1916 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz fr Wiki - evropa azija |
→Događaji: dop. iz fr Wiki, par slika |
||
Red 5:
== Događaji ==
=== Januar/Siječanj ===
* [[1. 1.]] - [[Austrougarska]] naredba o Vojnom generalnom guvernmanu u Srbiji (zapadna Srbija i Šumadija); prvi guverner od 3. 1. gen. grof [[
* 1. 1. - [[Kamerunska kampanja]]: britansko-francuske snage zauzimaju [[Jaunde]] u [[Nemački Kamerun|Nemačkom Kamerunu]], do februara pada čitava kolonija.
* [[3. 1.]] - [[Lazar Mijušković]] novi predsednik vlade [[Kraljevina Crna Gora|Crne Gore]] - "borba po svaku cijenu".
Red 22:
* [[19. 1.]] - Prve srpske jedinice stižu na [[Krf]] (transportovanje ide sporo).
* 19. 1. - Kralj [[Nikola I. Petrović Njegoš|Nikola]] napustio Crnu Goru, vojska raspuštena dva dana kasnije, deo se povukao u Albaniju.
* [[20. 1.]] - [[Boris Štjurmer]], blizak carici i Raspućinu, novi je predsednik ruske vlade (do novembra), kasnije uzima i resore unutrašnjih odn. spoljnih poslova.
* [[23. 1.]] - AU snage u Skadru, srpske trupe idu ka Draču i Valoni.
* 23 - [[24. 1.]] - U mestu [[Browning, Montana]] temperatura za jedan dan pala sa +7 °C na -49 °C.
Linija 76 ⟶ 77:
* [[11. 4.]] - Ruska brigada stigla u Marsej posle dvomesečnog putovanja iz Moskve.
* [[11. 4.|11]] - [[15. 4.]] - [[Sinajsko-palestinska kampanja]]: napad na Džifdžafu, britanske snage uništavaju izvore vode na Sinaju, još jedna takva operacija u junu.
* [[14. 4.]] - Bugarska država prešla na [[gregorijanski kalendar]] (31
* [[15. 4.]] - Rusi zauzeli [[Trabzon]] (Trapezunt).
* [[april]] - U Rusiji osnovana [[Srpski dobrovoljački korpus (Prvi svetski rat)|Prva srpska dobrovoljačka divizija]].
Linija 84 ⟶ 85:
* [[24.4.|24]] - [[30. 4.]] - [[Uskršnji ustanak]] u Dablinu, irski republikanci zauzeli zgradu glavne pošte i proglasili nezavisnost, britanska vojska ih ubrzo nadvladala ali represalije dovode do borbe za nezavisnost.
* [[24. 4.]] - [[Bombardiranje Yarmoutha i Lowestofta]]: njemačka flota bombardira engleske luke kako bi namamila brodove - bez uspjeha.
* [[24. 4.]] - [[10. 5.]] - [[Putovanje "Jamesa Cairda"]]: [[Ernest Shackleton]] sa drugovima prešao 1.500 kilometara čamcem po južnom Atlantiku kako bi spasao članove [[Imperijalna transantarktička ekspedicija|transantarktičke ekspedicije]].
* 27. i 29. 4. - [[Gasni napadi kod Hullucha]]: Nemci napali Britance oblakom gasa, prvi put uspešno, drugi put im se vratio u lice.
* [[29. 4.]] - [[Mesopotamska kampanja]]: [[Opsada Kuta]] u južno-centralnom Iraku okončana britanskom predajom.
Linija 100 ⟶ 101:
* 15. 5. - U mestu [[Waco, Texas]] linčovan crni tinejdžer [[Jesse Washington]].
* [[16. 5.]] - Zaključen tajni [[Sykes–Picotov sporazum]] o sferama uticaja Britanije i Francuske na Bliskom istoku.
* 16. 5. - Počinje [[
* [[26. 5.]] - Grčka rojalistička vlada predaje [[Fort Rupel]] nemačko-bugarskim snagama.
* [[31. 5.]] - [[Jutlandska bitka]] između [[UK|britanske]] i [[Njemačko Carstvo|njemačke]] flote je posljednji veliki pomorski okršaj u prvom svjetskom ratu. Završila je taktički neodlučno, ali su njome Britanci potvrdili nadmoć na [[Sjeverno more|Sjevernom moru]].
Linija 118 ⟶ 119:
=== Jul/Juli/Srpanj ===
[[Datoteka:Going over the top 01.jpg|mini|[[Bitka na Sommi]]]]
* [[1. 7.|1]] - [[12. 7.]] - [[Napadi ajkula na Jersey Shoreu (1916)|Napadi ajkula na Jersey Shoreu]]: četvoro smrtno stradalo (inspiracija za roman "Ralje").
* [[1. 7.]] - [[18. 11.]] - [[Bitka na Sommi]]. Britanci imaju 19.240 mrtvih prvog dana. Neveliko napredovanje saveznika po cenu preko 600.000
* [[2. 7.]] - [[Bitka kod Erzindžana]]: Turci neuspešno pokušali povratiti Trabzon.
* [[4. 7.]] - U Rusiji počinje [[Srednjeazijski ustanak (1916)|Srednjeazijski ustanak]], čiji je povod ukaz o radnoj obavezi blizu fronta - gušenje traje do sledećeg januara (kirgiski deo je nazvan [[Urkun]] - "egzodus").
* [[14. 7.]] - [[3. 9.]] - [[Bitka kod šume Delville]] je britanska pobeda u Francuskoj.
* jul - Grčka kraljevska letnja palata stradala u požaru.
Red 178:
* [[14. 10.]] - Uspostavljeni diplomatski odnosi između [[Kraljevina Srbija|Srbije]] i [[Španija|Španije]].
* [[16. 10.]] - [[Margaret Sanger]] otvorila u Bruklinu prvu kliniku za kontrolu rađanja u SAD, ubrzo će biti uhapšena.
* [[18. 10.]] -
* [[21. 10.]] - [[Cislajtanija|Austrijski]] premijer [[Karl Stürgkh]] ubijen od strane socijaliste [[Friedrich Adler (političar)|Friedricha Adlera]]; novi predsednik vlade [[Ernest von Koerber]] (do decembra).
* [[22. 10.]] - Tokom Druge bitke kod Kobadina, [[August von Mackensen]] zauzeo [[Constanţa|Constanţu]] u Dobrudži.
Red 190:
* 1. 11. - [[Pavel Miljukov]] održao u Carskoj dumi govor "Glupost ili izdaja?" za koji se misli da je pokrenuo lanac događaja ka [[Februarska revolucija|Februarskoj revoluciji]].
* [[3. 11.]] - [[Katar]] postaje britanski protektorat (do [[1971]]).
* [[5. 11.]] -
* [[6. 11.]] - U Mediteranu torpedovan putnički brod ''[[RMS Arabia]]'', 11 poginulih.
* [[7. 11.]] - [[Woodrow Wilson]] tijesno reizabran za [[Predsjednik SAD|predsjednika SAD]]. [[Jeannette Rankin]] je prva žena izabrana u Predstavnički dom SAD.
* [[18. 11.]] - Okončava se [[Bitka na Sommi]], preko milion izbačenih iz stroja.
* [[19. 11.]] - [[Bitka na Crnoj reci]]: oslobođen [[Bitolj]] - front stabilizovan severnije, sledi skoro dve godine rovovskog rata.
* 19. 11. - Osnovana filmska korporacija ''[[Goldwyn Pictures]]''.
Linija 209 ⟶ 208:
* [[5. 12.]] - Britanski premijer [[H. H. Asquith]] daje ostavku, nasleđuje ga [[David Lloyd George]] (do [[1922]]), takođe liberal.
* [[6. 12.]] - Snage Centralnih sila ulaze u [[Bukurešt]].
[[Datoteka:PMLloydGeorge--nsillustratedwar03londuoft.jpg|mini|150px|[[David Lloyd George]]]]
* [[7. 12.]] - Venizelosova solunska vlada objavila rat Centralnim silama - kralj naredio njegovo hapšenje, atinski arhiepiskop ga pod pritiskom anatemisao.
* [[12. 12.]] - Nemačka ponuda mira, Saveznici odbijaju 30-tog.
Red 216:
* 15. 12. - Kod [[Blaževo|Blaževa]] na Kopaoniku Vojinovićeve komite napale austrougarsku patrolu od 9 ljudi, spasao se samo jedan.
* [[18. 12.]] - Okončana [[Verdunska bitka]], Francuzi sačuvali tvrđavu.
[[Datoteka:Sopwith F-1 Camel USAF.jpg|mini|180px|[[Sopwith Camel]]]]
* [[20. 12.]] - [[Heinrich Clam-Martinic]] novi predsednik austrijske vlade (do sledećeg maja).
* [[21. 12.]] - Britanske imperijalne snage ušle u [[Ariš (grad)|Ariš]] na Sinaju.
| |||