Wikipedija

Ferdinand II Štajerski – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m pop
Red 5:
| puno_ime =
| datum_rođenja = [[9. 7.|9. jul]] [[1578|1578.]]
| mesto_rođenja = [[Graz|Grac]]
| država_rođenja = [[Austrija]]
| datum_smrti = [[15. 2.|15. februar]] [[1637|1637.]]
Red 22:
}}
 
'''Ferdinand II Štajerski''' ({{jez-nem|Ferdinand II.}}; [[1578]] — [[1637]]) je bio [[popis njemačkih kraljeva i njemačko-rimskih careva|car Svetog rimskog carstva]] ([[1620]] — [[1637]]) iz dinastije [[HabzburgHabsburg]]. Bio je:
* [[kralj]] [[Mađarska|Mađarske]] ([[1618]] — [[1625]]),
* [[kralj]] [[Češka (historijska)|Češke]] ([[1619]] — [[1637]]),
Red 33:
== Rani život ==
 
Rođen je u [[Graz|Gracu]]u kao sin [[Karl II Štajerski|Karla II Štajerskog]] i Marije Bavarske. Bio je podvrgnut strogom [[isusovci|jezuitskom]] obrazovanju, pa pohađa i univerzitet u [[Ingolštat]]u. Nakon završetka školovanja [[1595]], počinje da upravlja svojim naslednim zemljama, kojima je do tada upravljao njegov stariji rođak nadvojvoda [[Maksimilijan III Austrijski]]. Otišao je na dva hodočašća. Posle toga počinje na svojim teritorijama sa suzbijanjem svih drugih vera osim katoličke.
 
== Kralj Češke (Bohemije) ==
 
Češka skupština ga bira [[1617]]. za kralja [[Češka (historijska)|Češke (Bohemije)]]. [[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|Car MatijaMatthias]] je bio bez naslednika, pa Ferdinand II traži i osigurava podršku Španskih Habzburga da on bude naslednik. Zauzvrat Španskim HabzburzimaHabsburzima obećava [[Alsace|Alzas]] i carske feude u Italiji.
 
Ferdinandov tvrdi katolicizam dovodi do narušavanja verskih sloboda onih, koji nisu [[katoličanstvo|katolici]]. Nije poštovao ni verske slobode, koje je potpisao car [[Rudolf II, car Svetog rimskog carstva|Rudolf II]], po kojima su garantovane slobode veroispovesti plemstvu i stanovnicima gradova.
Red 46:
== Car Svetog rimskog carstva i uspeh u ratu protiv protestanata ==
 
[[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|Car MatijaMatthias]] je umro u Beču marta [[1619]]. Ferdinand II postaje naslednik po ranijem dogovoru. Protiv protestantske pobune Ferdinand dobija podršku [[Katolički savez|katoličkog saveza]] u kome su bili vladari Poljske, Španije i Bavarske. Katoličke snage pobeđuju protestante [[8. 11.|8. novembra]] [[1620]]. u [[bitka kod Bile Hore|bici kod Bile Hore]]. Fridrih V Palatinski je predvodio protestante, a posle bitke beži u Holandiju.
 
Vođa katoličkog saveza vojvoda [[Maksimilijan I Bavarski]] konfiskuje Fridrihove posede, a Ferdinand II ponovo postaje kralj Češke (Bohemije). Ojačava se katolička crkva u Češkoj, smanjuju se prava češke skupštine, a protestanti u Češkoj i Austriji se nasilno prevode u katolicizam. Mnogi protestanti su tada proterani iz Češke.
Red 57:
== Restitucijski edikt dovodi do intervencije Šveđana ==
 
Nakon velikih pobeda protiv katolika, Ferdinand izdaje [[1629]]. [[Restitucijski edikt]], po kome su se katoličkoj crkvi morala vratiti velika područja crkvene zemlje, koja su joj oduzeli protestanti od [[1552]]. Taj prokatolički potez potez razljutio je švedskog kralja [[Gustav Adolf od Švedske|Gustava Adolfa]], koji ulazi u rat protiv Ferdinanda.
 
Albreht Valenštajn je ostvario velike vojne uspehe, ali Ferdinandovi savetnici su u njemu videli političku opasnost, jer je narasla njegova moć, finansije, posedi i vojska. Ferdinand otpušta Alberta Valenštajna [[1630]]. Sad je ostao bez komandanta, pa se ponovo morao oslanjati na katolički savez. Katolički savez pod vodstvom [[Johan Cerklas Tili|Johana Cerklasa Tilija]] nije uspevao da se odupre švedskoj vojsci Gustava Adolfa. Švedska vojska je napredovala, [[Češka (historijska)|Bohemija]] je bila ponovo pod protestantskom vojskoma. Komandant katoličkog saveza [[Johan Cerklas Tili|fonvon Tili]] bio je ubijen [[1632]], pa je Ferdinad bio prinuđen da ponovo traži pomoć od Valenštajna.
 
Tokom proleća [[1632]], Valenštajn je prikupio vojsku, koja je isterala protestantsku vojsku iz Bohemije. U velikoj [[bitkaBitka kod LicenaLützena (1632)|biciBitci kod LicenaLützena]] novembra [[1632]]. katolici su pobeđeni, ali [[Gustav Adolf od Švedske|Gustav Adolf]] je ubijen. Valenštajn je izgubio [[Saksonija|Saksoniju]], ali protestantski gubici su isto bili jako veliki.
 
Tokom [[1633]]. nije bilo odlučnih napredovanja, a Valenštajn je pregovarao sa neprijateljem, smatrajući da će vojska biti lojalna njemu, a ne caru Ferdinandu. Početkom [[1634]]. [[Albreht fon Valenštajn]] je optužen za izdaju i ubijen je, verovatno po Ferdinandovom nagovoru.
Red 67:
== Francuska ulazi u rat ==
 
Iako su ostali bez fon Valenštajna carske snage zauzimaju [[RegenzburgRegensburg]] i pobeđuju u [[bitka za Nerdlingen|bici za Nerdlingen]]. Snaga švedske vojske je oslabila, pa [[Francuska]] ulazi u rat na strani protestanata zbog straha od dominacije [[Habsburg|HabzburgaHabsburga]] u Evropi. Francuska je bila katolička zemlja, ali bojala se Nemačke i Španije, tako da je [[kardinal Richelieu|kardinal Rišelje]] uverio kralja [[Luj XIII|Luja XIII]] da se udruži sa Holanđanima i Šveđanima.
 
Francuzi nisu bili zadovoljni uvetima [[Praški mir|praškog mira]] iz [[1635]]. Iako je potpisan taj sporazum još uvek nije došao mir. Ferdinand II je umro [[1637]], a rat se nastavio i posle njega.
Red 76:
 
{{niz|
pre= [[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|MatijaMatthias]]|
spisak=[[popis njemačkih kraljeva i njemačko-rimskih careva|car Svetog rimskog carstva]] <br />([[1619]] — [[1637]])|
posle= [[Ferdinand III, car Svetog rimskog carstva|Ferdinand III]]
}}
{{niz|
pre= [[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|MatijaMatthias]]|
spisak=[[ČeškiPopis kraljevičeških vladara|Kralj Češke]] <br />([[1619]] — [[1637]])|
posle= [[Ferdinand III, car Svetog rimskog carstva|Ferdinand III]]
}}
{{niz|
pre= [[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|MatijaMatthias]]|
spisak=[[SpisakPopis mađarskih vladara|Kralj Mađarske]] <br />([[1619]] — [[1637]])|
posle=[[Ferdinand III, car Svetog rimskog carstva|Ferdinand III]]
}}
{{niz|
pre= [[Matija, car Svetog rimskogRimskog carstvaCarstva|MatijaMatthias]]|
spisak=Kralj Hrvatske <br />([[1619]] — [[1637]])|
posle= [[Ferdinand III, car Svetog rimskog carstva|Ferdinand III]]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Ferdinand_II_Štajerski