Produkcijski kodeks MPAA – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 196:
== Ublažavanje i gašenje Kodeksa (1954 - 1968) ==
Ublažavanje i konačni nestanak Kodeksa je bio dugotrajni i postepeni proces koji je bio uvjetovan istim onim faktorima koji su u isto vrijeme doveli do nestanka tzv. klasičnog Hollywooda. Oni se uglavnom vezuju uz događaje sa kraja 1940-ih i početka 1950-ih. To se prije svega odnosi na dolazak [[Televizija|televizije]], koja se relativno brzo zamijenila odlazak u kino-dvorane kao najpopularniji oblik zabave, i to pogotovo među starijom i konzervativnijom populacijom. Drugi važan faktor je bila presuda Vrhovnog suda u antitrustovnoj parnici [[United States v. Paramount Pictures]] iz 1948. godine, kojom je naloženo razdvajanje filmskih studija od lanaca kino-dvorana; potonji su po prvi put dobili priliku prikazivati ne-hollywoodske filmove iz [[Nezavisni film|nezavisne]] produkcije ili inozemstva, dakle ostvarenja čiji sadržaj nije bio ograničena Kodeksom, a što je dovelo do buma [[Eksploatacijski film|eksploatacijskih]] ostvarenja, čija je popualrnost Hollywoodu stvarala sve veću konkurenciju. Prilike je još više izmijenila presuda Vrhovnog suda u parnici [[Joseph Burstyn, Inc. v. Wilson]] iz 1952. godine kojom je oborena ranija presuda Mutual Film Corp v. Industrial Commission of Ohio, odnosno utvređeno kako se na filmsku djelatnost ipak odnose odredbe Prvog amandmana; ona je stvorila presedan temeljem koga su sineasti i distributeri mogli uspješno suprotstavljati filmskoj cenzuri.
Prva ličnost koja je, svjesno ili nesvjesno, iskoristila te trendove bio je austrijski sineast [[Otto Preminger]]. Kada je 1953. godine Breenovom uredu dostavio scenario za romantičnu komediju [[The Moon Is Blue|''The Moon Is Blue'']], adaptaciju predstave koju je bez ikakvih zamjerki ili kontroverzi bio postavio na [[Broadway|Broadwayu]], on je odbijen uz zahtjeve zbog drastične izmjene teksta zbog "nemoralnih" sadržaja. Preminger je time bio toliko ogorčen da je odlučio snimiti film bez odobrenja; na njegovu stranu su, pak, stali i producenti i matična kuća [[United Artists]], koja je odlučila film distribuirati bez certifikata, računajući da će ostvariti profit prikazivanjem u velikim gradovima. Ta se računica ispostavila ispravnom, te se tako prvi put pokazalo da hollywoodski studio može bez negativnih posljedica prkositi Kodeksu. Sljedeće godine je Breen otišao u mirovinu, a 1955. godine je Preminger sličan postupak ponovio sa filmom [[The Man with the Golden Arm|''The Man with the Golden Arm'']], koji je koristio dotada zabranjeni motiv ovisnosti o narkoticima. Komercijalni uspjeh filma je uvjerio čelništvo MPAA da se mora prilagoditi novim okolnostima, te je Kodeks sljedeće godine prvi put izmijenjen tako da su određeni sadržaji, uključujući narkomaniju, ponovno dozvoljeni kao dio sadržaja. Preminger je tokom sljedećih nekoliko godina nastavio kršiti dotadašnje tabue - u sudskoj drami [[Anatomy of a Murder|''Anatomy of a Murder'']] iz 1959. je koristio motiv silovanja, a u ''[[Advise & Consent]]'' iz 1962. prikazivao homoseksualce.
Red 212:
Novi sistem cenzure je hollywoodskim sineastima i studijima omogućio daleko više slobode, a koja je posebno došla do izražaja krajem 1960-ih i početkom 1970-ih. No, to, sa druge strane, nije značilo kraj cenzure niti pritisaka da se filmovi "očiste" od "problematičnih" sadržaja. Hollywood se, nakon perioda izuzetne kreativne slobode u doba tzv. [[Novi Hollywood|Novog Hollywooda]] od druge polovice 1970-ih počeo sve više okretati "pristojnom" sadržaju. Razlozi za to su dijelom bili svjetonazorske promjene američkog društva, gdje se počela bilježiti renesansa konzervativizma i porast uticaja [[Kršćanska desnica|kršćanske desnice]], a dijelom i promjene gledateljskih navika, odnosno poslovni model tzv. ljetnih [[Blockbuster|blockbustera]], odnosno izuzetno skupih filmova koji su ovisili o porodičnoj, tj. najširoj mogućoj publici. Sa druge strane, publika koju su zanimali "problematični" sadržaji poput eksplicitnog seksa i nasilja, se od početka 1980-ih od kino-dvorana okrenula novim medijima kao što su [[videokasete]], [[kablovska televizija]], a od početka 21. vijeka i [[Internet]]. Zbog toga su američki sineasti dan-danas pod velikim pritiskom da sadržaj svojih filmova učine što manje "problematičnim" kako bi dobili što niži rejting, a što je, iako u značajno manjoj mjeri, nije bitno različito od pritisaka kojima su bili izloženi u doba Kodeksa.
Kodeks je, pak, ostavio nasljedstvo i izvan američkih granica. To se prvenstveno odnosi na današnju Njemačku, gdje je sistem
Haysov kodeks kao model koji bi trebao poslužiti za uklanjanje neprihvatljivih i potencijalno štetnih sadržaja iz filmova i drugih medija se ponekad navodi i kod današnjih konzervativaca. Jedan od novijih primjera je pružio [[Rusija|ruski]] premijer [[Vladimir Putin]] 2011. godine, kada je, u razgovoru sa filmskim radnicima ustvrdio da je "Haysov kodeks 36 godina čuvao moralni integritet američke nacije" te je predložio da se i u Rusiji uvede nešto slično. <ref>{{Cite news}}</ref>
==Izvori==
| |||