Osman I – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Prepisano sa interneta, neke informacije netacne |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 24:
| opis_grba = Sultan Osman I nije imao tugru
}}
'''Osman Gazi''' ({{jez-osm|'''عثمان باک'''}}, {{jez-tur|I. Osman}}; [[1258]] — [[1326]])
[[Datoteka:Sultan Osman thomb Bursa Turkey 2013 2.jpg|300p|mini|desno|Grob Osmana I]]▼
Rođen je 1258. godine, iste godine kad su [[Mongoli]] popalili [[Bagdad]]. Nakon smrti oca [[Ertugrul]]a [[1281]]. godine Osman sa 45 godina je postao beg i vođa dela turskog plemena Kaji. Ovaj deo plemena se potom po Osmanu nadalje naziva Osmanlijama. Vladao je iz mesta Sogut, na granici sa Vizantijom, koji je njegov otac naselio bežeći pred mongolskom najezdom i koji je bio sedište plemena. Ubrzo je počeo okupljati plaćenike i redovno pljačkati oslabljeno Vizantijsko carstvo. Pored toga, i dalje su se reke turskih izbeglica pred mongolskim zlodelima slivale u njegovu oblast uključujući i veliki broj vojnika, Gazi ratnika, verskih ratnika, graničara i boraca za širenje islama. ▼
▲Rođen je 1258. godine, iste godine kad su [[Mongoli]] popalili [[Bagdad]]. Nakon smrti oca [[Ertugrul]]a [[1281]]. godine Osman sa
Vrijedio je kao čovjek vrlo pametan, hrabar i koji je bio vješt sa oružjem. Osman Gazi je održavao, kao i njegov otac, dobre veze sa [[seldžuci|seldžučkim]] [[sultan]]om u [[Ikonija|Ikoniji]]. Oni su zajedničkim snagama vodili ratove protiv [[Vizantijsko carstvo|Vizantinaca]] i upada [[Tatari|Tatara]]. Za njegovu nesebičnu pomoć i odanost sultanu bio je redovno nagrađivan svim počastima, zastavama i titulama. Tako je dobio pravo na izradu vlastitog [[Novac|novca]] i ovlašćenja vlastitog suda. Osmanov stalni pratilac i prijatelj (privatno i po oružju), bio je [[Koze Mihailo]], vizantijski zemljoposjednik od Harman Kaua, koji još nije bio prešao na [[islam]]. Uz pomoć svog prijatelja, ali i političku snalažljivost, pošlo je Osmanu za rukom da se proširi po prostoru i po uticaju. Preduzimao je napade i prodirao sve do Burse, čime je stalno proširivao područje svoje vlasti.▼
▲
Od 1300. godine on je bio gospodar Anadolije, a od vizantijskih gradova opirala im se samo Nikeja, sa Nikomidijom, Brusom, Sardom, Filadelfijom, Magnesijom, Herklejom na Pontu, Fokejom i Izmirom. Vizantijski car je tamo poslao sina Mihajla. Osman je te 1301. godine dobio i Nikomidiju, a Mihajlo je tamo, zbog slabosti svoje vojske, strahovito bio potučen kod Bafejona i Magnezije, još iste godine.▼
Njegov sin [[Orhan I]] je bez borbe zauzeo [[Bursa|Bursu]]
Da bi ojačao svoj položaj na toj strani vizantijski car je u pomoć pozvao Alane, koji su se, za uzvrat, trebali naseliti u Carstvu. 10 000 njih su se, prema dogovoru, pojavili sa ženama i decom. Njima je u Maloj Aziji komandovao Mihajlo, koji je naskoro pre toga, 1302. godine, imenovan za komandanta u oblastima oko Izmira. Alani su nažalost bili poraženi, pa su morali napustiti logor u Magneziji i povući se u Pergamon, a kasnije u Pegaj, gde je Mihajlo ostao do januara 1303. godine zbog ozbiljne bolesti. Tokom ovog povlačenja Alani su se okrenuli protiv Vizantije i opljačkali su neka mesta.▼
== Istorija Osmanskog carstva ==
Tada je ta opasnost postala jasna za sve državnike u Carigradu. Car Andronik, da bi s više izgleda odolevao Turcima, krajem 1303. godine, uze pod najam jednu jaku družinu španskih ratnika, "Katalane" predvođene slavnim Ruđerom de Florom, koji mu je ponudio pomoć i koji je dotle služio kao najamnik u borbama između kraljevstva Sicilije i Napulja. Andronik je njih 6 500 unapred isplatio, pa čak je Ruđera, četiri meseca kasnije, oženio svojom nećakom Marijom Asen i dodelio mu titulu megas dux.▼
{{glavni članak|Osmansko carstvo}}
Jedna tradicija kaže, da je [[Ertugrul]], Osmanov otac, vodio Tursko pleme Kaji zapadno od centralne Azije u Anadoliji, bežeći od Mongola. On je obećao vernost sultanu Kajkubadu I seldžučke kneževine Rum, koji mu je dao dozvolu da uspostavu Begluk i proširi ga ako bi hteo, na račun susednih vizantijskih provincija.
[[Datoteka:Osman I area map.PNG|300px|mini|levo|Površina Osmanskog carstva, za vreme vladavine Osmana I.]]
Ova lokacija je bila povoljna, jer je bogata Vizantija počela da slabi na Zapadu, dok su na Istoku, muslimanske snage pod Turcima Seldžucima podelili i omestili u lice nemilosrdnim Mongolima. Bagdad je bio izbačen od Hulagu Klana 1258. godine, odprilike kada je Osman rođen. Godine 1231. Ertugrul je osvojio Nikeju (Vizantijski) grad Tebašion, koji je preimenovao u Sogut, koji je isto i postao prva Ertugrulova i Osmanova prestonica, a i takođe mesto gde se Osman rodio.
Osmanski istoričari često pokušavaju da otkriju Osmanovo ime, što bi značilo "Prekidač Kostiju", označavajući moćnu energiju sa kojom su on i njegovi potomci pokazali u narednim vekovima osvajanja. Ime "Osman" je turska varijacija imena "Odman" ili "Udman", arapskog porekla.
Osman je postao Beg nakon očeve smrti (oko 1280/81). Do tog vremena, Osmanovi plaćenici su krali blago iz veoma oslabljenog Vizantijskog carstva, i punili Osmanov trezor. Osman, znajući da Vizantija nije ono što je nekad bila, okuplja oko sebe većinu muslimana (sunitskog verovanja) i proglašava ih ''Osmanlijama'', osim muslimana, Osman je pokupio i veoma vešte ratnike, herojske borce za islam, i proglasio ih svojim ''Gazi Ratnicima''. Zajedno sa potčinjenima, Osman je sagradio negde oko 1301. godine i prve temelje Osmanskog carstva.
Osman je izbegavao sukobljenje sa svojim susedima, a najčešće je išao u rat sa Vizantijom, i krao vizantijske vredne stvari, kako bi dopunio svoje carstvo. Osmanovih sledbenika bilo je sve više i više, i svi su mu bili jako odani. Osmanovi borci bili su bolje uvežbani od vizantijskih, i Osman je polako počeo da stvara ogromno carstvo.
Ozlojeđeni Katalanci, se sada prevoze se u Evropu, na Galipolje, koje postaje njihova prestolnica, i posle na Kasandru, i počinju odatle pustošenje susednih oblasti. Trakija je pune dve godine strahovala od njih. Služili su jedno vreme i jednim delom i kao najamnici kod Bugara, koji su prodrli u Trakiju i osvojili Mesembriju i Anhijal. Vizantijska vlada morala je priznati poraz, pa je sa bugarima sklopila mir, 1307. godine. U međuvremenu su Katalanci, nakon što su opustošili Trakiju, prešli Rodope i ugrozili Kasandru. Odatle su nastavili sa svojim divljačkim pohodima.▼
Potom, muslimani su veoma zavoleli Osmana, kako po ratnom iskustvu, tako i po ljudskom. Osman je svojim ratnicima citirao Muhamedove sure Kurana, i zbog toga je dobijao sve veće i veće sledbenike, da bi kasnije napravio ogromnu palatu. Čak i posle nekoliko vekova, Osman nije bio zaboravljen, već je narod verovao da njegov duh leži u njegovim potomcima, budućim vladarima Osmanskog carstva.
== Osmanova ratovanja ==
▲
▲Da bi ojačao svoj položaj, na toj strani vizantijski car je u pomoć pozvao Alane, koji su se, za uzvrat, trebali naseliti u Carstvu.
▲Tada je ta opasnost postala jasna za sve državnike u Konstantinopolju (Carigradu). Car Andronik, da bi
▲Ozlojeđeni Katalanci, su se
Posle toga je Osman osvojio većinu Bitinije. Takođe, Karesi je osvojio Misiju posle 1296, Germijan je osvojio Simav u 1328, Saruhan Magneziju 1313. i Aidlnoglu Simirnu 1310.
=== Opsada Burse ===
▲Njegov sin [[Orhan I]] je bez borbe zauzeo [[Bursa|Bursu]] 6. aprila 1326. godine. Osman je bio jedan veoma tolerantan vladar koji je trpio sve [[religija|religije]], čineći da [[porez]] bude veoma nizak. Na samrti je sinu Orhanu skrenuo pažnju da održava učenje islama i da bude blag i pravedan. Osman Gazi je umro 1326. godine u [[Sogut]]u, i bio je sahranjen u [[Bursa|Bursi]].
Osmanova najveća želja bila je da osvoji Bursu, kako bi tamo preneo svoju prestonicu, prvi pokušaj da osvoji Bursu desio se 1291. godine, međutim Osmanova vojska bila je poražena, no svakako Osman nije odustajao od svog cilja, drugi Osmanov napad na Bursu desio se 1306. godine, sa većim i iskusnijim ratnicima, međutim, ni ovaj napad mu nije išao za ruku. Nakon dva meseca posle njegove smrti 1326. godine, njegov sin Orhan ju je bez borbe zauzeo.
==
Osman Gazi je cenio mišljenje uvaženog Ahi Šeika, šeika Edabalije, koga je veoma poštovao. Osman je često posećivao Ahija u njegovoj kući u Eskišeru, gde se grupa Osmanovih ratnika sastala.
{{Commonscat|Osman I}}▼
Jedne noći, kada je Osman legao da spava, imao je jedan san. Video je sunce, a odjednom iz pupka mu je naraslo ogromno drvo, a pored drveta bile su i veoma lepe ruže. Posle ovoga, Osman je pokušao da protumači svoj san, ali nije mogao, pa je otišao kod Šeika Ahija i pitao ga šta njegov san znači.
{{s-new|reason=[[Osmansko Carstvo|Carstvo osnovano]]}}▼
{{s-aft|after=[[Orhan I]]}}▼
Posle kraćeg ćutanja, Ahi mu je odgovorio:
{{Sultani Osmanskog Carstva}}▼
{{citat|Čestitiam Osmane, moja ćerka će postati tvoja žena, a grane na drvetu kog si sanjao, predstavljaju tvoje buduće potomke, koji će braniti i štititi Islamski svet.}}
== Osman i njegovi ratnici ==
[[Datoteka:Osman.jpg|mini|desno|Osman uvodi svoje sledbenike u bitku.]]
Osmana su ljudi voleli, zbog njegove pravednosti i njegove vere. Čak i kao mlad, Osman je imao grupu ratnika, koji će se kasnije nazvati Osmanlije po njemu. Bili su mu veoma odani, i često su od njega tražili da im citira reči iz Kurana. Osman je čak uspeo da i od hrišćanske dece pretvori u muslimane, njegove verne pratioce. Jedan od hrišćana koji ga je sledio bio je Koze Mihajlo, koji je postao njegov verni saputnik i prijatelj. Međutim ne zna se da li je Mihajlo prešao na Islam, ili je i umro kao Hrišćanin.
Osman je pored svojih trupa, bio veoma vešt ratnik veoma dobro je rukovodio sa mačem, dobro je planirao strategije i bio je veoma inteligentan, kao čovek je vredeo mnogo, poštovao je tuđe religije, ali mu je i njegova vera bila veoma važna.
Nakon njegove smrti, od nekoliko bivših njegovih ratnika, Osmanov unuk Murat I, napravio je odred Janjičare, koji će postati najpoznatije Osmanlije i najpoznatije svetske ratničke trupe. Osman je tokom svog života proveo učeći o Istoriji, i njegovim precima.
== Osmanov mač ==
{{glavni članak|Osmanov mač}}
Osman je sam iskovao mač, koji je stalno nosio kada je išao u borbu, njegov mač drži se u jednom muzeju u Bursi. Njegov mač spada u najdragocenije stvari 14. veka. Kada bi novi sultan stupio na Osmanski presto, bio bi krunisan Osmanovim mačem i zakleo se da će pratiti Osmanov i Muhamedov put. Danas se ovaj mač nalazi u Bursi, u jednom muzeju.
== Smrt ==
[[Datoteka:Türbe of Osman I, Bursa.jpg|230px|mini|desno|Turbe (Sarkofag) Osmana I u Bursi.]]
Osman je umro 29. jula 1326 godine, svoje nasledstvo ostavio je najstarijem sinu Orhanu, kome je rekao da bude pravedan i da uči druge o Islamu, i da nikada ne izgubi veru u Alaha. Nakon njegove smrti, njegov sin i naslednik Orhan osvojio je Bursu bez borbe, gde je sahranio Osmana.
== Porodica ==
Osman je oženio Malhun Hatun, i sa njom je dobio naslednika Orhana, Aleadina-Pašu i jednu kćerku.
== Popularna kultura ==
Osmanov lik se pojavio u sledećem filmu:
* [[Fetih 1453|Osvajanje 1453]] (2012)
{{niz
|pre=[[Ertugrul]]
|spisak=[[Spisak sultana Osmanskog carstva|turski vođa]] <br /> [[1281]] — [[1299]]
|posle=niko
|spisak2=[[Spisak sultana Osmanskog carstva|turski sultan]] <br /> [[1299]] — [[1326]]
}}
▲{{Commonscat|Osman I}}
[[Kategorija:Rođeni 1258.]]
[[Kategorija:
[[Kategorija:
[[Kategorija:Istorija Vizantije]]
| |||