ref>''… cum dentibus nasci, sicut M. Curium, qui ob id Dentatus cognominatus est'', [[Pliny the Elder|Caius Plinius Secundus]], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/L/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/7*.html#68 7, 16, 68]</ref>
Kurije je svoju političku karijeru započeo 290-ih pne. kao [[Tribun|plebejski tribun]]. Tada je uspio spriječiti ''[[interrex]]a'' [[Appius Claudius Caecus|Apija Klaudija Slijepog]] u naumu da zabrani plebejcima kandidature za konzula.
Dentat je za [[konzul]]a prvi put izabran godine 290. pne. te je uspio poraziti i [[Samniti|Samnite]] i pobunjene [[Sabinjani|Sabinjane]] za što je nagrađen s dva [[rimski trijumf|trijumfa]].<ref>Ciceron, ''De senectute'' 55; Livije, ''Periocha'' 11; Columella, book 1, preface 14; Valerius Maximus 4.3.5; Frontinus, ''Stratagems'' 1.8.4; Florus 1.10.2–3; Apuleius, ''Apologia'' 17; Cassius Dio frg. 36.33; Eutropius 2.9.3; Orosius 3.22.1.</ref> Vrativši se s pohoda, započeo je velike građevinske projekte i djelomično isušio [[Velinsko jezero]].
Godine 283. pne. je Dentat postavljen za [[pretor]]a (a možda i konzula) [[Lucius Caecilius Metellus Denter|L. Kekilija Metela Dentera]] koji je ubijen u [[Bitka kod Arecijuma|bitci kod Arecijum]]. [[Polibije]] navode kako je Dentat protjerao tamošnje Gale i stvorio uvjete da se osnuje [[Colonia (Rim)|kolonija]] u Seni.
Ponovno izabran za konzula 275. pne., Dentat se borio protiv [[Pir Epirski|Pira]] u neodlučnoj [[Bitka kod Beneventuma (275. pne.)|bitci kod Beneventuma]] koja je nagnala Pira na povlačenje iz Italije. Sljedeće je godine ponovno izabran za konzula, te je porazio [[Lukanci|Lukance]] za što je nagrađen [[ovacija|ovacijom]]. Godine 272. pne. je izabran za [[Cenzor (drevni Rim)|cenzora]], a godine 270. pne. jedan od dva povjerenika <ref>''Duumviri aquae perducendae''.</ref> za nadzor izgradnje ''[[Anio Vetus]]a'', drugom rimskog [[Akvedukt (Rim)|akvedukt]], koga je djelomično financirao iz vlastitih sredstava, odnosno ratnog plijena.<ref>Plinije, ''Historija Prirode'' 16.185.</ref> Umro je prilikom izgradnje, koju je dovršio [[Marcus Fulvius Flaccus (konzul 264. pne.)|Marko Fulvije Flak]].<ref>Frontinus, ''Aq.'' 1.6.</ref>
Dentata antički izvori opisuju kao nepotkupljivog i štedljivog čovjeka; navodi se priča kako su mu Samniti poslali izalsanike s bogatim darovima kako bi na njega uticali prilikom mirovnih pregovora. Kada su ga pronašli, vidjeli su da sjedi kraj ognjišta pržeći [[repa|repe]]. Odbio je darove rekavši da više voli vladati vlasnicima zlata nego da sam bude vlasnik zlata. Iako je izvor nepoznat — neki vjeruju da ju je izmislio [[Katon]] — poslužila je kao inspiracija za brojne [[slikanje|slike]] čiji su autori [[Jacopo Amigoni]], [[Govert Flinck]] i drugi.
Njegov ''[[praenomen]]'' se ponekad navodi kao Marcus (Marko) zbog toga što se kao standardna skraćenica za Manius koristi ''M'.'' koja može biti i skraćenica za ''Marcus''.
Udruženje za nizozemske studije 'S.V.T.B. Curius' na [[Delftski univerzitet tehnologije|Delftskom univerzitetu tehnologije]] je nazvano po njemu.<ref>[http://www.curius.nl S.V.T.B. Curius]</ref>
| |||
