Asurbanipal – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 48:
Godine [[664. pne.]] Taharkin nasljednik Tantmani je prodro u Donji Egipat i ubio Nehoa. Asurbanipalova je reakcija je bila munjevita - njegova je vojska porazila Nubijce, osvojila i opustošila [[Teba (Egipat)|Tebu]], a nubijski vladari više nisu poduzimali pohode na Egipat. Za vladara je imenovan Nehov sin [[Psametih I]]. Međutim, samo četiri godine kasnije Egipćani su se pobunili protiv Asiraca, a 654. pne. su iz Egipta protjerani posljednji asirski garnizoni. Usprkos toga, između dvije države su se nastavili trgovinski odnosi.
Na sjeverozapadu države je Asurbanipal imao, prema [[Herodot]]u, ispočetka dobre odnose s [[Lidija|lidijskim]] kraljem [[Gig od Lidije|Gig]]om te je asirska vojska Lidijcima pomagala u borbi protiv [[Kimerijci|Kimerijaca]]. Međutim, kada je Gig sklopio savez sa pobunjenim Psametihom, Asurbanipal je odlučio razvrgnuti savez i ostaviti Lidiju na milost i nemilost Kimerijcima. Tu je politiku promijenio tek nakon Gigove smrti.
U zapadnom dijelu Carstva je Asurbanipal podvrgnuo svojoj vlasti zahvaljujući uspješnoj opsadi [[Tir]]a. Kao i prethodni asirski vladari, Asurbanipal je bio sklon velikoj okrutnosti prema pobunjenim gradovima i pokrajinama, ali i korištenju [[propaganda|propagande]] i hvaljenju vlastitim zvjerstvima kako bi obeshrabrio sve potencijalne buntovnike. Sudbina Tira je, barem privremeno, podanike u Siriji i Palestini odvratila od ustanka protiv Asirije.
===Obračuni s Babilonom i Elamom ===
Daleko ozbiljniji problem za Asurbanipala je bio njegov stariji brat u Babilonu. Asurbanipal je nastojao upravnim mjerama ograničiti njegovu vlast - guverneri [[Ur]]a i primorskih gradova uz [[Perzijski zaljev]] su odgovarali direktno njemu, a ne Shamash-shum-ukkinu kao nominalnom kralju Babilonije. Asurbanipal je također nastojao spriječiti [[Elamsko Carstvo]] da podrži brata u eventualnom ustanku. Kada je 653. pne. godine elamski uzurpator Tept-Humban nakratko prodro na asirsku teritoriju, Asurbanipal ga je porazio, ali je odbio poslati vojsku da za kaznu pohara Elam, nastojeći stvoriti dobre odnose s legitimnim elamskim prinčevima.
Linija 56 ⟶ 58:
Shamash-shum-ukkin je, međutim, već duže vrijeme kao vladar Babilona godinama bio izložen utjecaju svojih podanika, kod kojih je tinjala mržnja prema asirskim tlačiteljima. Godine [[652. pne.]] je Asurbanipalovu politiku prema Elamu shvatio kao znak slabosti, te se proglasio samostalnim kraljem a Asurbanipala posprdno nazvao svojim vazalom. Za Asurbanipala je to bio znak da hitno uguši pobunu te spriječi veliki savez Babilonije, Elama, Egipta, Lidije, odnosno [[Medijci|medijskih]] i [[Arapi|arapskih]] plemena.
Asirci su ponovno opsjeli Babilon te ga zauzeli [[648. pne.]] Shamash-shum-ukkin je prije toga zapalio svoju palaču, a potom u njoj izgorio. Asurbanipal, za razliku od svog djeda [[Sanherib]]a pokoreni grad nije razorio, ali je u njemu izveo masovni pokolj stanovništva. Nakon toga je Asurbanipal dao popraviti zgrade oštećene prilikom borbi i lokalnog velmožu
Asurbanipal je nakon smirivanja Babilona nastavio pohode protiv pobunjenih plemena, ali i Elama koga je odlučno porazio u [[Bitka kod Suse|bitci kod Suse]] [[647. pne.]] Ustanak u Babiloniji je okončan dvije godine kasnije.
Konačni obračun s Elamom je došao [[639. pne.]] kada je prikupljena gotova sva asirska vojska te poslana protiv istočnog susjeda. Susa je opustošena, Elam kao država prestao postojati, a njegovo stanovništvo je odvedeno u roblje. To je bio posljednji i najveći trijumf Asurbanipala koji je u Ninivi tjerao četiri zarobljena kralja da vuku njegova kola.
== Reference i bilješke ==
| |||