1827 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz rastko.rs (1) |
ostatak |
||
Red 6:
== Događaji ==
===Januar/Siječanj – Mart/Ožujak ===
* [[27. 1.]] (15. 1. po j.k.) - Srpska skupština u Kragujevcu obaveštena o rusko-osmanskoj [[Akermanska konvencija|Akermanskoj konvenciji]], [[knez Miloš]] traži mir i pokornost u zemlji kako bi se ostvarile predviđene povlastice<ref name="VukGrad">[[Vuk Karadžić]], [http://www.rastko.rs/knjizevnost/vuk/vkaradzic-mobrenovic.html Милош Обреновић, књаз Сербији, или грађа за српску историју нашега времена], rastko.rs</ref>.
* [[29. 1.]] - Kragujevac: Veliki sud, knezovi, kmetovi i dr. ponavljanju zakletvu Milošu kao naslednom knezu, sultana mole za mitropolita Srbina i da potvrdi Miloševo dostojanstvo. Određeni novi poslanici u Carigradu (odlaze 8/20. marta)<ref name="VukGrad"></ref>.
* januar? - Abdurahman-paša dolazi u Bosnu gde ubija, proteruje i globi sultanove protivnike i nezadovoljnike<ref>Ćorović, Vladimir [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/7_9_l.html Ustanci bosanskih muslimana], rastko.rs</ref> a u vezi sa ukidanjem [[janičari|janičara]]. U Beograd treba doći nikopoljski paša Husein-paša Havanasoglu.
** Abdurahman je prvobitno blokiran u [[Zvornik]]u od strane sarajevskih pobunjenika<ref>Vukićević, 37</ref>.
* [[februar]] - Abdurahman ušao u Sarajevo uz pomoć janičarskih protivnika<ref>Vukićević, 38</ref>.
* [[11. 2.]] - [[Josef Ressel]] dobio austrijski patent za [[propeler]].
* [[20. 2.]] - [[Cisplatinski rat]]: [[bitka kod Ituzaingóa]] je taktička argentinska pobeda u Brazilu.
Linija 16 ⟶ 19:
* [[7. 3.]] - Otmica u Shrigleyu: u Engleskoj oteta mlada naslednica radi prisilnog braka a počinitelj je budući kolonijalni političar [[Edward Gibbon Wakefield]].
* mart - Izbija rat između skadarskog paše [[Mustafa Rešit Bušatlija|Mustafe]] i pećkog Numan-paše u koji će biti uvučeni i okolni namesnici<ref>{{en}} Bataković, Dušan T. (1992).[http://www.rastko.rs/kosovo/istorija/kosovo_chronicles/kc_part2a.html The Kosovo chronicles... From The Serbian Revolution To The Eastern Crisis: 1804-1875], rastko.rs</ref>.
* mart - Preki sud u Sarajevu mnogim prvacima Bosne<ref>Vukićević, 38-9</ref>.
===April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* [[7. 4.]] - [[John Walker (pronalazač)|John Walker]] prodao prve [[šibice]].
* [[8. 4.]] - [[Bitka kod Monte Santiaga]] je brazilska pomorska pobeda nad Argentincima.
* [[18. 4.]] - Prvi koncert [[Hrvatski glazbeni zavod|Hrvatskog glazbenog zavoda]].
* [[29. 4.]] - [[Osmanski Alžir|Alžir]]ski upravitelj [[Hussein Dey]] udario teralicom za muve francuskog konzula iz čega će se izroditi [[Francuska invazija Alžira]] 1830.
* [[6. 5.]] (24. 4. po j.k.) - [[Grčki rat za nezavisnost]]: [[Bitka kod Falerona]] je grčki poraz u pokušaju deblokiranja atinskog Akropolja.
* maj - [[Joanis Kapodistrijas]] izabran za šefa grčke države (titula ''Kyvernetes'').
* [[20. 5.]] - [[9. 7.]] - Putovanje žirafe [[Zarafa|Zarafe]] iz Marseja u Pariz. Ona je poklon egipatskog upravitelja [[Muhamed Ali Egipatski|Muhamed Alija]] francuskom kralju (isti poklon upućen i u Englesku i Austriju) i prva je žirafa u Evropi od [[Medičijeva žirafa|Medičijeve]] [[1486]].
* [[25. 5.]] - [[Petrache Poenaru]] dobio francuski patent za [[nalivpero]].
* [[5. 6.]] (24. 5. po j.k.) - [[Rešid Mehmed-paša]] zauzeo atinski [[Akropolj (Atina)|Akropolj]] nakon devetomesečne opsade.
* [[30. 6.]] - Pruga [[Saint-Étienne]] - Andrézieux (23 km) prva je u Francuskoj i kontinentalnoj Evropi.
===Jul/Srpanj – Septembar/Rujan ===
* [[6. 7.]] - [[Londonski ugovor (1827)|Londonski ugovor]]: [[Rusija]], [[Britanija]] i [[Francuska]] traže nezavisnu Grčku pod sultanovim sizerenstvom.▼
* [[1. 7.]] - [[Karl Baedeker]] osnovao izdavačku kuću ''Baedeker'' (prvo izdanje sledeće godine).
▲* [[6. 7.]] - [[Londonski ugovor (1827)|Londonski ugovor]]: [[Rusija]], [[Britanija]] i [[Francuska]] traže
* [[4. 9.]] - U požaru uništene tri četvrtine finskog grada [[Turku]].
* [[7. 9.]] - Konjski tramvaj České Budějovice - Trojanov.
* [[10. 9.]] - Hrvatski sabor u Zagrebu: hrvatska mladež ima u svim školama obligatno učiti madžarski<ref>Šišić, 410</ref>.
* [[22. 9.]] - Osnivač [[Mormoni|mormona]] [[Joseph Smith]] navodno uzeo Zlatne ploče i od sledećeg decembra započeo [[Knjiga Mormona|Knjigu Mormona]].
===Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
* oktobar - [[Sima Milutinović Sarajlija]] došao na Cetinje za sekretara Petra I i učitelja [[Petar II Petrović Njegoš|Radu Tomovu]]<ref>Jovanović, prof. dr. Radoman [http://www.rastko.rs/rastko-cg/povijest/sarajlija-istorija_crne_gore.html Istorija Crne Gore Sime Milutinovića Sarajlije], rastko.rs</ref>.
Linija 44 ⟶ 55:
===Kroz godinu===
* [[Vuk Karadžić]] u Beču štampao Prvi srpski bukvar.
* [[Savindan]]
* Narednik [[Omer-paša Latas|Mihailo Latas]] pobegao u Bosnu
* Objavljena [[književna krivotvorina]] [[Prosper Mérimée|Prospera Mériméa]] ''[[La Guzla]]''.
* ''Servian Popular Poetry'' [[John Bowring|Johna Bowringa]].
* Rusija anektirala [[Kabardsko-Balkarska|Balkariju]].
* [[Kraljevina Vientiane|Vientianski]] vladar [[Anouvong]] diže pobunu protiv sijamskog sizerena.
Linija 57 ⟶ 70:
* [[12. 5.]] - [[Ilija Okrugić]], sveštenik i književnik († [[1897]])
* [[22. 6.]] - [[Serafim Perović]], mitropolit zahumsko-hercegovački († [[1903]])
* [[21. 9.]] - [[Janko Jurković]], književnik († [[1889]])
* [[6. 10.]] - [[Josip ml. Freudenreich]], glumac, redatelj († [[1881]])
* [[15. 10.]] - [[Mihály Zichy]], slikar († [[1906]])
* [[23. 10.]] - [[Ivan Vončina]], hrvatski političar († [[1885]])
* [[18. 11.]] - [[Mehmed Ali-paša (mušir)|Mehmed Ali-paša]], osmanski vojnik († [[1878]])
* [[23. 12.]] - [[Wilhelm von Tegetthoff]], austrijski admiral († [[1871]])
Linija 70 ⟶ 86:
* [[26. 3.]] - [[Ludwig van Beethoven]], njemački kompozitor (* [[1770]])
* [[13. 4.]] - [[Hugh Clapperton]], istraživač Afrike (* [[1788]])
* [[5. 5.]] - [[Georgios Karaiskakis]], grčki ratnik (* 1780-82)
* [[14. 7.]] - [[Augustin-Jean Fresnel]], fizičar (* [[1788]])
* [[12. 8.]] - [[William Blake]], engleski književnik, slikar i grafičar (* [[1757]])
* [[10. 9.]] - [[Ugo Foscolo]], književnik i revolucionar (* [[1778]])
* [[16. 12.]] - [[Maksimilijan Vrhovac]], zagrebački biskup (* [[1752]])
Linija 79 ⟶ 97:
;Literatura
* Šišić, Ferdo. Povijest Hrvata - Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918., drugi dio. ISBN 953-214-198-7
* Vukićević, Milenko M. (1906). [http://www.rastko.rs/istorija/mvuk_muslimani.pdf Znameniti Srbi Muslomani]. ''Srpska književna zadruga'' (rastko.rs)
<!-- * ''Istorija srpskog naroda'', Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
** Peta knjiga drugi tom (V-2) -->
| |||