Bokserski ustanak – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
m razne ispravke; kozmetičke promjene |
||
Red 6:
| mjesto = sjeverna Kina
| rezultat = pobjeda [[Savez osam država|saveznika]]
| strana1 = [[Savez osam država]]<br />
{{flagicon|Britansko Carstvo}} [[Britanski Imperij|Ujedinjeno Kraljevstvo]]<br />
{{flagcountry|Rusko Carstvo}}<br />
{{flagcountry|Japansko Carstvo}}<br />
{{flagicon|Francuska}} [[Francuska treća republika|Francuska]]<br />
{{flag|SAD|1896}}<br />
{{flagcountry|Njemačko Carstvo}}<br />
{{flagicon|Kraljevina Italija}} [[Kraljevina Italija|Italija]]{{Break}}
{{flag|Austro-Ugarska}}<br />
----
[[
| strana2 = {{flagicon image|Yihetuan flag.png}} Društvo pravedne harmonije{{Break}}
----
{{flag|dinastija Qing|name=Carstvo Qing}}
| komandant1 = {{flagicon|Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske}} [[Edward Hobart Seymour|Sir Edward Seymour]]<br />{{flagicon|Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske}} [[Claude Maxwell MacDonald]]<br />{{flagicon|Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske}} [[Alfred Gaselee]]<br />{{flagicon|Rusko Carstvo}} [[Jevgenij Ivanovič Aleksejev|Jevgenij Aleksejev]]<br />{{flagicon|Rusko Carstvo}} [[Nikolaj Linevič]] <br />{{flagicon|Njemačko Carstvo}} [[Alfred von Waldersee|Alfred Graf von Waldersee]]<br />{{flagicon|Japansko Carstvo}} [[Fukushima Yasumasa]]<br />{{flagicon|SAD|1896}} [[Adna Chaffee]]
----
[[
| komandant2 = {{flagicon|dinastija Qing}} [[Car Guangxu]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Carica majka Cixi]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Zaiyi]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ronglu]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Nie Shicheng]]{{KIA}}<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Yukun]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Song Qing (general)|Song Qing]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Dong Fuxiang]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Anliang]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Fulu]]{{KIA}}<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Fuxiang]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Fuxing]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Ma Haiyan]]<br />
{{flagicon|dinastija Qing}} [[Colonel]] [[Yao Wang]]
| komandant3 = {{flagicon image|Yihetuan flag.png}} [[Cao Futian]]<br />
{{flagicon image|Yihetuan flag.png}} [[Ni Zanqing]]
| snaga1 = 50.255 total (ekspedicijske snage)<br />{{flagicon|Rusko Carstvo}} 100.000 ruskih vojnika za okupaciju Mandžurije
----
[[
| snaga2 = {{flagicon|dinastija Qing}} 70.000 carskih trupa<br />{{flagicon|dinastija Qing}} uključujući 10.000 muslimanskih [[Kansu ratnici|Kansu ratnika]]<br />{{flagicon|dinastija Qing}} nekoliko hiljada mandžurskih vojnika Tigrovog i Božanskog korpusa (odanih princu Duanu)
| snaga3 = {{flagicon image|Yihetuan flag.png}} 100.000 – 300.000 Boksera
| gubici1 = 1.003 stranih vojnika (uglavnom Japanaca i Rusa)<ref name="autogenerated1965">Singer, Joel David, The Wages of War. 1816–1965 (1972)</ref>
| gubici2 = 2.000 carskih trupa<ref name="autogenerated1965"/><br />nepoznati broj Boksera
| gubici3 =
<br />32.000 kineskih kršćana i 200 stranih misionara ubijeno od Boskera (u Sjevernoj Kini)<ref>Hammond Atlas of the 20th century (1996)</ref><br />ukupno 100.000 ubijeno od Boksera<ref name="hawaii1900">Rummel, Rudolph J.: China's Bloody Century : Genocide and Mass Murder Since 1900 (1991); Lethal Politics : Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917 (1990); Democide : Nazi Genocide and Mass Murder (1992); Death By Government (1994), http://www2.hawaii.edu/~rummel/welcome.html.</ref><br />ukupno 5.000 civila ubijeno od stranih trupa<ref name="hawaii1900"/>
}}
'''Bokserski ustanak''' ili '''Iheatuanski ustanak''' je naziv za [[rat|oružani sukob]] koji je izbio na području Sjeverne Kine 1899. kada su pripadnici [[narodna Republika Kina|kineskog]] [[nacionalizam|nacionalističkog]] pokreta Društvo pravedne harmonije (na [[Zapadni svijet|Zapadu]] poznatog kao "Bokseri", otpočeli s masovnim napadima na ne-Kineze, prvestveno [[hrišćanstvo|kršćanske]] misionare, kao i kineske [[preobraćenje|preobraćenike]], smatrajući ih [[peta kolona|petom kolonom]] evropskih [[imperijalizam|imperijalističkih]] velesila, koje su prethodnih decenija ishodili niz ponižavajućih privilegija od strane slabe [[carska Kina|carske]] [[dinastija Qing|dinastije Qing]]. U junu 1900. su se oko [[Peking]]a počele masovno okupljati okupljati bokserske snage i zahtijevati od carske vlade da se svi stranci likvidiraju ili protjeraju iz Kine. Pod njihovim pritiskom je carica majka [[Cixi]] objavila rat evropskim državama, čiji su se građani sklonili u tzv. [[Legacijsku četvrt]] u [[Peking]]u, a čije su vlade organizirale tzv. [[Savez osam država]]. Saveznički ekspedicioni korpus se iskrcao i nakon žestokih borbi zauzeo [[Tianjin|Tientsin]], a potom 14. augusta i [[Peking]], prisilivši Cixi da otpočne pregovore o miru. Oni su završeni tzv. [[Bokserski protokol|Bokserskim protokolom]] kojim je Kina prisiljena saveznicima isplatiti ogromnu ratnu odštetu i proširiti njihove dotadašnje privilegije. Boskerski ustanak je imao značajne posljedice za dalju historiju Kine, s obzirom da je ponižavajući poraz od stranaca potpuno razbio prestiž carske dinastije, ali i kod kineskih intelektualaca stvorio uvjerenje da se Kina zapadnim osvajačima može suprotstaviti jedino ako prihvati njihove moderne ideje kao što su [[republikanizam|republikanstvo]] i [[socijalizam]].
== Izvori ==
{{izvori}}
==
{{Commonscat|Boxer Rebellion}}
{{Link GA|ko}}▼
{{Link GA|ru}}▼
{{Link GA|zh}}▼
[[Kategorija:1890-e]]
[[Kategorija:1900-e]]
[[Kategorija:Historija Kine]]
▲{{Link GA|ko}}
▲{{Link GA|ru}}
▲{{Link GA|zh}}
| |||