Ratko Pavlović – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
uvod |
|||
Red 19:
{{!}}}
}}
'''Ratko Pavlović Ćićko ''' ([[Berilje]], kod [[Prokuplje|Prokuplja]], [[1. mart]] [[1913]] — [[Strezimirovci]], kod [[Surdulica|Surdulice]], [[26. april]] [[1943]])
Pavlović je 1930-ih kritikovao Staljinovu [[Velika čistka|čistku]], zbog čega je više puta isključivan iz partije. Uprkos tome, Ratko je bio jedan od glavnih organizatora narodnooslobodilačkog pokreta na jugu Srbije.
Poginuo je 1943. kao komandant [[Drugi južnomoravski partizanski odred|Drugog južnomoravskog partizanskog odreda]], u borbi s bugarskim okupacionim trupama. 1945. je proglašen [[narodni heroj Jugoslavije|narodnim herojem Jugoslavije]].
== Biografija ==
Ratomir Pavlović je rođen [[1. mart]]a [[1913]]. godine u selu [[Berilje|Berilju]], kod [[Prokuplje|Prokuplja]]. Potiče iz zemljoradničke porodice koja je aktivno učestvovala u ratovima srpskog naroda protiv [[Osmansko carstvo|Osmanskog carstva]]. Njegov pradeda-stric, vojvoda Peko Pavlović Nikolić, bio je rodom iz [[Crna Gora|Crne Gore]] i učestvovao je u [[Nevesinjska puška|Hercegovačkom ustanku protiv Turaka 1875.]] [[1880]]. dobio je zemlju u Berilju, i tu se porodica Pavlović trajno naselila. Ćićkov deda, Lazar Pavlović, ubijen je od strane [[Bugarska|bugarske]] vojske nakon gušenja [[Toplički ustanak|Topličkog ustanka]], a otac Veljko je poginuo na [[Kajmakčalan|Kajmakčalanu]].<ref name="juznevesti">[http://www.juznevesti.com/Drushtvo/Obelezen-dan-rodjenja-Ratka-Pavlovica-Cicka.sr.html Biljana Roganović, "Obeležen dan rođenja Ratka Pavlovića Ćićka", „''Južne vesti''“, 01.03.2013.]</ref> Nadimak „''Ćićko''“ dobio je jer je tako zvao sve ljude s kojima je bio blizak. Srednju školu pohađao je u Prokuplju, [[Beograd]]u i [[Leskovac|Leskovcu]]. Studirao je na [[Pravni fakultet u Beogradu|Pravnom fakultetu u Beogradu]].
=== Partijski
Godine [[1933]]. primljen je u [[Savez komunista Jugoslavije|Komunističku partiju Jugoslavije]]. Iste godine izdao je u Leskovcu zbirku pesama „''Okovi i bez okova''“. Držao je predavanja na Narodnom univerzitetu, a svoje tekstove političke i socijalne sadržine objavljivao u listu „''Glas''“ u Leskovcu.
Linija 42 ⟶ 47:
Avgusta 1936. godine počeo je [[Velika čistka|Prvi moskovski proces]]. Nakon njega su 25. avgusta pogubljeni [[Stari boljševici]] i [[Lenjin|Lenjinovi]] bliski saveznici [[Lev Kamenjev|Kamenjev]] i [[Zinovjev]]. Ratko Pavlović je na sastanku partijske ćelije javno istupio protiv Staljina, tvrdeći da su optužbe fabrikovane. Rekao je da su ubijeni opozicija, ali ne i izdajnici Sovjetskog Saveza. Govorio je o Staljinovoj pogrešnoj interpretaciji klasika marksizma, i pozivao na povratak Lenjinu. Lazar Udovički tvrdi da su on i Branko Krsmanović podržali Ćićkove kritike, a da su Marko Spahić i Veljko Vlahović ćutali.<ref name="udovički4">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 77.</ref> Sa druge strane, drugovi iz ćelije van doma bili su zaprepašteni. Adela Bohunicki je lično napala Ćićka, tvrdeći da nema razloga da se sumnja u Staljina. Ćićko je za drugove koji nekritički brane Staljina govorio da su „disciplinovani konji“.<ref name="udovički8">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 78.</ref> Od tog sastanka, Pavlovića je počeo da prati glas da je [[trockizam|trockista]], što je trajalo sve do njegove pogibije. Međutim, svoje antistaljinističke stavove nikad nije izražavao javno, van kruga partijskih drugova, jer se pridržavao partijske discipline.<ref name="udovički7"/>
Uprkos svojim stavovima o Staljinu, u jesen 1936. Ćićko je izabran za predsednika glavnog udruženja jugoslovenskih studenata, Akademskog društva ''„Jugoslavija“'', koje je brojalo oko 200 članova. Neki iz druge partijske ćelije nisu bili oduševljeni tom odlukom. Lazar Udovički piše da su pred glasanje komunisti obeležili glasačke listiće nevidljivom tintom da bi saznali kakav odnos prema njima imaju novopridošli studenti. Kada su prebrojavali glasove, videli su da je Ilija Engel bio uzdržan - nije hteo da glasa za Pavlovića zbog stvari koje je govorio o Staljinu.<ref name="udovički5">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 84.</ref>
Krajem septembra, Ćićko je održao govor na grobu [[Svetozar Pribićević|Svetozara Pribićevića]], koji je umro u Pragu kao politički emigrant i sa kojim su komunisti tada sarađivali. === Španski građanski rat ===
Linija 76 ⟶ 83:
Odlukom [[Predsedništvo AVNOJ-a|Predsedništva]] [[Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije|Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije]] (AVNOJ), [[9. oktobra]] [[1945]]. godine je proglašen za [[Narodni heroj Jugoslavije|narodnog heroja Jugoslavije]]. Odlukom [[Vrhovni sovjet SSSR|Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a]], kao istaknuti borac protiv [[Fašizam|fašizma]], odlikovan je [[Orden Otadžbinskog rata|Ordenom otadžbinskog rata prvog stepena]].
[[File:Ratko pavlovic bista.jpg|thumb|Bista Ratka Pavlovića Ćićka u selu [[Ratkovo]] u Bačkoj, koje od [[1948]]. godine nosi njegovo ime.]]
| |||