Wikipedija

Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Nema sažetka izmjene
Red 1:
{{Federalna jedinica SFRJ
| ime =
| ime = Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina
| puno-ime = Socijalistička Republika<br>Bosna i Hercegovina
| lok-ime = Socijalistička Republika<br>Bosna i Hercegovina<br>Социјалистичка Pепублика<br>Босна и Херцеговина
Red 34:
}}
 
'''Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina''' je bila federalna jedinica [[SFRJ|Socijalističke Federativne Republike Juoslavije]]. Utemeljena je [[25.11.]] [[1943]]. godine na drugom zasjedanju [[AVNOJ]]-a u [[Jajce|Jajcu]]. U [[novembar|novembru]] [[1990]]. na prvim višestranačkim izborima pobijedile su tri najveće nacionalne stranke: [[Stranka demokratske akcije]], [[Srpska demokratska stranka (BiH)|Srpska demokratska stranka]] i [[Hrvatska demokratska zajednica]]. U [[Oktobar|oktobru]] [[1991]]. godine [[Bosna i Hercegovina]] izglasava suverenost, da bi potom uslijedio i referendum za nezavisnost u februaru [[1992]]. godine. Nakon proglašenja nezavisnosti i međunarodnog priznanja [[BiH]] u aprilu 1992. godine, izbija agresija Srbije i Crne Gore, na Republiku Bosnu i Hercegovinu.
'''Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina''' (SR Bosna i Hercegovina; SRBiH) preimenovana je u „Socijalističku Republiku“ kad i ostale jugoslovenske republike, Ustavom iz [[1963]]., a stekla je nezavisnost [[1992]]. kada je naziv promenjen u „Republika Bosna i Hercegovina“. Glavni grad je bio [[Sarajevo]]. Konstitutivni narodi bili su kao i danas Muslimani (zvanično šesta jugoslovenska nacija, od [[1971]]. godine, što je ozakonjeno Ustavom SFRJ iz 1974. godine. Danas je ime nacije [[Bošnjaci]]), [[Srbi]] i [[Hrvati]]. Od autohtonih nacionalnih zajednica najbrojniji su bili [[Ukrajinci]], ali nisu imali status zvanične narodnosti. Naziv Republika Bosna i Hercegovina ostaje do [[1995]]. kada je Dejtonskim sporazumom podeljena na dva entiteta [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federaciju Bosne i Hercegovine]], sa sedištem u Sarajevu i [[Republika Srpska|Republiku Srpsku]], sa sedištem u [[Banja Luka|Banjaluci]], a potom nazvana „Bosna i Hercegovina“.
Spadala je među srednje razvijene [[Jugoslavija|jugoslovenske]] [[republika|republike]]. Po privrednom razvoju iza nje je bila samo [[SR Makedonija]]. Bila je treća po veličini posle [[SR Srbija|SR Srbije]] i [[SR Hrvatska|SR Hrvatske]].▼
 
Glavni grad SR Bosne i Hercegovine je bio [[Sarajevo]]. Konstitutivni narodi bili su kao i danas Muslimani (zvanično šesta jugoslovenska nacija, od [[1971]]. godine, što je ozakonjeno Ustavom SFRJ iz [[1974.]] godine. Danas je ime nacije [[Bošnjaci]]), [[Srbi]] i [[Hrvati]]. Od autohtonih nacionalnih zajednica najbrojniji su bili [[Ukrajinci]], ali nisu imali status zvanične narodnosti.
==Opštine u SR Bosni i Hercegovini==
 
▲Spadala je među srednje razvijene [[Jugoslavija|jugoslovenske]] [[republika|republike]]. Po privrednom razvoju iza nje je bila samo [[SR Makedonija]]. Bila je treća po veličini posleposlije [[SR Srbija|SR Srbije]] i [[SR Hrvatska|SR Hrvatske]].
Na popisu iz 1971. godine, SR Bosna i Hercegovina sastojala se iz 107 opština, da bi se 1978. godine u Gradu Sarajevu formirale dve nove opštine Novi Grad i Stari Grad, pa je na popisima iz 1981. i 1991. godine, SR Bosna i Hercegovina imala 109 opština, i to:
 
== Historija ==
* Grad Sarajevo (10 opština): Vogošća, Ilijaš, Ilidža, Novi Grad, Novo Sarajevo, Pale, Stari Grad, Trnovo, Hadžići i Centar.
* ostale opštine u SR Bosni i Hercegovini, bile su: Banovići, Banja Luka, Bijeljina, Bileća, Bihać, Bosanska Gradiška (danas Gradiška), Bosanska Dubica (danas Kozarska Dubica), Bosanska Krupa, Bosanski Brod, Bosanski Novi (danas Novi Grad), Bosanski Petrovac, Bosanski Šamac (danas Šamac), Bosansko Grahovo, Bratunac, Breza, Brčko, Bugojno, Busovača, Vareš, Velika Kladuša, Visoko, Vitez, Višegrad, Vlasenica, Gacko, Glamoč, Goražde, Gornji Vakuf (danas Gornji Vakuf-Uskoplje), Gradačac, Gračanica, Grude, Derventa, Doboj, Donji Vakuf, Drvar (samo na popisu iz 1981. godine zvao se Titov Drvar), Žepče, Živinice, Zavidovići, Zvornik, Zenica, Jablanica, Jajce, Kakanj, Kalesija, Kalinovik, Kiseljak, Kladanj, Ključ, Konjic, Kotor Varoš, Kreševo, Kupres, Laktaši, Livno, Lopare, Lukavac, Ljubinje, Ljubuški, Maglaj, Modriča, Mostar, Mrkonjić Grad, Nevesinje, Neum, Novi Travnik (samo na popisu iz 1981. godine zvao se Pucarevo), Olovo, Orašje, Odžak, Posušje, Prijedor, Prnjavor, Prozor, Rogatica, Rudo, Sanski Most, Skender Vakuf (danas Kneževo), Sokolac, Srbac, Srebrenik, Srebrenica, Stolac, Teslić, Tešanj, Tomislavgrad (od popisa 1991. godine, pre toga zvao se Duvno), Travnik, Trebinje, Tuzla, Ugljevik, Fojnica, Foča, Han Pijesak, Cazin, Čajniče, Čapljina, Čelinac, Čitluk, Šekovići, Šipovo i Široki Brijeg (od popisa 1991. godine, pre toga zvao se Lištica).
 
== Politika ==
<br clear=all>
 
== StanovništvoGeografija ==
U SR Bosni i Hercegovini [[1971]] godine živjelo je 3.746.111 stanovnika. Prvi narod po brojnosti su bili [[Muslimani]] (danas [[Bošnjaci]]) (39,57%), a iza njih dolaze Srbi (37,18%) i Hrvati (20,62%). [[Sarajevo]] je bilo treći [[grad]] po broju stanovnika i po prostornoj veličini u SFRJ. SRBiH je po razvijenosti je bila 4. republika u SFRJ. Sarajevo je imalo preko 520.000 stanovnika, a [[Banja Luka]] je bila odmah iza [[Glavni grad|glavnog grada]] sa 127.855 stanovnika (stanovništvo Banje Luke do danas je udvostručeno). [[Tuzla]] je bila glavni proizvođač [[sol]]i, a bila je treći grad po broju stanovnika u tadašnjoj SRBiH. Imala je oko 71.455 ljudi. [[Zenica]], najveći jugoslavenski metalurški centar imala je 63.144 stanovnika. Prema tadašnjem popisu stanovništva, [[Mostar]] je imao 45,62% Muslimana i 45,61% Hrvata od oko 47.118 stanovnika.
 
== Privreda ==
== Industrijska razvijenost ==
[[Industrija|Industrijska]] razvijenost BiH bila je 33%, što je bilo ispod jugoslavenskog prosjeka. Istovremeno, razvijenost Sarajeva iznosila je oko 300% što je preko 9 puta više od državne razine. Grad Banja Luka bila je 98,7% što je 3 puta iznad prosjeka BiH. Tekstilna i metalurška industrija, te industrija [[oružje|oružja]] i [[lijekovi|lijekova]] je donosila najviše prihoda. Neki dijelovi zemlje su imali izuzetno mali prosjek industrijske razvijenosti. Sarajevo je pak važilo za jedan od najrazvijenijih gradova u SFRJ.
 
== Stanovništvo ==
=== Državni čelnici ===
*'''Predsjednici [[ZAVNOBiH]]-a'''
**[[Vojislav Kecmanović]] ([[25.11.]] [[1943]] - [[26.4.]] [[1945]])
*'''Predsjednik Prezidijuma Narodne Skupštine'''
**[[Vojislav Kecmanović]] ([[26.4.]] [[1945]] - [[novembar]] [[1946]].)
**[[Đuro Pucar]] ([[novembar]] [[1946]] - [[septembar]] [[1948]]-)
**[[Vlado Segrt]] ([[septembar]] [[1948]] - [[mart]] [[1953]].)
*'''Predsjednici Narodne skupštine'''
**[[Đuro Pucar]] ([[decembar]] [[1953]] - [[jun]] [[1963]].)
**[[Ratomir Dugonjić]] ([[jun]] [[1963]] - [[1967]])
**[[Džemal Bijedić]] ([[1967]] - [[1971]])
**[[Hamdija Pozderac]] ([[1971]] - [[May]] [[1974]])
*'''Predsjednici Predsjedništva'''
**[[Ratomir Dugonjić]] ([[maj]] [[1974]] - [[april]] [[1978]].)
**[[Raif Dizdarević]] ([[april]] [[1978]] - [[april]] [[1982]].)
**[[Branko Mikulić]] ([[april]] [[1982]] - [[26.4.]] [[1984]].)
**[[Milanko Renovica]] ([[26.4.]] [[1984]] - [[26.4.]] [[1985]])
**[[Munir Mesihović]] ([[26.4.]] [[1985]] - [[april]] [[1987]])
**[[Mato Andrić]] ([[april]] [[1987]] - [[april]] [[1988]])
**[[Nikola Filipović]] ([[april]] [[1988]] - [[april]] [[1989]])
**[[Obrad Piljak]] ([[april]] [[1989]] - [[20.12.]] [[1990]].)
 
=== Šefovi vladeSport ===
*'''Premijer Bosne i Hercegovine ''' (dio jugoslavenskog kabineta)
**[[Rodoljub Čolaković]] ([[7.3.]] [[1945]] - [[27.4.]] [[1945]])
*'''Premijeri'''
**[[Rodoljub Čolaković]] ([[27.4.]] [[1945]] - [[septembar]] [[1948]])
**[[Đuro Pucar]] ([[septembar]] [[1948]] - [[mart]] [[1953]])
*'''Predsjednici Izvršnog vijeća'''
**[[Đuro Pucar]] ([[mart]] [[1953]] - [[decembar]] [[1953]])
**[[Avdo Humo]] ([[decembar]] [[1953]] - [[1956]])
**[[Osman Karabegović]] ([[1956]] - [[1963]])
**[[Hasan Brkić]] ([[1963]] - [[1965]])
**[[Rudi Kolak]] ([[1965]] - [[1967]])
**[[Branko Mikulić]] ([[1967]] - [[1969]])
**[[Dragutin Kosovac]] ([[1969]] - [[April]] [[1974]])
**[[Milanko Renovica]] ([[april]] [[1974]] - [[28.4.]] [[1982]])
**[[Seid Maglajlija]] ([[28.4.]] [[1982]] - [[28.4.]] [[1984]])
**[[Gojko Ubiparip]] ([[28.4.]] [[1984]] - [[april]] [[1986]])
**[[Josip Lovrenović]] ([[april]] [[1986]] - [[april]] [[1988]])
**[[Marko Ceranić]] ([[april]] [[1988]] - [[20.12.]] [[1990]])
 
{{Republike SFRJ}}
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Socijalistička_Republika_Bosna_i_Hercegovina