Neoklasicizam – razlika između verzija

Drugi val neoklasicizma, puno stroži, unaprijed osmišljen i isprojektiran (kroz medijum [[grafika|grafike]]) i svjesnije inspiriran arheologijom, pojavljuje se s usponom [[Napoleon I Bonaparte|Napoleona Bonapartea]]. U Francuskoj se prva faza neoklasicizma označava pojmom "stil Luja XVI.", a druga faza pojmovima "Directoire" ili ''[[Ampir]]''. Rokoko ostaje popularan u Italiji sve dok napoleonov režim nije sa sobom donio i novi "arheološki" klasicizam, kojeg su odmah prihvatili mladi, progresivni i urbani djelovi italijanskog stanovništva sa republikanskim sklonostima.

 

 

U unutrašnjosti građevina, neoklasicizam ponovo otkriva istinski klasični interijer, inspiriran otkrićem [[Pompeji|Pompeja]] i [[Herculaneum]]a. Proces započinje u kasnim 1740-ima, ali dolazi do široke publike u 1760-ima,<ref name="Gontar">Gontar</ref> s objavljivanjem prvih raskošno ilustriranih svezaka djela ''[[Le Antichità di Ercolano]]'' ("Starine Herculaneuma"). Ovo djelo otkriva da su i najklasičniji interijeri [[barok]]a, i "najrimskije" sobe [[William Kent|Williama Kenta]] bile utemeljene na elementima vanjske arhitekture antičkih [[bazilika]] i [[hram]]ova jednostavno preslikanim u unutrašnjost, što je razlog često bombastičnog izgleda u modernim očima: prozorni okviri sa [[zabat]]om preneseni na pozlaćena ogledala i kamine s frontama u obliku antičkih hramova. Novi interijer inspiriran otkrićem [[Pompeji|Pompeja]] i [[Herculaneum]]a nastojao je oživjeti autentično rimski i izvorno interijristički izražaj. Nove tehnike obuhvatale su plošnije i laganije motive oblikovane u niskom reljefu sličnom onima na [[friz]]evima, zidne slike u izoliranim medaljonima sličnim kameu (''[[Camaieu|en camaïeu]]''), slike vaza, poprsja, [[bukranij]]a ili drugih motiva, obešenima na svežnjeve lovora ili vrpce, s vitkim arabeskama nasuprot pozadine, sve u blijedim ili "pompejansko crvenim" ili zemljanim bojama. Stil u Francuskoj bio je izvorno pariški stil, ''[[Goût grec]]'' ("grčki stil"), nikako dvorski stil. Za dolaska [[Louis XVI od Francuske|Louisa XVI.]] na prijestolje 1774., njegova supruga [[Marija Antoineta]] prihvatila je ovaj stil i uvela ga na dvor, koji tada postaje "stil Luja XVI.". Međutim, nije bilo istinskih pokušaja upotrebe bazičnih formi rimskog namještaja do otprilike prijelaza vijeka, a majstori izrade namještaja radije su kopirali od antičke arhitekture, kao što su i majstori obrade srebra radije oponašali antičko posuđe nego sami stvarali: "umjetnici i zanatlije ... izgleda da su doživljavali gotov perverzni užitak u prebacivanju motiva iz jednog medija u drugi".<ref>Honour, 110.-111., 110. citat</ref>

Od 1800. došlo je do novog utjecaja, pogotovo u tehnikama [[bakropis]]a i gravura, poznatog kao [[grčki preporod]] koji je kao primjer uzeo elemente grčke arhitekture i dao novi svježi impuls neoklasicizmu. Istovremeno se stil [[ampir]] etablirao kao najgrandiozniji oblik neoklasicističke arhitekture i dekorativnih umjetnosti. Inspiriran uglavnom umjetnošću [[Antički Rim|Antičkog Rima]], ampir stil je postao dominantan za vladavine [[Napoleon I Bonaparte|Napoleona Bonapartea]] za [[Prvo Francusko Carstvo|Prvog Francuskog Carstva]], i imao je ulogu idealizacije Napoleona i Francuske države. Ampir se podudara s više buržujskim stilom [[bidermajer]] u zemljama njemačkog govornog područja, [[federalna arhitektura|federalnim stilom]] u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Američkim Državama]],<ref name="Gontar"/>, [[Regency stil]]u u Britaniji i ''Napoleonstil'' u Švedskoj. Prema historičaru umjetnosti [[Hugh Honour|Hughu Honouru]] "daleko od toga, kao što je trebao biti, vrhunac neoklasicističkog pokreta, stil ampir označava brzo propadanje i još jednu transformaciju u puko kopiranje antike, ispražnjen od svih veleumnih ideja i uvjerenja koje su inspirirale antička remek-djela".<ref>Honour, 171.-184., 171. citat</ref> Ranija faza stilanaziva se stil Adam u Velikoj Britaniji i stil Louis XVI u Francuskoj.

 

 

Arihetktura neogotike (često povezana s kulturnim pokretom romantizma), pojavila se u 18. vijeku i postala vrlo popularna kroz 19. vijek i otvoreno se protivila normama neoklasicizma. Dok je neoklasicizam karakterizirala inspiracija umjetnošću Antičke Grčke i Rima, geometrijske linije i red, neogotika je davala naglasak na srednjovjekovni izgled građevina, često izgrađene tako da imaju rustikalan "romantični" izgled.