1946 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Čišćenje |
|||
Red 2:
{{Godina u drugim kalendarima|1946}}
__NOTOC__
Godina '''1946''' ('''[[Rimski brojevi|MCMXLVI]]''') bila je [[redovna godina koja počinje u utorak]].
== Događaji ==
Red 8:
* [[2. 1.]] - U nemogućnosti da nastavi svoju vladu nad [[Albanija|Albanijom]] posle [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]], [[Zog Albanski|Kralj Zog]] je [[abdikacija|abdicirao]], ali je zadržavo svoje pravo na [[Kralj Albanije|tron]].
* [[7. 1.]] - Zapadne sile su priznale [[Austrija|Austriju]] u granicama iz [[1937]].
* [[10. 1.]] - [[Projekat Diana]] - [[radar]]ski zraci odbijeni od [[Mesec]]a nazad na Zemlju, čime je izmerena njihova razdaljina i dokazana mogućnost komunikacije u svemiru.
*
* [[11. 1.]] - Ustavotvorna skupština u [[Tirana|Tirani]] je proglasila [[Narodna Republika Albanija|Narodnu Republiku Albaniju]].
* [[12. 1.]] - Sovjeti u Bugarskoj ne uspevaju da ubede [[Nikola Petkov|Nikolu Petkova]] i Kostu Lulčeva da se vrate u vladu Otečestvenog fronta.
* [[17. 1.]] - U Londonu održano prvo zasedanje [[Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija|Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija]].
* [[19. 1.]] - Prvi let raketnog eksperimentalnog aviona [[Bell X-1]].
* [[20. 1.]] - Na [[Majevica|Majevici]] likvidiran četnički vojvoda [[Radivoje Kerović]].
* [[22. 1.]] - [[Iranska kriza 1946.]]: u [[kurdi|kurdskom]] delu [[Iran]]a proglašena autonomna [[Mahabadska Republika]] (neće doživeti kraj godine).
* [[24. 1.]] - na osnovu rezolucije Generalne skupštine [[UN]], koju su inicirale [[SAD]], [[Velika Britanija]] i [[Kanada]], osnovana je Komisija za atomsku energiju.
* [[26. 1.]] - [[Charles de Gaulle]] odstupa sa čela Privremene vlade Francuske republike.
* [[29. 1.]] - Osnovana Centralna obaveštajna grupa (od [[1947]]. [[CIA]]).
* [[31. 1.]] - [[Datoteka:Coat of Arms of SFR Yugoslavia - 1943-1963.svg|25px|Grb FNRJ]] [[Jugoslovenska Ustavotvorna skupština]] donela je [[Ustav Federativne Narodne Republike Jugoslavije|Ustav]] [[Federativna Narodna Republika Jugoslavija|Federativne Narodne Republike Jugoslavije]] ([[Ustav Sovjetskog Saveza]] kao uzor, ojačana vlada na račun skupštine).
=== Februar/Veljača ===
* [[1. 2.]] - [[Zoltán Tildy]], iz Sitnoposedničke stranke, prvi predsednik [[mađarska|mađarske]] republike.
* [[2. 2.]] - Norvežanin [[Trygve Lie]] postaje prvi [[Generalni sekretar Ujedinjenih naroda]] (do 1952).
* [[4.2.|4]] - [[5. 2.]] - Američka i britanska vlada priznale [[rumunija|rumunsku]] vladu, kojom dominiraju komunisti.
* [[7. 2.]] - Incident u Beogradu, američki narednik Charles Nicoloff ubio sovjetskog vojnika Ivana Ivanovića Vasiljenka, navodno u samoodbrani (oslobođen u decembru pred vojnim sudom u Napulju)<ref>T. Jakovina, Američki komunistički saveznik, p. 203</ref>.
* ca. 7. 2. - Zakon o ovlašćenju Vladi FNRJ za donošenje uredaba po pitanjima iz narodne privrede (jačanje državne intervencije u privredu).
* [[9. 2.]] - Staljinov govor u Boljšom teatru: kapitalistički razvoj čini ratove neizbežnim (shvaćeno kao pretnja Zapadu), najavljuje nove petogodišnje planove i napore.
* [[14. 2.]] - Memorandum vlade FNRJ o "antijugoslovenskom stavu" poljske emigrantske armije ([[Andersova armija]]).
* 14. 2. - Javnosti predstavljen [[ENIAC]], prvi računar opšte svrhe.
* 14. 2. - Laburistička vlada nacionalizovala [[Banka Engleske|Banku Engleske]].
* [[18. 2.]] - U [[Bombaj]]u pobuna u Kraljevskoj indijskoj mornarici - proširila se lukama cele Britanske Indije.
* [[20. 2.]] - Eksplozija u rudniku uglja u Zapadnoj Nemačkoj, poginulo preko 400 rudara.
* [[22. 2.]] - Uticajni "[[Dugi telegram]]" službenika američke ambasade u Moskvi [[George F. Kennan|Georga F. Kennana]] o načinu na koji [[SSSR]] posmatra svet.
* [[24. 2.]] - [[Juan Peron]] izabran za predsednika [[argentina|Argentine]] (preuzima 4.6.).
* februar-avgust - Povrede jugoslovenskog vazdušnog prostora iznad Slovenije, od strane američkih i britanskih aviona.
=== Mart/Ožujak ===
* [[2. 3.]] - Britanske trupe se povukle iz Irana.
* [[5. 3.]] - [[Winston Churchill|Čerčilov]] govor u Fultonu, Misuri, o "[[Gvozdena zavesa|Gvozdenoj zavesi]]".
* [[17. 3.]] - [[18. dodjela Oscara]]: najbolji film je ''[[The Lost Weekend]]'', ukupno četiri nagrade.
* [[13. 3.]] - [[Draža Mihailović]] uhvaćen u okolini [[Višegrad]]a.
* [[15. 3.]] - Britanski premijer [[Clement Attlee]] obećava nezavisnost [[Britanska Indija|Indiji]], čim se dogovore oko ustava.
* [[18. 3.]] - Ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Poljske i Jugoslavije.
* [[19. 3.]] - [[Francuska Gvajana]], [[Gvadalupa]], [[Martinik]] i [[Reunion]] su postali [[prekomorski departman]]i [[Francuska|Francuske]].
* [[22. 3.]] - [[Transjordan]], deo Britanskog Mandata Palestine, postaje kraljevina.
* [[24. 3.]] - Na Cetinju osnovano Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore.
* [[30. 3.]] - Nota vlade SAD vladi FNRJ povodom hvatanja Draže Mihailovića - podsećanje da je "vodio snage otpora", oficiri za vezu i spaseni avijatičari bi mogli svedočiti u procesu (vlada FNRJ odbija notu).
* [[31. 3.]] - Izbori u Grčkoj, uspeh desnih partija (uz mali odziv).
* mart - Počinje (ili se obnavlja) [[Grčki građanski rat]] (traje do [[1949]]), u kojem FNR Jugoslavija daje najveću podršku grčkim komunistima.
=== April/Travanj ===
* [[1. 4.]] - [[Omladinske radne akcije|Omladinskom radnom akcijom]] (ORA) počela izgradnja željezničke [[Pruga Brčko-Banovići|pruge Brčko-Banovići]].
* 1. 4. - Formirana [[Malajska Unija]], pod britanskom vlašću.
* 1. 4. - [[Singapur]] postao zasebna britanska krunska kolonija, nakon raspuštanja Kolonija [[Malajski prolaz|Malajskog prolaza]] (''Straits Settlements'').
* [[3. 4.]] - Titov ekspoze o vanjskoj politici u Saveznoj skupštini, izvještava o "prelijetanju savezničkih vojnih i drugih aviona" iznad Jugoslavije.
* ca. 4. 4. - FNRJ: Zakon o opštoj državnoj kontroli (nadzire državne organe i njima potčinjene ustanove i preduzeća).
* [[5. 4.]] - Američki brod ''[[USS Missouri (BB-63)|USS Missouri]]'' stigao pred Istanbul s ostacima preminulog turskog ambasadora (SSSR protestuje); četiri dana kasnije stiže u [[Pirej]].
* [[13. 4.]] - Vlada FNRJ priznala [[Španska republikanska vlada u izbeglištvu|Špansku republikansku vladu u izbeglištvu]].
* [[17. 4.]] - {{flag|Sirija|1932}} nezavisna od Francuske.
* 17. 4. - Osnovana Narodna tehnika Jugoslavije.
* [[18. 4.]] - Vlada SAD uspostavila diplomatske odnose sa FNRJ.
* 18. 4. - Zvanično raspušteno [[Društvo naroda]].
* [[21. 4.]] - Prva prijateljska fudbalska utakmica Crvene Zvezde i Partizana.
* [[29. 4.]] - Počinje [[Tokijski proces]] japanskim ratnim zločincima.
* ca. 29. 4. - FNRJ: Uredba o otkupu žitarica u ekonomskoj 1946/1947 godini (obavezni ili prinudni otkup) - cilj je snabdevanje gradova, vojske i nove industrije; nerealne procene i ideološki pristup dovode do nezadovoljstva i ekscesa na selu.
* april - Tadao Kashio u Japanu osnovao firmu, budući [[Casio]]; prvi veći proizvod: prsten-držač za cigaretu.
=== Maj/Svibanj ===
* [[1. 5.]] - Čuvar ambasade SAD William Wedge službenim džipom pod uticajem alkohola usmrtio oficira JA (u septembru osuđen na osam godina)<ref>Jakovina, p. 207</ref>.
* [[7. 5.]] - Pod imenom Tokijski telekomunikacioni inženjering osnovana kompanija [[Sony]], sa 20 zaposlenih.
* [[9. 5.]] - Italijanski kralj [[Vitorio Emanuele III]] abdicirao u korist sina, [[Umberto II|Umberta II]].
*
* [[10. 5.]] - Na poligonu White Sands u Novom Meksiku lansirana prva raketa [[V-2]].
* [[11.5.|11]] - [[15. 5.]] - Treći kongres [[Ujedinjeni savez antifašističke omladine Jugoslavije|USAOJ]] u Zagrebu, ime promenjeno u Narodna omladina Jugoslavije, predsednik [[Ratko Dugonjić]].
* [[15. 5.]] - [[Incident u Krfskom kanalu]] (1. deo): sa albanske obale otvorena vatra na britanske brodove ''HMS Orion'' i ''HMS Superb''.
* [[20. 5.]] - Britanski Donji dom nacionalizovao rudnike.
* [[25. 5.]] - {{flagicon|Jordan}} Okončanjem [[Britanski mandat za Palestinu|Britanskog mandata]], nastaje nezavisna Hašemitska Kraljevina Transjordan (od [[1948]]. [[Jordan]]) - prvi kralj [[Abdulah I Jordanski]].
* [[26. 5.]] - Izbori u [[Čehoslovačka|Čehoslovačkoj]]: komunisti dobili 38% glasova u celoj zemlji (relativna većina), Slovački Demokrati dobili 62% u poluautonomnoj Slovačkoj.
* [[27. 5.]] - [[10. 6.]] - Tito u poseti SSSR-u.
* maj - Počelo povlačenje sovjetskih trupa iz Irana.
=== Jun/Juni/Lipanj ===
* [[1. 6.]] - Pogubljen [[Ion Antonescu]], ratni vođa Rumunije.
* [[2. 6.]] - [[Italijanski ustavni referendum 1946.|Referendum]] o monarhiji u Italiji: 54,3% za [[Republika Italija|Republiku Italiju]] (na jugu većina za monarhiju).
* ca. 3. 6. - FNRJ: Zakon o opštedržavnom privrednom planu i državnim organima za planiranje (planske komisije na svim nivoima; "najviši izraz administrativne intervencije države").
* [[8. 6.]] - Potpisani sporazumi o ekonomskoj saradnji FNRJ i SSSR, do februara će biti osnovana zajednička preduzeća JUSTA i JUSPAD (civilna avijacija odn. dunavsko parobrodarstvo).
* [[9. 6.]] - Ukinute vojne komisije pri partijskim rukovodstvima - centralizacija poslova narodne odbrane, Vojni savet pri CK KPJ, na čelu sa Titom.
* 9. 6. - [[Bhumibol Adulyadej]] (Rama IX) je novi kralj [[Tajland]]a, nakon tajanstvene smrti brata Anande Mahidola (Rama VIII).
* [[10. 6.]] - Počelo suđenje [[Draža Mihailović|Draži Mihailoviću]] pred Vojnim većem Vrhovnog suda [[FNRJ]]; sudi se još 23-ici (10 u odsustvu) od kojih će ukupno 11 biti osuđeno na smrt.
* 10. 6. - Proglašena Republika Italija, Umberto II napušta zemlju tri dana kasnije.
* [[17. 6.]] - Osnovana "Jugoslovenska knjiga".
* [[30. 6.]] - U [[Poljska|Poljskoj]] referendum o ukidanju Senata, distribuciji zemlje, nacionalizaciji industrije i novim granicama.
Red 97:
* [[1. 7.]] - ''[[Operation Crossroads]]'' - [[SAD]] počinju niz atomskih proba na [[atol Bikini|atolu Bikini]] na [[Pacifik]]u.
* [[4. 7.]] - {{flag|Filipini}} postižu samostalnost nakon 47 godina vladavine [[SAD]] i 381 godinu zapadne vlasti.
*
* [[5. 7.]] - U Parizu predstavljen [[bikini]].
* [[9. 7.]] - Ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Albanije i Jugoslavije ([[Enver Hodža]] u Beogradu).
* [[17. 7.]] - Streljan [[Draža Mihailović]].
* [[18. 7.]] - CK KPJ preko sindikata organizuje demonstracije protiv [[Francisko Franko|Franka]], povodom 10-godišnjice njegovog puča u Španiji (potežu se i pitanja Trsta i Julijske krajine, kritika Zapada).
* [[19. 7.]] - Jugoslavija izgubila od švedskog domaćina u finalu evropske zone [[Davis Cup]]-a sa 3:2 (za Jugoslaviju igrali [[Dragutin Mitić]] i [[Josip Palada]]).
* [[22. 7.]] - Militantni [[cionizam|cionisti]] iz [[Irgun]]a podmetnuli bombu u jerusalimski hotel "King David", sedište britanskih vlasti u Palestinskom mandatu, 91 poginuli.
* [[25. 7.]] - [[Dean Martin]] i [[Jerry Lewis]] prvi put nastupili kao tim.
* [[29. 7.]] - U [[Pariz]]u počela mirovna konferencija zemalja-pobednica u [[Drugi svetski rat|Drugom svetskom ratu]]. [[Pariški mirovni ugovor (1947)|Mirovni ugovori]], usaglašeni tokom zasedanja konferencije do [[16. oktobar|16. oktobra]], potpisani [[10. februar]]a [[1947]].
=== Avgust/August/Kolovoz ===
* [[1. 8.]] - Uvedena [[mađarska forinta]], umesto pengova, čime je okončana hiperinflacija u toj zemlji.
* [[7. 8.]] - [[Kriza turskih moreuza]]: SSSR traži preispitivanje režima u Moreuzima i sazivanje nove konferencije - napetost traje do oktobra.
* [[9. 8.]] - Kod [[Kranj]]a prisilno spušten američki avion C-47 koji je navodno zalutao usled oluje (povrede vazdušnog prostora traju od februara).
* 9. 8. - Rezolucija X plenuma bugarskih komunista o makedonskom pitanju - za ujedinjenje [[Makedonci|Makedonaca]] oko [[SR Makedonija|NR Makedonije]], na osnovu ugovora o savezu Bugarske i Jugoslavije.
* [[10. 8.]] - U beogradskom [[Žarkovo|Žarkovu]] osnovan [[Vazduhoplovnotehnički institut]].
* [[12. 8.]]. - [[UK|Britanska]] je vlada naredila zaustavljanje useljavanja u [[Palestina|Palestinu]], a preostale [[Židovi|Židove]] koji su željeli imigrirati internirala je na [[Cipar]].
* [[16. 8.]] - "Dan direktne akcije" u [[Kalkuta|Kalkuti]], početak "Sedmice dugih noževa" u kojoj je poginulo nekoliko hiljada muslimana i hinduista u međusobnim obračunima.
* [[18. 8.]] - [[Eksplozija na Vergaroli]] u [[Pula|Puli]], pod savezničkom vojnom administracijom, oko 70 mrtvih.
* [[19. 8.]] - Kod [[Bled]]a oboren američki transportni avion C-47, pet mrtvih (ovaj i avion od 9. 8. spustili/oborili jugoslovenski lovci Jak-3).
* ca. [[26. 8.]] - Poslanik FNRJ Izidor Cankar napušta Grčku.
* [[27. 8.]]. Francuska i [[Laos]] su zaključili sporazum kojim je Laos postao kraljevina pod francuskom dominacijom.
* [[30. 8.]] - Protestna nota vlade FNRJ povodom preletanja američkih aviona.
* 30. 8. - U odsustvu osuđen ljubljanski biskup [[Gregorij Rožman]].
=== Septembar/Rujan ===
* [[1. 9.]] - Plebiscit u Grčkoj, navodno za povratak kralja - podsticaj građanskom ratu.
* [[2. 9.]] - Stupila privremena vlada Indije, potpredsednik [[Jawaharlal Nehru]].
* [[4. 9.]] - Izbija muslimansko-hinduističko ulično nasilje u Bombaju.
* [[6. 9.]] - Državni sekretar [[James F. Byrnes]] održao govor u [[Stuttgart]]u "Reformulacija politike o Nemačkoj", nazvan i "Govor nade": Nemačka će biti rekonstruisana, naizgled dovedena u pitanje nova granica sa Poljskom.
* [[8. 9.]] - Plebiscitom u Bugarskoj uvedena republika umesto monarhije (Narodna republika proglašena [[15. 9.]]).
* [[18. 9.]] - Uhapšen nadbiskup Stepinac.
* [[24. 9.]] - Predsednik Truman dobio tajni Clifford-Elseyjev izveštaj: odnosi i sporazumi sa SSSR i kako ih Sovjeti krše - preporučeno "obuzdavanje i ograničavanje" njihovog uticaja (→ ''[[Containment]]'').
* [[25. 9.]] - Bugarski ministar odbrane [[Damjan Velčev]] iz stranke "[[Zveno]]" smenjen pod sumnjom da je imao veze sa Dražom Mihailovićem<ref>Return to Diversity, A Political History of East Central Europe Since World War II - Joseph Rothschild & Nancy M. Wingfield, p. 116</ref>.
* [[26. 9.]] - Zatvorena američka čitaonica u Beogradu - opet otvorena u decembru ali uz ograničen opseg informacija.
* 26. 9. - Grčki kralj [[Đorđe II Grčki|Đorđe II]] se vratio u zemlju.
* [[28. 9.]] - Mirovna konferencija u Parizu: odluka o stvaranju [[Slobodna Teritorija Trsta|Slobodne Teritorije Trsta]] (ili 10. 10.?).
* [[29. 9.]] - Prva utakmica fudbalske reprezentacije Jugoslavije u zemlji: Jugoslavija - Čehoslovačka 4:2 na nedovršenom stadionu JNA u Beogradu<ref name="BajecDolničar1981-99"
* [[29. 9.]] - [[29. 10.]] - U Beogradu održana izložba "Slikarstvo i vajarstvo naroda Jugoslavije XIX i XX veka", kasnije i u Zagrebu i Ljubljani, kao i u istočnim zemljama do 1948.<ref>Milan Bajec, Ivan Dolničar, 1981. 114</ref>.
=== Oktobar/Listopad ===
* [[1. 10.]] - U [[UK]] osnovana [[Mensa International]].
* [[10. 10.]] - Na međunarodnoj konferenciji o mirovnom sporazumu sa Italijom u Parizu dogovoreno stvaranje [[Slobodni Teritorij Trsta|Slobodnog Teritorija Trsta]] (ugovor potpisan [[1947]]).
* [[11. 10.]] - Nadbiskup [[Alojzije Stepinac]] osuđen na 16 godina zatvora za veleizdaju i ratne zločine; na robiju osuđen i Ivan Šalić, a Erih Lisak na smrt.
* [[13. 10.]] - U [[Francuska|Francuskoj]] usvojen ustav Četvrte republike (stupa na snagu sutradan).
* [[14. 10.]] - Osnovana [[Međunarodna organizacija za standardizaciju]] - ISO.
* [[15. 10.]] - [[Hermann Göring]] preduhitrio pogubljenje, otrovavši se.
* 15. 10. - Posljednji sastanak Mirovne konferencije u Parizu, koji FNRJ bojkotuje.
* 15. 10. - Osnovano Narodno pozorište "Toša Jovanović" u [[Zrenjanin]]u.
* [[16. 10.]] - Obešena desetorica (od dvanaest) osuđenih na smrt u [[Nürnberški proces|Nürnberškom procesu]].
* [[22. 10.]] - Incident u Krfskom kanalu (2. deo): britanski brodovi ''Saumarez'' i ''Volage'' naleteli na mine, poginula 44 mornara (za polaganje mina osumnjičeni Jugosloveni).
=== Novembar/Studeni ===
* [[1. 11.]] - [[Karol Vojtila]] postao je kaplan.
* [[6. 11.]] - Apel masovnim organizacijama u Jugoslaviji za prikupljanje pomoći Albaniji, koju su krajem oktobra pogodile velike poplave.
* [[7. 11.]] - Nakon 190 dana završena prva savezna radna akcija omladine na gradnji željezničke pruge [[Brčko-Banovići]], duge 190 km. U akciji učestvovalo oko 70.000 osoba iz cijele zemlje i 2.000 iz inostranstva.
* [[9. 11.]] - Sarajevska opera započela svoju umjetničku djelatnost svečanom premijerom "[[Prodana nevjesta]]" [[Bedrich Smetana|Bedricha Smetane]].
* [[10. 11.]] - Izbori za Ustavotvorni sabor NR Hrvatske.
* [[12. 11.]] - U [[Indonezija|Indoneziji]] primirje između nacionalista i holandske armije.
* 12-[[13. 11.]] - Incident u Krfskom kanalu (3. deo): Britanci čiste mine u albanskim teritorijalnim vodama.
[[Datoteka:Serbia, Belgrade, Pančevo bridge, 11.05.2011.jpg|mini|220px|[[Pančevački most]]]]
* [[14. 11.]] - [[Patrijarh srpski Gavrilo]] se vratio u zemlju.
* [[17. 11.|17]] - [[19. 11.]] - U Beogradu održan Prvi kongres Saveza književnika Jugoslavije - u znaku [[socrealizam|socrealizma]], ali uz uzimanje u obzir domaće tradicije (uvodni referat [[Radovan Zogović]]). Za predsednika Saveza izabran [[Ivo Andrić]], potpredsednici [[Oton Župančič]], [[Miroslav Krleža]], [[Isidora Sekulić]], [[Radovan Zogović]], [[Isak Samokovlija]] i [[Blažo Koneski]], sekretar [[Čedomir Minderović]]<ref>Milan Bajec, Ivan Dolničar, 1981, str. 96</ref>.
* [[19. 11.]] - Izbori u Rumuniji - zvanično, Nacionalni demokratski front (komunisti i ostali) uzima 348 od 414 mesta.
Red 166:
=== Decembar/Prosinac ===
* [[3. 12.]] - [[Mijo Kerošević]], kasnije proglašen za narodnog heroja, poginuo kod Bijeljine u poteri za četničkim odmetnicima.
* [[4. 12.]] - Usvojen novi bugarski ustav.
* [[5. 12.]] - U FNRJ donesen Zakon o nacionalizaciji privatnih privrednih preduzeća, i to saveznog i republičkog značaja (mnoga su već pod sekvestrom), celokupno bankarstvo, spoljna trgovina i unutrašnja trgovina na veliko, kao i sva preduzeća saobraćaja i sredstava za vezu.
* [[8. 12.]] - Sveslovenski kongres u Beogradu.
* [[11. 12.]] - Generalna skupština [[Ujedinjene nacije|Ujedinjenih nacija]] osnovala [[UNICEF]], Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci u zemljama razorenim ratom.
* [[12. 12.]] - Rezolucijom Generalne skupštine, UN prekidaju odnose sa [[Francisco Franco|Frankovom]] Španijom.
* [[15. 12.]] - Iranske snage ušle u [[Mahabad]], čime je pala samoproglašena [[kurdi|kurdska]] republika; takođe povraćen i iranski Azerbejdžan.
* [[19. 12.]] - [[Grčki građanski rat]]: [[Rezolucija 15 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija 15 SB UN]]: ustanovljena Istražna komisija koja će ispitivati povrede grčke granice prema Albaniji, Jugoslaviji i Bugarskoj (Grčka optužuje Jugoslaviju za "agresiju" i pomaganje "revolucionarnih bandi").
* [[22. 12.]] - Konferencija američkih mafijaških bosova počinje u Havani.
* [[prosinac]] - U [[Vijetnam]]u, nakon neuspješnih pregovora, otvoreni je rat počeo.
* [[25. 12.]] - U Moskvi proradio [[nuklearni reaktor]] F-1, prvi u Evropi koji je postigao samoodrživu [[lančana reakcija|lančanu reakciju]].
* [[26. 12.]] - Otvoren kazino i hotel [[Flamingo Las Vegas]] ([[Bugsy Siegel]]ova ideja).
* [[31. 12.]] - Predsednik [[SAD]] [[Hari Truman]] formalno proglasio kraj [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]] (''Proclamation 2714'').
=== Datum nepoznat ===
* [[Kineski građanski rat]] eskalira.
* Osnovano elektrotehničko odeljenje na [[Beogradski univerzitet|Univerzitetu]] u Beogradu.
* Osnovan [[Sarajevski balet]].
* Članice [[Arapska liga|Arapske lige]] potpisuju [[Kulturni sporazum]].
* Okončana američka okupacija [[Island]]a.
* Jugoslavija ekipni prvak Balkana u [[šah]]u.
* [[Milovan Zoričić]] iz Zagreba jedan od sudija [[Međunarodni sud pravde|Međunarodnog suda pravde]].
Red 205:
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1946.}}
=== Januar/Siječanj ===
* [[5. 1.]] - [[Diane Keaton]], glumica
* [[6. 1.]] - [[Syd Barrett]], rok-muzičar iz ''Pink Floyd''-a († [[2006]])
* [[13. 1.]] - [[Sonja Jauković]], glumica
* [[15. 1.]] - [[Dragomir Zupanc]], TV reditelj
* [[16. 1.]] - [[Kabir Bedi]], glumac
* [[19. 1.]] - [[Dolly Parton]], country-muzičarka
* [[20. 1.]] - [[David Lynch]], filmski režiser
* [[22. 1.]] - [[Malcolm McLaren]], muzičar († [[2010]])
* [[23. 1.]] - [[Zvonko Bušić]], radikalni emigrant († [[2013]])
* [[24. 1.]] - [[Goran Milić]], novinar
* 24. 1. - [[Michael Ontkean]], glumac
* [[27. 1.]] - [[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]], hrvatski političar i liječnik
* [[30. 1.]] - [[Dick Cheney]], potpredsednik SAD
=== Februar/Veljača ===
Red 225:
* [[5. 2.]] - [[Charlotte Rampling]], britanska glumica
* [[10. 2.]] - [[Velimir Kljaić]], hrvatski rukometni trener († [[2010]])
* [[21. 2.]] - [[Alan Rickman]], britanski glumac († [[2016]])
* [[24. 2.]] - Slobodan Petrović - [[Petar Slaj]], baletski koreograf
* 24. 2. - [[Ratomir Dujković]], golman i fudbalski trener
* [[28. 2.]] - [[Robin Cook]], britanski političar († [[2005]])
=== Mart/Ožujak ===
* [[1. 3.]] - [[Ljubiša Veličković]], gen-puk., komandant RV i PVO VJ († [[1999]])
* [[3. 3.]] - [[Ejup Ganić]], bh. političar
* [[6. 3.]] - [[David Gilmour]], rok-muzičar iz ''Pink Floyd''
* [[8. 3.]] - [[Jasna Diklić]], bosanskohercegovačka pozorišna i filmska glumica
* [[11. 3.]] - [[Jurij Bajec]], ekonomista
* [[12. 3.]] - [[Liza Minnelli]], američka glumica i pjevačica
* [[19. 3.]] - [[Bigas Luna]], režiser († [[2013]])
* [[21. 3.]] ('44 ili '46) - [[Timothy Dalton]], glumac
* [[31. 3.]] - [[Hašim Kučuk Hoki]], pevač narodne muzike († [[2002]])
* 31. 3. - Leposava [[Lokica Stefanović]], arhitekta, balerina, baletski pedagog
=== April/Travanj ===
* [[3. 4.]] - [[Branislav Milićević]], Branko Kockica
* [[6. 4.]] - [[Ivan Bekjarev]], srpski glumac
* [[7. 4.]] - [[Dimitrij Rupel]], slovenački političar
* [[10. 4.]] - [[Vladimir Janković]] (Vlada Džet), rok-muzičar, novinar Beograda 202
* 10. 4. - [[Nebojša Pavković]], general, načelnik generalštaba Vojske Jugoslavije
* [[13. 4.]] - [[Josif Tatić]], glumac († [[2013]])
* [[25. 4.]] - [[Vladimir Žirinovski]], ruski političar
* 25. 4. - [[Strobe Talbott]], američki novinar i diplomata
* [[30. 4.]] - [[Carl XVI Gustaf]], kralj Švedske
=== Maj/Svibanj ===
* [[2. 5.]] - [[David Suchet]], britanski glumac
* [[8. 5.]] - [[Borislav Stjepanović]], bosanskohercegovački glumac i režiser
* [[9. 5.]] - [[Candice Bergen]], glumica
* [[10. 5.]] - [[Marko Nicović]], advokat, funkcioner SUP
* 10. 5. - [[Dušan Petričić]], grafičar, ilustrator
* [[11. 5.]] - [[Zoran Simjanović]], srpski kompozitor
* [[19. 5.]] - [[Michele Placido]], glumac
* [[20. 5.]] - [[Cher]], pevačica, glumica
* [[21. 5.]] - [[Boba Stefanović]], pevač, kompozitor († [[2015]])
* [[22. 5.]] - [[Hrvoje Horvat]], hrvatski rukometaš
* [[22. 5.]] - [[Petar Božović]], glumac
* 22. 5. - [[George Best]], sjevernoirski fudbaler († [[2005]])
* [[24. 5.]] - [[Tansu Çiller]], predsednica Turske
* [[26. 5.]] - [[Miroslav Maksimović (pesnik)|Miroslav Maksimović]], književnik, urednik BIGZ-a
* [[30. 5.]] - [[Dragan Džajić]], srpski fudbaler
Red 274:
* [[6. 6.]] - [[Živko Kolega]], hrvatski političar
* [[10. 6.]] - [[Antun Tudić]], hrvatski glumac
* [[14. 6.]] - [[Donald Trump]], biznismen
* [[15. 6.]] - [[Demis Rusos]], pevač († [[2015]])
* [[18. 6.]] - [[Fabio Capello]], fudbaler, trener
* [[20. 6.]] - [[Xanana Gusmão]], prvi predsednik Istočnog Timora
* [[23. 6.]] - [[Gojko Šantić]], glumac
* [[24. 6.]] - [[Velimir Milošević]], pjesnik za djecu
Red 283:
=== Jul/Juli/Srpanj ===
* [[1. 7.]] - [[Slobodan Santrač]], fudbaler, trener
* [[6. 7.]] - [[George W. Bush]], predsjednik SAD
* 6. 7. - [[Peter Singer]], australski filozof bioetičar
* 6. 7. - [[Sylvester Stallone]], američki glumac
* [[9. 7.]] - [[Radomir Putnik (pisac)]]
* [[15. 7.]] - [[Predrag Vitas]], novinar TV Beograd († [[1998]])
* [[19. 7.]] - [[Ilie Năstase]], teniser
* [[22. 7.]] - [[Mireille Mathieu]], pevačica
* 22. 7. - [[Danny Glover]], glumac
* [[25. 7.]] - [[Ljupka Dimitrovska]], pevačica
* [[27. 7.]] - [[Rade Šerbedžija]], filmski, televizijski i pozorišni glumac, pjesnik i muzičar
=== Avgust/August/Kolovoz ===
* [[3. 8.]] - [[Jack Straw]], britanski političar
* [[4. 8.]] - [[Vladimir Bebić]], hrvatski političar († [[2009]])
* [[8. 8.]] - [[Dragutin Šurbek]], stonoteniser
* [[10. 8.]] - [[Rifet Bahtijaragić]], bosanskohercegovački književnik
* [[11. 8.]] - [[Milan Gutović]] - Lane, glumac
* 11. 8. - [[Radomir Marković]], načelnik SDB Srbije
* [[15. 8.]] - [[Tony Robinson]], glumac, TV voditelj
* [[16. 8.]] - [[Pavao Pavličić]], hrvatski književnik i romanopisac
* 16. 8. - [[Kaqusha Jashari]], kosovska političarka
* [[19. 8.]] - [[Bill Clinton]], američki predsjednik
* [[20. 8.]] - [[Connie Chung]], novinarka
* [[23. 8.]] - [[Keith Moon]], bubnjar ''The Who'' († [[1978]])
* [[24. 8.]] - [[Goran Marković]], pozorišni i filmski reditelj
* [[25. 8.]] - [[Branko Cvejić]], glumac, upravnik JDP
* [[26. 8.]] - [[Mark Snow]], kompozitor
* [[29. 8.]] - [[Bob Beamon]], atletičar
=== Septembar/Rujan ===
* [[5. 9.]] - [[Freddie Mercury]], britanski pjevač ([[Queen]]), († [[1991]])
* [[8. 9.]] - [[Beriz Belkić]], bh. političar
* [[15. 9.]] - [[Tommy Lee Jones]], glumac
* 15. 9. - [[Oliver Stone]], filmski režiser, producent
* [[23. 9.]] - [[Davorin Popović]], muzičar († [[2001]])
=== Oktobar/Listopad ===
* [[4. 10.]]- [[Suzan Sarandon]], američka filmska glumica.
* [[8. 10.]] - [[Hanan Ashrawi]], palestinska političarka
* [[20. 10.]] - [[Elfride Jelinek]], dobitnica Nobelove nagrade za književnost.
* 20. 10. - [[Marko Nikolić]], srpski glumac
* [[26. 10.]] - [[Holly Woodlawn]], američka glumica
* 26. 10. - [[Tanja Kragujević]], književnica
* [[27. 10.]] - [[Ivan Reitman]], filmski režiser, producent
=== Novembar/Studeni ===
* [[4. 11.]] - [[Robert Mapplethorpe]], fotograf
* [[6. 11.]] - [[Sally Field]], glumica, režiser
* [[8. 11.]] - [[Guus Hiddink]], fudbaler, trener
* 8. 11. - [[Stanislav Karasi]], fudbaler
* [[11. 11.]] - [[Dimitrije Boarov]], ekonomski novinar
* [[16. 11.]] - [[Terrence McKenna]], američki pisac i filozof
* 16. 11. - [[Slobodan Šijan]], filmski i TV reditelj, scenarista itd.
* [[20. 11.]] - [[Patrijarh ruski Kiril]]
* [[24. 11.]] - [[Ted Bundy]], serijski ubica († [[1989]])
* [[29. 11.]] - [[Vuk Drašković]], književnik, novinar, predsednik [[SPO]]
* [[30. 11.]] - [[Marina Abramović]], slikarka, multimedijalna i konceptualna umetnica
=== Decembar/Studeni ===
* [[1. 12.]] - [[Kemal Kurspahić]], novinar
* [[2. 12.]] - [[Gianni Versace]], italijanski modni kreator († [[1997]])
* [[5. 12.]] - [[José Carreras]], tenor
* [[8. 12.]] - [[Jacques Bourboulon]], fotograf
* [[9. 12.]] - [[Sonia Gandhi]], indijska političarka
* [[10. 12.]] - [[Fadil Redžić]], bosanskohercegovački muzičar
* [[12. 12.]] - [[Emerson Fittipaldi]], auto-trkač
* [[13. 12.]] - [[Jovica Aćin]], književnik i prevodilac
* [[15. 12.]] - [[Miroslav Josić Višnjić]], srpski književnik († [[2015]])
* [[17. 12.]] - [[Aljoša Vučković]], glumac
* 17. 12. - [[Ljiljana Lašić]], glumica
* [[18. 12.]] - [[Steven Spielberg]], američki redatelj
* [[23. 12.]] - [[John Sullivan]], scenarista "Mućki" († [[2011]])
* [[29. 12.]] - [[Slobodan Kovačević|Slobodan "Boda" Kovačević]], bosanskohercegovački gitarista
* [[30. 12.]] - [[Berti Vogts]], fudbaler, trener
* [[31. 12.]] - [[Diane von Fürstenberg]], modni kreator
=== Kroz godinu ===
* [[Nataša Kandić]], aktivistkinja za ljudska prava
* [[Mirko Pejanović]], bh. političar
Red 400:
** [[Gerda Steinhoff]] (* [[1922]])
* [[13. 7.]] - [[Alfred Stieglitz]], fotograf (* [[1864]])
* [[17. 7.]] - Osuđeni na Beogradskom procesu:
** [[Dragoljub Mihailović]], komandant JVuO (* )
** [[Dragomir Jovanović]], šef beogradske policije (* [[1902]])
| |||