Wikipedija

1875 – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
dop. iz fr Wiki (2)
Nema sažetka izmjene
Red 14:
 
=== Februar/Veljača ===
* [[3. 2.]] (22. 1. po [[julijanski kalendar|j.k.]]) - Srpski predsednik vlade [[Aćim Čumić]] daje ostavku (nakon povlačenja [[Ljubomir Kaljević|Kaljevića]] i [[Milan Piroćanac|Piroćanca]]); iz vlae, nasleđuje ga [[Danilo Stefanović]].
* 3. 2. - Karlistički rat: karlisti iznenadili vladine snage kod Lácara u Baskiji, zamalo zarobljen novoustoličeni kralj AlvonsoAlfonso XII.
* [[5. 2.]] - ''Kulturkampf'': papskaPapska enciklika ''Quod nunquam'' protiv anticrkvenih zakona u Pruskoj.
* [[6. 2.]] - Novi''[[Kulturkampf]]'': novi zakon propisuje građanski brak i omogućava razvod u celom Nemačkom rajhu.
* [[8. 2.]] - Iz [[Pula|Pule]] otkriven [[asteroid]] [[183 Istria]] (astronom [[Johann Palisa]]).
* [[24. 2.]] - Britanski parobrod ''[[SS Gothenburg]]'' potonuo u ciklonu pored na [[Veliki koraljni greben|Velikom koraljnom grebenu]], 98 do 112 mrtvih.
* [[24. 2.|24]] - [[25. 2.]] - Zakoni o Senatu i o javnim vlastima, kojičine, sa Zakonom o odnosima javnih vlasti iz sledećeg jula čine, [[Francuski ustavni zakoni (1875)|Francuske ustavne zakone]], kojima je [[Treća Francuska Republika]] konačno dobila svoj oblik, pet godina nakon proglašenja.
* [[25. 2.]] - [[Kriza Prednje palate]] u [[Tajland|Sijamu]] okončana pobedom reformističkog kralja [[Chulalongkorn]]a i porazom konzervativnog vicekralja [[Wichaichan]]a.
* 25. 2. - Većina [[Yavapai]] i [[Tonto Apači|Tonto Apača]] poterana u rezervat u Arizoni.
Red 37:
* [[4. 4.]] - Praizvedba [[Bedřich Smetana|Smetanine]] simfonijske poeme "Vltava", dela ciklusa "[[Moja domovina (Smetana)|Moja domovina]]".
* [[6. 4.]] - [[Mađarizacija]]: ugarske vlasti ukinule [[Matica slovačka|Maticu slovačku]] i konfiskovale joj imovinu.
* [[8. 4.]] - [[Kriza Krieg-in-Sicht]]: novine bliske nemačkoj vladi počinju objavljivanje članaka u kojimkojima se Francuskoj preti preventivnim ratom ako nastavi naoružavanje.
* [[15. 4.]] - [[Joseph Crocé-Spinelli]] i [[Théodore Sivel]] se ugušili prilikom uspona balonom na 7.300 m, [[Gaston Tissandier]] preživeo ali izgubio sluh.
* [[19. 4.]] - Britansko-portugalski spor o [[Maputo (zaliv)|zalivu Maputo]] u južnom Mozambiku: francuski predsednik [[Patrice de Mac Mahon|Mac Mahon]] arbitrira u korist Portugala.
Red 63:
* [[1. 7.]] - [[18. 8.]] - Izbori u Ugarskoj, nova Liberalna partija dobija 333 od 413 mandata.
* [[7. 7.]] - Ofanziva španske vlade u Baskiji, karlističke snage ubedljivo poražene kod [[Treviño|Treviña]], nakon čega pada [[Vitoria-Gasteiz|Vitoria]]; karlisti odgovaraju taktikom spržene zemlje.
* [[20. 7.]] - U Žiroviću kod Livna ubijen franjevac [[Lovro Karaula]].
* [[27. 7.]] - Štrajk na gradilištu železničkog [[tunel Gotthard|tunela Gotthard]], švajcarska vojska puca, ginu četvorica.
 
Linija 78 ⟶ 79:
=== Septembar/Rujan ===
* [[7. 9.]] - [[Etiopsko-egipatski rat]]: egipatska invazija, Bitka kod Agurdata je etiopska pobeda.
* 10. 9. - [[Bitka kod Gašnice]] na Savi, Turci razbili bosanske ustanike.
* [[20. 9.]] - [[Incident Ganghwa]]: razmenjena paljba između korejskog ostrva [[Ganghwado]] i japanskog broda, Japanci se nakratko iskrcali.
 
Linija 92 ⟶ 94:
* [[25. 10.]] - U Bostonu prvi put izveden [[Koncert za klavir i orkestar br. 1 (Čajkovski)|Koncert za klavir i orkestar br. 1]] Čajkovskog.
* [[28. 10.]] (16. 10. po j.k.) - Srpska skupština odobrila zajam od 24 miliona dinara, "na strani ili u zemlji" - kasnije neuspešan "Dobrovoljni patriotski zajam".
* 30. 10. - [[Tripko Džaković]] poginuo braneći prelaz preko Tare.
* 30. 10.? - [[Helena Blavatsky]] i dr. osnovali u Njujorku [[Teozofsko društvo]].
 
Linija 97 ⟶ 100:
* [[2. 11.]] - Ubijen [[James W. W. Birch]], britanski rezident u malajskoj državi [[Perak]].
* [[4. 11.]] - Američki parobrod ''[[SS Pacific (1851)|SS Pacific]]'' se sudario kod [[Cape Flaterry|rta Flattery]], država Washington, sa SS Orpheusom, oko 273 poginulih.
* [[10.11.|10]] - [[11. 11.]] - NajvećaBitka ustaničkana pobedaMuratovici uje BiHnajveća ustanička pobeda, napoginuo Muratovici[[Vule Adžić]].
* [[11. 11.]] - U [[Buenos Aires]]u otvoren ''[[Parque Tres de Febrero]]'', park od oko 400 hektara.
* novembar - Vlada SAD naređuje bandama [[Sijuksi|Sijuksa]] da se vrate u [[Veliki rezervat Sijuksa|rezervat]] u južnoj Dakoti (progon neposlušnih će naredne godine dovesti do [[Bitka kod Little Bighorna|Bitke kod Little Bighorna]]). U [[Black Hills|Crnim Brdima]] je zlatna groznica.
Linija 110 ⟶ 113:
=== Kroz godinu ===
* [[Josif Pančić]] otkrio novu [[Pančićeva omorika|vrstu omorike]] (opisana 1877.).
* Osnovana ''[[Bombay Stock Exchange]]'', prva berza u Aziji.
* Nauka i tehnika
** [[Alexander Graham Bell]] radi sa asistentom [[Thomas A. Watson|Thomasom A. Watsonom]] na prenosu zvuka žicom.
Linija 140 ⟶ 143:
* [[20. 4.]] - [[Vladimir Vidrić]], hrvatski književnik († [[1909]].)
* [[27. 4.]] - [[Maurice de Broglie]], fizičar († [[1960]])
* 27. 4. - [[Milan Vapa]], srpski industrijalac († [[1939]])
 
* [[24. 5.]] - [[Teodor Taranovski]], teoretičar prava u Srbiji
Linija 164 ⟶ 168:
* [[12. 10.]] - [[Aleister Crowley]], okultista, umetnik († [[1947]])
* [[23. 10.]] - [[Gilbert N. Lewis]], fizikohemičar († [[1946]])
* [[26. 10.]] - [[Svetozar Pribićević]], političar († [[1936]])
* [[31. 10.]] - [[Vallabhbhai Patel]], indijski političar († [[1950]])
 
Linija 183 ⟶ 188:
* [[12. 1.]] - [[Tongzhi]], kineski car (* [[1856]])
* [[11. 2.]] - [[Karl Friedrich von Savigny]], pruski diplomata (* [[1814]])
* 13. 2. - [[Marija Adelshajm-Popović]], slovačko-srpska glumica (* [[1822]])
* 19. 2. - [[Kosta Trifković]], književnik (* [[1843]])
* [[22. 2.]] - [[Camille Corot]], francuski slikar (* [[1796]].)
* 22. 2. - [[Charles Lyell]], geolog (* [[1797]])
* [[5. 3.]] - [[Franjo Haller]], bivši hrvatski ban (* [[1796]])
* [[10. 3.]] - [[Svetozar Marković]], začetnik socijalističkog pokreta u Srbiji (* [[1846]])
* [[4. 4.]] - [[Karl Mauch]], istraživač Afrike (* [[1837]])
Linija 197 ⟶ 205:
 
=== Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac ===
* [[20. 7.]] - [[Lovro Karaula]], bosanski franjevac (* 1800)
* [[23. 7.]] - [[Isaac Singer]], pronalazač (* [[1811]])
* [[29. 7.]] - [[Paschal Beverly Randolph]], okultista (* [[1825]])
* [[30. 7.]] - [[George Pickett]], general Konfederacije (* [[1825]])
Linija 202 ⟶ 212:
* [[4. 8.]] - [[Hans Christian Andersen]], književnik (* [[1805]])
* [[6. 8.]] - [[Gabriel García Moreno]], predsednik Ekvadora (* [[1821]])
* [[10. 9.]] - [[Petar Popović Pecija]], hajdučki harambaša i vođa ustanika bosanske Krajine (* 1826)
* [[19. 10.]] - [[Charles Wheatstone]], fizičar, pronalazač (* [[1802]])
* [[29. 10.]] - [[John Gardner Wilkinson]], egiptolog, putopisac (* [[1797]])
* 30. 10. - [[Tripko Džaković]], crnogorski vojvoda (* 1838)
* [[11. 11.]] - [[Vule Adžić]], bh. ustanik (* 1829)
* [[16. 11.]] - [[Werner Munzinger]], švajcarski avanturista u egipatskoj službi (* [[1832]])
* [[22. 11.]] - [[Henry Wilson]], potpredsednik SAD (* [[1812]])
* [[20. 12.]] - [[Vjekoslav Babukić]], lingvist, hrvatski preporoditelj (* [[1812]])
 
=== Kroz godinu ===
* [[Ignjat Bajloni]], češko-srspki preduzetnik (* 1811)
 
== Reference ==
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/1875