Kraljevo – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Vraćene izmjene 37.0.63.99 (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika Kolega2357 |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 51:
'''Kraljevo''' je grad u [[Srbija|Srbiji]] u [[Raški okrug|Raškom okrugu]]. Prema popisu iz [[Popis stanovništva 2011. u Srbiji|2011.]] bilo je 63030 stanovnika (prema popisu iz [[Popis stanovništva 1991. u SFRJ|1991.]] bilo je 57926 stanovnika).
Kraljevo se nalazi na trima rekama: [[Ibar]], [[Zapadna Morava]] i [[Ribnica]]. Opština ima 124.554 stanovnika. Gradsko područje Kraljeva čini naselje Kraljevo i još 15 naselja: [[Adrani]], [[Čibukovac]], [[Grdica]], [[Jarčujak]], [[Konarevo]], [[Mataruge (Kraljevo)|Mataruge]], [[Mataruška Banja]], [[Metikoš]], [[Ratina]], [[Ribnica]], [[Vitanovac (Kraljevo)|Vitanovac]], [[Vrba]], [[Zaklopača (Kraljevo)|Zaklopača]] i [[Manastir Žiča|Žiča]]. TAVNIK<3
[[Grb Kraljeva|Gradski grb]] se sastoji od sedam kruna, što simbolizuje krunisanje sedam kraljeva u Manastiru [[Manastir Žiča|Žiča]], koji se nalazi na 5 -{km}- od centra grada. Kraljevo je administrativni, privredni, sportski i kulturni centar uže [[Srbija|Srbije]]. Takođe i raskrsnica važnih magistralnih pravaca.
Red 118:
[[Datoteka:Mag tri.jpg|thumb|left|200px|Srednjovekovni grad [[Maglič]] 20 -{km}- južno od Kraljeva]]
[[Datoteka:Žiča Monastery, overview. Near Kraljevo, Serbia.jpg|thumb|desno|200px|Manastir Žiča]]
Prema nekim pretpostavkama, donji Ibar je „prvobitna srpska oblast“, najstarije jezgro privrednog, društvenog i političkog života kod Srba. Srpska država [[Raška]] nastala je u 11. veku, a malobrojni podaci govore da je oblast Kraljeva u najaktivnijem delu srpske države. O tome svedoče i brojni manastiri: [[manastir Studenica|Studenica]] ([[1188]]) - zadužbina i mauzolej [[Stefan Nemanja|Stefana Nemanje]]; [[
Selo Rudo Polje, iz kog je nastalo Kraljevo, osnovano je u drugoj polovini 14. veka. Ovaj kraj pao je pod tursku vlast konačnim padom [[Srpska despotovina|Srpske despotovine]] [[1458]]-[[1459|59]]. godine.
Red 130:
Srpski [[Prvi srpski ustanak|ustanici]] su 1805. osvojili Karanovac i spalili ga. Društveno-ekonomski život Karanovca u vreme ustaničkih godina bio je živ. Na ruševinama stare turske varoši izrastao je novi srpski Karanovac, koji postaje živo trgovačko i zanatsko mesto, značajna vojna baza, saobraćajni čvor i administrativno-sudski centar nahije. Posle paljenja i rušenja Karanovca 1805. godine proterano je muslimansko stanovništo. Počeli su da pristužu Srbi zanatlije i trgovci koji su zamenili Muslimane.
Karanovac je do 1819. bio sedište požeške nahije. Karanovac postaje 1838. godine sedište istoimene opštine i sreza u sastavu Čačanskog okruga. Značaj Karanovca je porastao premeštanjem Okružnog načelstva i Okružnog suda iz [[Čačak|Čačka]] 1853. godine, a 1854. godine u njega je preseljeno i sedište episkopa žičkog, gde se i danas nalazi. Karanovac nije dugo ostao sedište okruga jer su okružna načelstva već 1859. godine vraćena u [[Čačak|Čačak]].
Tokom [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]] Kraljevo je poprište borbi. Tokom [[Ustanak u Srbiji 1941.|ustanka 1941.]] snage četnika i partizana zajednički su [[Napad na Kraljevo 1941.|napadali nemački garnizon u Kraljevu]]. U oktobru je nemačka vojska izvršila [[Masakr u Kraljevu 1941.|masovno streljanje talaca]]. Tokom jeseni [[1944]]. Kraljevo sa okolinom bilo je poprište šestonedeljnih borbi između sovjetsko-jugoslovenskih snaga s jedne, i nemačke [[Armijska grupa E|Armijske grupe E]] s druge strane, poznatih pod nazivom [[Kraljevački mostobran]]. Oslobođeno je [[29. novembar|29. novembra]] [[1944]].
Red 285:
Tokom cele godine se održavaju turističko-kulturne manifestacije, Kraljevačko kulturno leto, pasuljijada, razni sajmovi, koncerti, a najveća je i najpoznatija manifestacija [[Veseli Spust|Veseli spust]] niz Ibar od Magliča do Kraljeva.
U neposrednoj blizini Kraljea nalazi se [[Manastir Žiča|Žiča]] ([[13. vek|XIII]] vek), jedan od najznačajnijih i najreprezentativnijih srpski srednjovekovnih manastira. [[manastir Studenica|Manastir Studenica]], koga je osnovao [[Stefan Nemanja|Stefan Nemanja]] [[1190]]., još jedan od bisera srpskog srednjovekovnog graditeljstva i jedan od najvećih i najbogatijih manastira [[Srpska pravoslavna crkva|Srpske pravoslavne crkve]] koji se nalazi na teritoriji Kraljeva. Od [[1986]]. godine se nalazi na listi [[svetske kulturne baštine]] i pod zaštitom je [[Unesko|UNESCO]]-a.
=== Saobraćaj ===
Red 295:
Železnički saobraćaj je važan faktor privrednog razvoja jednog kraja, jer je to najjeftiniji vid transporta robe za potrebe industrije i trgovine, i ljudi. Kraljevo je na raskrsnici magistralnog pravca [[Požega]] - [[Stalać]], koji povezuje pruge [[Beograd]] - [[Bar (Crna Gora)|Bar]] i Beograd - Niš, sa pravcem Beograd - [[Lapovo]] - Kragujevac - [[Kosovo Polje]] i dalje preko [[Republika Makedonija|Makedonije]] za [[Solun]].
Vojni [[aerodrom Morava|aerodrom Kraljevo-Lađevci]] bi uskoro trebalo da postane i civilni aerodrom čime bi Kraljevo dobilo i vezu sa svetom. 05. oktobra 2011. na kraljevački [[aerodrom Morava|aerodrom Morava]] sleteo je prvi civilni avion, čime je ovaj, ranije isključivo [[vojni aerodrom]], počeo da funkcioniše kao mešovita vojno – civilna vazdušna luka.
Među putnicima na tridesetominutnom letu iz Beograda bili su predsednik Srbije [[Boris Tadić]], ministar odbrane [[Dragan Šutanovac]] i ministar ekonomije i razvoja [[Nebojša Ćirić]].
Prema planu, od proleća 2012. Godine aerodrom će biti otvoren za redovan saobraćaj manjih aviona do 100 putnika.
Red 303:
== Kultura ==
[[Datoteka:CrkvaKV.JPG|thumb|left|150px|Pravoslavna crkva u starom delu grada]] U Kraljevu i okolini ima mnogo kulturno-istorijskih spomenika: Gospodar-Vasin konak (trenutno u posedu SPC), manastiri [[Manastir Žiča|Žiča]] i [[
[[Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani“]] je osnovana [[1945]]. godine. Preteča današlje ustanove je [[Čitaonica Karanovačka]] osnovana [[1868]]. godine. Knjižni Fond biblioteke čini 200.000 jedinica, fond periodike 176 naslova časopisa i 26 naslova novina. Biblioteka poseduje elektronski katalog svog celokupnog fonda. Od [[1971]]. godine biblioteka objavljuje časopis za književnost, kulturu i umetnost „Povelja“. Biblioteka ima razvijenu kulturno - obrazovnu delatnost, organizuje književne večeri, promocije, predavanja, izložbe i programe za decu, a takođe se bavi i izdavačkom delatnošću. Biblioteka je i organizator najznačajnije manifestacije u kulturi Kraljeva, [[Žičkog duhovnog sabora - Preobraženje]], na kojoj se dodeljuje prestižna književna nagrada [[Žička hrisovulja (nagrada)|Žička hrisovulja]].
Red 324:
=== Sport ===
Kraljevo je grad duge sportske tradicije. Uspešan rad više sportskih klubova, organizacija i asocijacija čine značajan segment ukupnog društvenog života. Uspesi kraljevačkih sportista pobuđuju pažnju, ne samo domaće, već i svetske javnosti. Početak organizovanih aktivnosti najuspešnijih sportskih klubova Kraljeva vezan je za period posle Drugog svetskog rata. Tako je [[1954]]. godine osnovan, danas najuspešniji sportski kolektiv, [[OK Ribnica|odbojkaški klub Ribnica]]. Kraljevo je jedan od retkih gradova gde je [[odbojka]] sport broj jedan, a Ribnica je posle prvih koraka na evropskoj sceni [[1979]]. godine, danas jedini kraljevački prvoligaš koji se takmičio u Kupu Evropske odbojkaške konfederacije. [[Fudbal]] je najpopularniji i najmasovniji sport kojim se u Kraljevu organizovano bavi oko hiljadu [[
Od 1984. godine do danas popularni „Studenti“ su bili najuspešniji u Regionalnoj, Drugoj Srpskoj, Jedinstvenoj Srpskoj i Drugoj ligi, da bi dve godine bili članovi Prve lige. Pored ovih, najpopularnijih sportova, u gradu egzistira i veliki broj drugih sportskih kolektiva koji ne samo da ne zaostaju, već su neki od njih po uspešnosti u samom vrhu sporta Srbije i Jugoslavije. Tako karate klub „Sloga“ već godinama u Kraljevo donosi medalje sa takmičenja širom sveta. To je stabilan prvoligaš u kome trenira i nekoliko reprezentativaca Srbije, a posebnu pažnju zaslužuje [[Ivan Matić]], svetski šampion i jedan od najboljih karatista u zemlji. Slično je i sa [[džudo]] klubom „Mašinac“. članica ovog kluba, [[Marija Dragović]] postala je svetska prvakinja u sambou na nedavno održanom Prvenstvu sveta u [[Novi Sad|Novom Sadu]]. Svojim radom ističu se i članovi [[kajak]] kluba „Ibar“ koji su nedavno proslavili 50-to godišnjicu uspešnog rada. Kajakaš „Ibra“, [[Goran Jovanović]] najuspešniji je sportista Kraljeva za [[1997]]. godinu. Solidne rezultate beleže i [[kik-boks|kik bokseri]] „Kraljeva“, jednog od najperspektivnijih klubova u zemlji, a boje grada uspešno brane i [[šah]]ovski klub „Sloga“, rukometni klub „Metalac“, kuglaski klub „Ibar“, atletski klub „Metalac“, biciklistički klub „Metalac“, [http://www.escbounty.org.yu klub ekstremnih sportova „Baunti“], [[boks]]erski klub „Metalac“, smučarski klub „Goc“, auto-moto klub „Nagrada Kraljeva“, stonoteniski klub „Metalac“, aero-klub „Mihajlo Petrović“, [[paraglajding]] klub „Eol“ ... Teniski klub „Kraljevo"je zabeležio dobre rezultate...
Red 337:
== Poznati Kraljevčani ==
[[Datoteka:Nenad Krstić.jpg|thumb|desno|100px|[[Nenad Krstić]], srpski [[košarka|košarkaš]]
[[Datoteka:Nikola Kovačević.jpg|thumb|desno|100px|[[Nikola Kovačević (odbojkaš)|Nikola Kovačević]], srpski [[odbojka|odbojkaš]]
* [[Predrag Živković Tozovac]], pevač i kompozitor.
* [[Leposava Mušović - "Lepa Lukić"]], pevačica rođena u Miločaju pored Kraljeva.
| |||