Wikipedija

Propan – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Addbot (razgovor | doprinos)
46.972 izmene
m Bot: Migrating 56 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131189 (translate me)
Nema sažetka izmjene
Red 1:
{{Chembox-lat
{| class="toccolours" border="1" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; border-collapse: collapse;"
| Watchedfields =
! {{chembox header}} | {{STRANICA}} <!-- replace if not identical with the article name -->
| verifiedrevid = 464375285
| ImageFileL1 = Propane-2D-Skeletal.svg
| ImageFileL1_Ref = {{chemboximage|correct|}}
| ImageNameL1 = Skeletal formula of propane
| ImageFileR1 = PropaneFull.png
| ImageFileR1_Ref = {{chemboximage|correct|}}
| ImageNameR1 = Skeletal formula of propane with all implicit carbons shown, and all explicit hydrogens added
| ImageFileL2 = Propane-3D-balls-B.png
| ImageFileL2_Ref = {{chemboximage|correct|}}
| ImageNameL2 = Ball and stick model of propane
| ImageFileR2 = Propane-3D-vdW-B.png
| ImageFileR2_Ref = {{chemboximage|correct|}}
| ImageNameR2 = Spacefill model of propane
| IUPACName = Propan<ref>{{Cite web|title=Propane – Compound Summary|url=http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=6334&loc=ec_rcs|work=PubChem Compound|publisher=National Center for Biotechnology Information|accessdate = 8. 12. 2011.|location=USA|date = 27. 3. 2005.|at=Identification and Related Records}}</ref>
| Section1 = {{Chembox Identifiers-lat
| CASNo = 74-98-6
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| PubChem = 6334
| PubChem_Ref = {{Pubchemcite|correct|Pubchem}}
| ChemSpiderID = 6094
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| UNII = T75W9911L6
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
| EINECS = 200-827-9
| UNNumber = 1978
| KEGG = D05625
| KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
| ChEBI = 32879
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = 135416
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| RTECS = TX2275000
| Beilstein = 1730718
| Gmelin = 25044
| SMILES = CCC
| StdInChI = 1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
}}
| Section2 = {{Chembox Properties-lat
| Reference = <ref name="GESTIS">{{GESTIS|ZVG=10020|Name=Propane}}</ref>
| C = 3
| H = 8
| Appearance = Bezbojni gas
| Odor = Bez mirisa
| Density = 2,0098 mg mL<sup>−1</sup> (na 0 °C, 101.3 kPa)
| MeltingPtK = 85.5
| BoilingPtKL = 230.9
| BoilingPtKH = 231.11
| Solubility = 40 mg L<sup>−1</sup> (na 0 °C)
| LogP = 2,236
| VaporPressure = 853,16 kPa (na 21,1 °C)
| HenryConstant = 15 nmol Pa<sup>−1</sup> kg<sup>−1</sup>
}}
| Section3 = {{Chembox Thermochemistry-lat
| DeltaHf = −105,2–−104,2 kJ mol<sup>−1</sup>
| DeltaHc = −2,2197–−2,2187 MJ mol<sup>−1</sup>
| HeatCapacity = 73,60 J K<sup>−1</sup> mol<sup>−1</sup>
}}
| Section4 = {{Chembox Hazards-lat
| GHSPictograms = {{GHS flame}}
| GHSSignalWord = '''Opasnost'''
| HPhrases = {{H-phrases|220}}
| PPhrases = {{P-phrases|210}}
| EUIndex = 601-003-00-5
| EUClass = {{Hazchem F+}}
| RPhrases = {{R12}}
| SPhrases = {{S2}}, {{S16}}
| NFPA-H = 1
| NFPA-F = 4
| NFPA-R = 0
| FlashPt = −104 °C
| Autoignition = 540 °C
| ExploLimits = 2,37–9,5%
}}
| Section5 = {{Chembox Related-lat
| Function = alkani
| OtherFunctn = {{unbulleted list|[[Etan]]|[[Etil jodid]]|[[n-Propil jodid|''n''-Propil jodid]]|[[Izopropil jodid]]|[[butan (jedinjenje)|Butan]]|[[Butil jodid]]}}
| OtherCpds = [[Dijodohidroksipropan]]
}}
}}
'''Propan''', ([[molekulska formula]] C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>), je bezbojan [[alkan]], u [[gas]]ovitom agregatnom stanju.
 
Propan je nerastvorljiv u [[vodi|voda]], a rastvara se u organskim [[rastvarač]]ima kao što je npr. [[Etil alkohol]]. U malim količinama se javlja u [[Zemni gas|zemnom gasu]] a u većim količinama javlja se u [[nafta|nafti]]. Iz nafte se dobiva destilacijom u obliku smeše sa [[butan (jedinjenje)|butanom]], koja se koristi kao gorivo poznato pod nazivom [[Plin]] koji se koristi za punjenje boca koje se koriste u domaćinstvima, a koristi se i kao gorivo za vozila.
 
Propan je veoma slabo reaktivan kao i svi alkani. Na višim temperaturama podleže reakcijama [[paljenje|paljenja]], a reaguje i sa gasovitim [[hlorovodonik]]om i [[hlor]]om, usled čega nastaju hloroalkani. Propan je sirovina za mnoge organske sinteze.
 
Granice zapaljivosti u smesi sa [[vazduh]]om (u zapreminskim procentima gasa) su 2,1 ÷ 9,5 vol% (u prisustvu izvora upaljenja).
 
== Osobine ==
 
{| class="wikitable sortable"
|-
! Osobina !! Vrednost
| align="center" colspan="2" bgcolor="#ffffff" | [[image:Propane.gif|200px|{{STRANICA}}]] <!-- replace if not identical with the pagename -->
|-
| [[Vodonična veza|Broj akceptora vodonika]] || 0
! {{chembox header}} | Uopšteno
|-
| Ime
| Propan<!-- e.g. Iron(II) chloride -->
|-
| [[Vodonična veza|Broj donora vodonika]] || 0
| Ostala imena
| dimetil etan, LPG,<br>Propil hidrid <!-- e.g. Ferrous chloride etc, + linked mineral names -->
|-
| Broj rotacionih veza || 0
| [[Molekulska formula]]
| [[ugljenik|C]][[vodonik|H]]<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>CH<sub>3</sub> or C<sub>3</sub>H<sub>8</sub> <!-- e.g. Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> -->
|-
| [[Particioni koeficijent]]<ref>{{cite doi/10.1021/jp980230o|noedit}}</ref> (''ALogP'') || 1,7
| [[SMILES]] <!-- mostly for organic compounds, omit otherwise -->
| CCC
|-
| [[Rastvorljivost]]<ref>{{cite pmid|11749573|noedit}}</ref> (''logS'', log(''mol/L'')) || -0,4
| [[Molarna masa]]
| 44.096 g/mol
|-
| [[Boja]] i [[agrnjegatno stanje]]
| Bezbojan, gasovito
|-
| CAS broj
| [74-98-6]
|-
| UN broj
| UN1978
|-
! {{chembox header}} | Osobine
|-
| [[Gustina]]
| 1.83 g/l <!-- ? g/cm<sup>3</sup>, solid / ? g/ml, liquid / ? g/l, gas -->
|-
| [[Rastvorljivost]] u [[Voda|vodi]]
| 0.1 g/cm<sup>3</sup> (37.8°C) <!-- at least put miscible with, not soluble in -->
|-
<!-- | Other solvents e.g. [[ethanol]], [[acetone]] -->
<!-- | solubility info on other solvents -->
<!-- |- -->
| [[Temperatura topljenja]]
| -187.6 °C (85.5 K) <!-- (mention any decomposition) -->
|-
| [[Temperatura ključanja]]
| -42.09 °C (231.1 K)
|-
! {{chembox header}} | Opasnosti
|-
| {{NFPA-chembox |H = 1|F = 4| R = 0| O = }}
|-
| {{chembox header}} | <small>Tamo gde drugačije nije naznačeno<br> upotrebljeni su [[normalni uslovi]] i [[SI jedinice]]</small>
|-
| [[Polarna površina]]<ref>{{cite pmid|11020286|noedit}}</ref> (''PSA'', [[Angstrem (jedinica)|''Å''<sup>2</sup>]]) || 0,0
|}
 
== Reference ==
'''Propan''', ([[molekulska formula]] C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>), je bezbojan [[alkan]], u [[gas]]ovitom agregatnom stanju.
{{reflist|2}}
 
== Literatura ==
Propan je nerastvorljiv u [[vodi|voda]], a rastvara se u organskim [[rastvarač]]ima kao što je npr. [[Etil alkohol]]. U malim količinama se javlja u [[Zemni gas|zemnom gasu]] a u većim količinama javlja se u [[nafta|nafti]]. Iz nafte se dobiva destilacijom u obliku smeše sa [[butan (jedinjenje)|butanom]], koja se koristi kao gorivo poznato pod nazivom [[Plin]] koji se koristi za punjenje boca koje se koriste u domaćinstvima, a koristi se i kao gorivo za vozila.
{{refbegin}}
* {{Clayden1st}}
* {{March6th}}
{{refend}}
 
== Vidi još ==
Propan je veoma slabo reaktivan kao i svi alkani. Na višim temperaturama podleže reakcijama [[paljenje|paljenja]], a reaguje i sa gasovitim [[hlorovodonik]]om i [[hlor]]om, usled čega nastaju hloroalkani. Propan je sirovina za mnoge organske sinteze.
* [[Butan (jedinjenje)|Butan]]
* [[Tečni naftni gas]] ([[TNG]])
 
== Spoljašnje veze ==
{{alkani}}
{{portal-lat|Hemija}}
{{Commonscat|Propane}}
* {{PubChemInCheKey|ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N|Propane}}
 
{{Alkani-lat}}
 
[[Kategorija:Alkani]]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Propan