1889 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac: +28.12. |
→Događaji: dop. iz en Wiki jul-dec. |
||
Red 5:
== Događaji ==
=== Januar/Siječanj ===
[[Datoteka:Crownprince rudolf 1889.png|mini|left|
* [[1. 1.]] - Indijanac [[Wovoka]] iz [[Nevada|Nevade]] imao religioznu viziju tokom pomračenja Sunca, iz čega će nastati [[Ples duhova]].
* [[3. 1.]] (22. 12. 1888. po [[julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]]) - [[Datoteka:Coat of arms of Serbia.svg|25px|Grb Kr. Srbije]] U Srbiji usvojen [[Ustav Srbije iz 1888. godine|novi Ustav]] (poznat kao Ustav iz 1888., po starom kalendaru), kojim je u Srbiji uveden parlamentarizam.
Red 14:
=== Februar/Veljača ===
* [[4. 2.]] - Bankrotstvo francuske Kompanije [[Panamski kanal|Panamskog kanala]] (afera [[Panamski skandali|Panamskih skandala]] izbija 1892).
* [[9. 2.]] - Potpisan protokol o [[Tajna konvencija|Tajnoj konvenciji]] između Srbije i Austrougarske (produženo važenje i pojašnjena neka pitanja).
* [[11. 2.]] - Donet [[Meiji Ustav Japana]] (na snazi 1890 - [[1947]]).
* [[22. 2.]] - Predsednik SAD [[Grover Cleveland]] potpisuje zakon kojim se omogućuje prijem teritorija [[Severna Dakota]], [[Južna Dakota]], [[Montana]] i [[Washington (savezna država)|Washington]] u uniju (
=== Mart/Ožujak ===
Linija 64 ⟶ 65:
* jun po j.k. - Odeljenje za crkve i škole van Srbije (tzv. "PP" tj. "ПП" odeljenje) prebačeno iz ministarstva prosvete u ministarstvo inostranih dela.
* [[8. 7.]] - Prvi broj ''[[The Wall Street Journal]]''-a.
* 8. 7. - [[John L. Sullivan]] postaje poslednji bokserski šampion u borbi bez rukavica, u Misissipiju je pobedio [[Jake Kilrain|Jakea Kilraina]] u 75. rundi.
* [[14. 7.]] - U Parizu osnovana [[Druga Internacionala]], traje do 1916.
* [[20. 7.]] - Ubistvo i samoubistvo [[Elvira Madigan|Elvire Madigan]] i grofa Sparrea u Danskoj.
=== Avgust/August/Kolovoz ===
* [[3. 8.]] - [[Mahdistički rat]]: [[Bitka kod Toskija]] je ubedljiva anglo-egipatska pobeda
* [[6. 8.]] - U Londonu otvoren luksuzni [[Hotel Savoy]], prvi sa električnim svetlima i liftovima, kupatilima u većini soba i stalnom hladnom i toplom vodom.
* [[7. 8.]] (26. 7. po j.k.) - Crnogorska kneginjica [[Milica Petrović]] se udala za velikog kneza [[Petar Nikolajevič Romanov|Petra Nikolajeviča Romanova]], brata od strica cara [[Aleksandar III., ruski car|Aleksandra III.]]
* [[10. 8.]] - Počela gradnja Svetosavskog doma u Beogradu (Dušanova 13, na mestu bivše "Pirinčane").
Linija 80 ⟶ 83:
* [[17. 9.]] - Povodom 500-godišnjice Kosovske bitke ustanovljen "[[Orden kneza Lazara]]" (nacrt [[Mihajlo Valtrović]]), kojeg su mogli da nose samo vladar i punoletni prestolonaslednik.
* [[23. 9.]] - Osnovan ''[[Nintendo]]'', proizvodi [[hanafuda]] karte za igranje.
*
* [[29. 9.]] (17. 9. po j.k.) - Kraljica [[Natalija Obrenović|Natalija]] se vratila u Beograd, protivno željama namesništva i vlade.
Linija 86 ⟶ 90:
* [[6. 10.]] - Osnovan kabare ''[[Moulin Rouge]]''.
* [[19. 10.]] - [[Carlos I (Portugal)|Carlos I]] je novi kralj [[Portugal]]a (do ubistva [[1908]]).
* [[23. 10.]] - U Argentini osnovano jevrejsko naselje [[Moisés Ville]].
* [[24. 10.]] - [[Tenterfieldska oracija]]: premijer Novog Južnog Velsa [[Henry Parkes]] predložio stvaranje [[Australijska federacija|Australijske federacije]] (ostvareno [[1901]]).
* [[29. 10.]] - [[Britanska južnoafrička kompanija]] dobila kraljevsku povelju, jedan od direktora je [[Cecil Rhodes]].
=== Novembar/Studeni ===
Linija 92 ⟶ 99:
* [[8. 11.]] - [[Montana]] postala 41. država [[SAD]].
* [[11. 11.]] - [[Washington]] postao 42. država [[SAD]] (zakon o prijemu ove i prethodne tri države potpisan 22. 2.).
* [[14. 11.]] - Novinarka [[Nellie Bly]] (Elizabeth Cochrane) započela uspješan pokušaj putovanja oko svijeta u manje od 80 dana (72 dana, 6 sati, 11 minuta).
* [[15. 11.]] - [[Datoteka:Flag of Brazil 15-19 November.svg|25px]] [[Datoteka:Flag of Brazil (1889-1960).svg|25px]] Maršal [[Deodoro da Fonseca]] izveo vojni udar kojim je zbačen car [[Pedro II od Brazila|Pedro II]] i okončana [[Brazilsko Carstvo|monarhija u Brazilu]]; Fonseca je prvi predsednik (do 1891), car i porodica su 17. 11. napustili zemlju.
* novembar - [[Ruski grip (1889-90)|Ruski grip]]: epidemija se javlja u evropskom delu Rusije, naročito Sankt Petersburgu, narednih meseci se širi severnom hemisferom<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3867475/ The influenza epidemic of 1889–90 in selected European cities – a picture based on the reports of two Poznań daily newspapers from the second half of the nineteenth century]. ncbi.nlm.nih.gov</ref>.
* [[23. 11.]] - [[Louis Glass]], direktor Pacific Phonograph Co. predstavio u palači Royal Saloon u San Franciscu prvi ''musicbox''. Sastojao se od aparata za snimanje te aparata za reprodukciju muzike s 4 slušalice. Aparat se aktivirao ubacivanjem kovanica. Svaku slušalicu koristila bi jedna osoba.
* [[27. 11.]] - Osnovana [[Duvanska industrija Niš]].
Linija 101 ⟶ 109:
=== Kroz godinu ===
▲* ? Izbori u Srbiji, radikali dobili preko 80% glasova.
* Otvoreni srpski konzulati u [[Bitolj]]u i [[Priština|Prištini]].
* Englez [[Frederick Abel]] izmislio propelant [[kordit]].▼
* Britanci priznali Francuzima suverenitet u području [[Obala Slonovače|Obali Slonovače]], za titularnog guvernera postavljen [[Marcel Treich-Laplène]].
* U Torinu završena zgrada [[Mole Antonelliana]] visine 167,5 metara, najviša na svetu od nearmirane cigle.
* Najezda [[skakavci|skakavaca]] prešla preko Crvenog mora i uništila useve u dolini [[Nil]]a.
* Nauka i tehnika
** Prvi put opisani dinosauri [[triceratops]]i ([[Othniel Charles Marsh]]).
▲** Englez [[Frederick Abel]] izmislio propelant [[kordit]] (zamena za barut).
** Jedna italijanska kompanija primenila sistem [[visokonaponska istosmjerna struja|visokonaponske istosmjerne struje]] švicarskog inženjera [[René Thury|Renéa Thuryja]].
=== Književnost ===
| |||