1871 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
dop. iz en Wiki |
||
Red 35:
* 16. 4. - Usvojen Ustav Nemačkog rajha, poznat i kao Bismarckov carski ustav - zvanično konfederacija pod predsedavanjem Pruske, odn. njenog kralja koji je i nemački car.
* [[20. 4.]] - U SAD potpisan ''Enforcement Act'' za borbu protiv [[Ku Klux Klan]]a i sličnih suprematističkih grupa.
* [[30. 4.]] - [[Masakr kod Camp Granta]], rančeri ubili 144 [[Apači|Apača]] u Arizoni.
* [[9. 5.]] - Versajske trupe zauzele Fort d'Issy, južno od Pariza, [[Patrice de Mac Mahon|Mac Mahonove]] trupe napreduju ka gradu.
Linija 46 ⟶ 47:
* [[28. 5.]] - Zauzeti poslednji položaji komunara u Parizu. Uz zid [[Groblje Père-Lachaise|groblja Père-Lachaise]] streljano 147 komunara (''Mur des Fédérés''). Po kasnijim procenama poginulo je i streljano 6 - 7.000 komunara (često se pominje cifra 20.000).
* [[1. 6.]] - [[Koreja|Korejske]] obalne baterije otvorile vatru na američke brodove u pratnji diplomatske misije, na šta će biti odgoverno [[Američka ekspedicija u Koreju (1871)|vojnom ekspedicijom]] 10. juna.
* [[8. 6.]] - [[Franjo Josip I]] objavio odluku o razvojačenju [[Vojna krajina|Vojne granice]] (dovršeno [[1873]]).
* [[10. 6.]] - Na [[Cetinje|Cetinju]] štampan prvi časopis u [[Crna Gora|Crnoj Gori]] - "Crnogorka".
Linija 51 ⟶ 53:
=== Jul/Srpanj – Septembar/Rujan ===
* [[3. 7.]] - Azijski eskadron SAD napustio korejske vode - diplomatski neuspeh, jer [[Koreja]] zadržava izolacionistički status.
* [[5. 7.]] - Deklaracija [[Henri V od Francuske|Anrija, grofa od Šambora]], legitimističkog pretendenta na francuski presto: prihvatiće krunu samo ako državna zastava bude burbonska bela umesto [[Zastava Francuske|trikolore]].
* [[12. 7.]] - ''Orange Riot'': sukob između protestantskih oranžista i irskih katolika u Njujorku, preko 60 mrtvih, uglavnom Iraca. Početak kraja moćnog [[William M. Tweed|Williama M. Tweeda]], šefa političke mašine [[Tammany Hall]] (uhapšen u oktobru).
* [[20. 7.]] - [[Britanska Kolumbija]] se pridružila [[Kanadska Konfederacija|Kanadskoj Konfederaciji]].
* [[29. 8.]] - [[Ukidanje sistema hanova]] u Japanu - feudalni domeni zamenjeni [[Prefekture Japana|prefekturama]].
* [[31. 8.]] - [[Adolphe Thiers]] postaje predsednik Francuske (do [[1873]]).
* septembar - Kitolovačka katastrofa: led zarobio 33 broda kitolovca uz severnu obalu Aljaske, uništeni svi sem jednog, nije bilo žrtava.
=== Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
Linija 56 ⟶ 67:
* [[6. 10.]] (24. 9. po j.k.) - Osnovan Beogradski kreditni zavod, sa 50.000 [[dukat]]a domaćeg kapitala.
* [[8. 10.]] - [[Eugen Kvaternik]] diže [[Rakovička buna|Rakovičku bunu]] i gine tri dana kasnije.
* 8. 10. - U [[Hanover]]u osnovana firma [[Continental AG]] (''Continental-Caoutchouc- und Gutta-Percha Compagnie'').
* [[8. 10.|8]] - [[10. 10.]] - [[Veliki požar u Chicagu]]: 300 mrtvih i 100.000 bez doma na 9 km<sup>2</sup>; požar je istog dana počeo u još tri grada, u [[Peshtigo, Wisconsin]] je poginulo najmanje 1.500 ljudi.
* [[11. 10.]] - [[Heinrich Schliemann]] započinje ozbiljna iskopavanja [[Troja|Troje]].
* [[12. 10.]] - Prvi [[Criminal Tribes Act|Zakon o kriminalnim plemenima]] u [[Britanska Indija|Britanskoj Indiji]].
* [[18. 10.]] (6. 10. po j.k.) - "Smederevski nameštaj" - udes kneza Milana u nužniku, mogući pokušaj ubistva.
* [[22. 10.]] (10. 10. po j.k.) - Knez Milan se sastao sa [[Aleksandar II., ruski car|ruskim carem]] u [[Livadija|Livadiji]] na [[Krim]]u - poboljšanje srpskih odnosa sa Rusijom, na uštrb Austrougarske i Turske.
Linija 61 ⟶ 76:
* [[2. 11.]] (21. 10. po j.k.) - U Srbiji osnivanje okružnih štedionica za pomoć zaduženim seljacima (neuspešno).
* [[4. 11.]] (23. 10. po j.k.) - Mere protiv hajdučije u Srbiji: nasilno ušoravanje sela i raseljavanje hajdučkih porodica.
* [[5. 11.]] - Wickenburški masakr, [[Yavapai]] ratnici napali kočiju u Arizoni i ubili šestoricu ljudi.
* [[7. 11.]] - Australijski telegraf povezan sa svetskim kod [[Darwin, Australija|Darwina]].
* [[10. 11.]] - [[Henry Morton Stanley]] pronašao [[David Livingstone|Davida Livingstonea]] blizu [[Jezero Tanganyika|jezera Tanganyika]] (''Dr. Livingstone, I presume?'').
* [[17. 11.]] - U državi Njujork osnovana ''[[National Rifle Association]]'', prvobitno za poboljšanje streljačkih veština.
* [[10. 12.]] - Počeo s radom prvi [[bordel]] u [[Beograd]]u.
* [[23. 12.]] - Diplomatska [[Iwakurina misija]] krenula iz Japana u SAD i Evropu.
* [[24. 12.]] - Praizvedba [[Giuseppe Verdi|Verdijeve]] opere ''[[Aida]]'' u Kairu.
* [[26. 12.]] - U [[Novi Sad|Novom Sadu]] objavljen prvi broj lista "Pozorište", urednik [[Antonije Hadžić]].
Linija 74 ⟶ 94:
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1871.}}
=== Januar/Siječanj – Jun/Lipanj ===
* [[7. 1.]] - [[Émile Borel]], matematičar, političar († [[1956]])
* [[17. 1.]] - [[David Beatty]], britanski admiral († [[1936]])
* [[4. 2.]] - [[Friedrich Ebert]], prvi predsednik Nemačke († [[1925]])
* [[9. 2.]] - [[Franc Saleški Finžgar]], slovenski književnik († [[1962]].)
* [[17. 2.]] - [[Jovan Dučić]], srpski književnik, diplomata, akademik († [[1943]])
* [[18. 2.]] - [[Harry Brearley]], pronalazač rostfraja († [[1948]])
* [[5. 3.]] - [[Rosa Luxemburg]], njemačka političarka († [[1919]].)
* [[13. 3.]] - [[Živko Pavlović]], general i vojni pisac, akademik († [[1938]])
* [[27. 3.]] - [[Heinrich Mann]], književnik († [[1950]])
* [[5. 4.]] - [[Mirko Seljan]], hrvatski istraživač († [[1913]].)
* [[8. 4.]] - [[Clarence Hudson White]], fotograf († [[1925]])
* [[10. 4.]] - [[Eduard Slavoljub Penkala]], hrvatski izumitelj († [[1922]].)
* [[6. 5.]] - [[Victor Grignard]], hemičar, nobelovac († [[1935]])
* [[11. 6.]] - [[Stjepan Radić]], hrvatski političar († [[1928]].)
Linija 87 ⟶ 116:
=== Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac ===
* [[10. 7.]] - [[Marcel Proust]], francuski književnik († [[1922]].)
* [[17. 7.]] - [[Lyonel Feininger]], slikar († [[1956]])
* [[
* [[
* [[27. 8.]] - [[Theodore Dreiser]], američki književnik († [[1945]])
* [[29. 8.]] - [[Albert François Lebrun]], predsednik Francuske († [[1950]])
* [[30. 8.]] - [[Ernest Rutherford]], fizičar, nobelovac († [[1937]].)
* [[27. 9.]] - [[Janko Vuković Podkapelski]], hrvatski carski i kraljevski admiral († [[1918]].)
* [[27. 9.]] - [[Grazia Deledda]], talijanska književnica († [[1936]].)
* [[28. 9.]] - [[Pietro Badoglio]], italijanski general i premijer († [[1956]])
* [[13. 11.]] - [[Vladislav Ribnikar]], osnivač "Politike" († [[1914]])
| |||