1634 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot kozmetičke promjene |
m Čišćenje |
||
Red 2:
{{godina nav}}
{{godina u drugim kalendarima|1634}}
Godina '''1634''' ('''[[rimski brojevi|MDCXXXIV]]''') bila je [[redovna godina koja počinje u nedjelju]] po [[Gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]] odn. [[redovna godina koja počinje u srijedu]] po 10 dana zaostajućem [[Julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]].
{{commonscat|1634}}
== Događaji ==
* [[14. 1.]] - Druga buna Štibrenaca: Hrvatski sabor rekao da se pobunjenici koji prebjegnu na imanja druge vlastele mogu hvatati<ref>''Historija n. J.'', 727</ref><ref name="rhse">Horvat, ''Ban Sigismund Erdedi''</ref>.
* [[18. 2.]] - Carski komandant [[Albrecht von Wallenstein]] otvoreno optužen za izdaju.
* 24/[[25. 2.]] - Wallenstein ubijen od svojih škotskih i irskih oficira.
* [[1. 3.]] - [[Smolenski rat]]: ruski logor prinuđen na predaju (komandant [[Mihail Šein]] zbog ovoga pogubljen u aprilu).
* [[25. 3.]] - U [[Provincija Maryland|Provinciju Maryland]] stiže njen prvi guverner [[Leonard Calvert]]; dva dana kasnije osnovan [[St. Mary's City, Maryland|St. Mary's City]], četvrto trajno englesko naselje u Americi.
* [[2. 5.]] - [[Tridesetogodišnji rat]]: grad [[Bautzen]] spaljen prilikom povlačenja carske vojske, poginulo 700 građana.
* [[13. 5.]] - [[Bitka kod Liegnitza (1634)|Bitka kod Liegnitza]] je saksonska pobeda nad carskom vojskom.
* [[8. 6.]] - Hrvatski sabor šalje u Austriju dvojicu izaslanika da traže pomoć, jer se Turci spremaju za rat (protiv Poljske) - jedan se vraća sa tri velika željezna topa i dr.<ref name="rhse"/>
* [[14. 6.]] - [[Poljanovski mir]] između Poljske-Litvanije i Rusije.
* [[2. 7.]] - Venčali se [[Rembrandt van Rijn]] i [[Saskia van Uylenburgh]] koja će biti model na nekoliko njegovih slika.
* [[26. 7.]] - Carske trupe povratile [[Regensburg]].
* avgust? - [[Jean Nicolet]] je prvi Evropljanin u [[Wisconsin]]u, nada se da će naći Pacifik.
* [[18. 8.]] - U [[Loudun]]u, Francuska, spaljen svećenik [[Urbain Grandier]] optužen za vještičarenje.
* [[6. 9.]] - [[Tridesetogodišnji rat]]: [[bitka kod Nördlingena (1634)|bitka kod Nördlingena]] je velika carsko-španska pobeda nad Šveđanima i nemačkim protestantima, zarobljen švedski general [[Gustav Horn]]; na desnom krilu se istakli Hrvati<ref name="rhse"/>.
* [[septembar]] - [[Poljsko-turski rat (1633-34)]]: obe strane okupljaju vojsku, ali sklapa se mir.
* 11/[[12. 10.]] - [[Poplava Burchardi]] odnosi hiljade života na nemačkoj i danskoj obali Severnog mora.
* [[1. 11.]] - Pariski ugovor: Francuska ulazi direktno u [[Tridesetogodišnji rat]] na strani protestanata (Šveđani nisu sasvim zadovoljni ovim ugovorom pa će u aprilu biti sklopljen drugi).
* [[6. 11.]] - Hrvatski sabor iznosi neke žalbe: general Schwarzenberg izazvao bana [[Sigismund Erdedi|Erdedija]] na dvoboj, njemački vojnici u Varaždinu pretukli plemićkog suca Šemovečkog, episkop Maksim zauzeo imanje Domankuš, ivanićki kapetan oteo biskupove zemlje u okolici, čak 14 pritužbi na koprivničkog kapetana Mensperga itd.<ref name="rhse"/>
Red 38:
=== Kroz godinu ===
* 1633/34 - Obnovljene freske u Crkvi svetih Apostola u [[Manastir Pećka patrijaršija|Pećkoj patrijaršiji]].
* 1633/34 - Izgrađena Devova džamija u [[Foča|Foči]] i 1634/35. Ibrahim-agina džamija u [[Mostar]]u.
* Prvi put se spominje [[Ruma]], raniji Jelenac.
* Bosanski beglerbeg Hasan-paša svrgnut i osuđen na smrt - jedno vrijeme se skriva u Sarajevu pa bježi u šumu<ref>''Historija n. J.'', 582</ref>.
* Katolici Srbi i Albanci u Staroj Srbiji i Makedoniji pod udarom Turaka nakon rata sa Poljskom - dolazi do prisilne islamizacije, naročito u Prizrenskoj nahiji i Metohiji<ref>[[Dimitrije Bogdanović]], [http://www.rastko.rs/kosovo/istorija/knjiga_o_kosovu/bogdanovic-kosovo_2.html Knjiga o Kosovu, Tursko doba...], rastko.rs</ref><ref>Jovan N. Tomić, [http://www.rastko.rs/kosovo/istorija/o_arnautima.html O Arnautima u staroj Srbiji i Sandžaku], rastko.rs</ref>.
* Turci ugušili pobunu [[Kuči|Kuča]] i [[Piperi|Pipera]], pridobili Crnogorce koji su u lošim odnosima sa brdskim i hercegovačkim plemenima<ref>[http://www.rastko.rs/rastko-cg/povijest/Cg-XIV-XX.html Crna Gora, od kraja XV veka do 1914. godine], rastko.rs</ref><ref>''Historija n. J.'', 549</ref>.
* U [[Manastir Hopovo|manastiru Hopovo]] napisan Žitomislićki hronograf.
* prije 1635 - Katolici iz Požeškog polja ubili srpskog episkopa Ćirila (ranije je [[Eparhija slavonska|Požeška eparhija]] zahvaljujući dobrim odnosima sa Turcima tražila vjerske daće i od katolika)<ref>''Historija n. J.'', 624</ref>.
* [[Stockholm]] je i zvanično proglašen švedskom prestonicom.
* Špekulanti ulaze na tržište [[lala]] u Holandiji ([[tulipanomanija]] dostiže vrhunac [[1637]]).
* Holanđani zauzeli [[Kurasao]].
* Englezi se naselili u portugalskoj luci [[Kočin]] u Indiji.
* Etiopski car [[Fasilides Etiopski|Fasilides]] sasvim proterao jezuite iz zemlje.
* U Minhenu osnovana pivara [[Paulaner (pivara)|Paulaner]]; ove godine kuga u gradu ubila trećinu stanovništva.
Red 61:
* [[25. 2.]] - [[Albrecht von Wallenstein]] (ubijen), carski general (* [[1583]])
* [[23. 8.]] - [[Abaza Mehmed-paša]] (pogubljen), vidinski paša (* 1576)
* ? - Ahizade Hüseyin Efendi (pogubljen), osmanski šejhulislam
== Reference ==
| |||