Češka – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 195:
[[1526]]. godine na češki tron definitivno stupa [[Habzburzi|dinastija Habzburgovaca]], koja je zemlju pripojila [[Habzburška monarhija|Habzburškoj monarhiji]]. Masovni ustanci su podizani [[1547]]. i [[1618]]. godine. Kada su u maju [[1618]]. godine habsburški činovnici izbačeni kroz prozor u [[Praški Hrad|praškom Hradu]] (događaj koji se u češkoj istoriji označava slikovitim nazivom ''[[defenestracija]]''), otpočeo je i tridesetogodišnji rat. Ustanici su poraženi, zarobljeni najoštrije kažnjeni, a zatim se počelo sa nasilnom [[katolicizam|rekatolizacijom]] čeških [[protestantizam|protestanata]]. Reforme [[Josif II|Josifa II]] [[1781]]. godine donele su kraj [[vazal]]stva i početak verske tolerancije. Od kraja 18. veka, u češkim zemljama se formira narodni pokret za obnovu češke kulture i jezika, a kasnije ističe i zahtev za političkom moći.
Nakon poraza [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske]] u [[Prvi svetski rat|Prvom svetskom ratu]], češke zemlje su se osamostalile i zajedno sa susednim Slovacima [[28. oktobar|28. oktobra]] [[1918]]. godine formirali novu državu, ''[[Čehoslovačka|Čehoslovačku]]'' ([[češki jezik|češki]]: Československo), tzv. "prvu republiku", koja je obuhvatala i teritoriju [[zakarpatska Rusija|zakarpatske Rusije]] (danas [[Ukrajina|Ukrajine]]), sa prvim predsednikom [[Tomaš Garig Masarik|Tomašom Garig Masarikom]]. Pod pritiskom [[Treći rajh|nacističke Nemačke]] i evropskih sila ([[Čemberlen]]: "Doneli smo Evropi mir za naših života!") od kojih su neke čak ignorisale odbrambene sporazume sa Pragom, Čehoslovačka je u septembru [[1938]]. godine [[Minhenski sporazum|Minhenskim sporazumom]] Nemačkoj predala širok pogranični pojas [[Sudeti|Sudeta]] sa značajnom nemačkom nacionalnom manjinom, a i de fakto cela predata potpunoj nemačkoj kontroli, uz dogovor da to bude i poslednji nemački zahtev. Dalje, jug Slovačke i zakarpatska Rusija pripali su Mađarskoj, a jedan deo teritorije ([[Tješin]]ska oblast) je uzela i Poljska. Nastaje i "druga republika": Slovačka dobija veću autonomiju, a u ime države ulazi crtica: Češko-Slovačka ([[češki jezik|češki]]: Česko-Slovensko). Nedugo zatim, [[14. mart]]a [[1939]], Slovačka proglašava nezavisnost, a [[15. mart]]a nemačka vojska okupira ostatak zemlje i proglašava [[Protektorat Češka i Moravska]]. U maju [[1945]], saveznici su oslobodili Čehoslovačku, a etnički Nemci su [[Benešovi dekreti|Benešovim dekretima]] proterani u Nemačku i Austriju, dok se isto tako odigrala [[
[[Komunizam|Komunisti]] vlast u Čehoslovačkoj preuzimaju prevratom u februaru [[1948]]; zavode [[totalitarizam]], pridružuju zemlju [[sovjetski blok|sovjetskom bloku]] i [[1960]]. godine menjaju ime u ''Čehoslovačka socijalistička republika'' (ČSSR). Široki pokret za liberalizaciju [[1968]], i napori vođstva čehoslovačke komunističke partije da reformišu sistem i stvore "socijalizam sa ljudskim likom", poznati pod nazivom [[Praško proleće]], ugušeni su [[21. avgust]]a vojnom intervencijom snaga [[Sovjetski savez|Sovjetskog saveza]] i svih ostalih zemalja [[Varšavski ugovor|Varšavskog ugovora]] (izuzev [[Rumunija|Rumunije]]). (Česi i dalje pamte podršku koju su tada imali iz [[SFRJ]].) [[1. januar]]a [[1969]]. stupio je na snagu i Zakon o [[federacija|federalizaciji]] ČSSR, kojim je zemlja i formalno ustrojena kao federacija dve narodne (češke i slovačke) socijalističke republike.
| |||