Wikipedija

Tamil Nadu – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m Bot: popravljanje preusmjeravanja
Nema sažetka izmjene
Red 10:
| [[Čenaj]]
|-----
| [[Površina (geometrija)|Površina]]:
| 130.058 km²
|-----
Red 16:
| 62.110.839 <small>''([[2001]])''
|-----
| [[Gustoća stanovništva|Gustina stanovništva]]: || 478 stan./km²
|-----
| [[Jezik]]:
Red 25:
 
|-----
| [[Web stranice|Veb-sajt]]:
| [http://tn.gov.in tn.gov.in ]
|-----
Red 33:
|}
 
'''Tamil Nadu''' je savezna država [[Indija|Indije]] sa površinom od 130.058 km² i 62.110.839 stanovnika (stanje: 1. jan. 2001). Nalazi se na samom jugu Indije i graniči se sa [[Kerala|Keralom]], [[Karnataka|Karnatakom]] , [[Pondicherry|PondišerijemPondišeri]]jem i [[Andhra Pradesh|Andra PradešomPradeš]]om. Sa [[Šri Lanka|Šri Lankom]] , koja ima značajnu tamilsku manjinu, graniči se na moru. Po industrijalizaciji je druga država Indije, a ima i najviše urbanog stanovništva. Za razliku od ostalih delova Indije Tamil Nadu najviše kiše dobija od severoistočnog monsuma od oktobra do decembra.
[[Čenaj]] je glavni grad. Do 1996 je bio poznat po nazivu [[Čenaj|Madras]]. Četvrti je grad po veličini u Indiji. U Čenaju se nalazi najveća plaža na svetu.
[[Datoteka:Brihadeshwara_front_right.jpg|thumb|left|Prednji pogled na glavni [[Brihadesvarar hram]]]]
 
== Istorija ==
Arheološki nalazi potvrđuju da je područje bilo nastanjeno od predistorijskog vremena. Tri čuvene dinastije su vladale područjem: [[Čera]], [[Zdravko Čolić|Čola]] i [[Pandija]]. Rane Čole su vladale od 1. do 4. veka posle Hrista. Najčuveniji kralj toga perioda je [[Karikala Čola]], koji je proširio Čola teritorije do Kančipurama. Na vrhuncu moći Čola kraljevi su raširili uticaj i na [[Šri Lanka|Šri Lanku]] i stotine kilometara preko severne granice. Oko 3. veka posle Hrista Čole su gubile moć. Kalabrasi su izvršili invaziju i pobedili su tamilsko kraljevstvo i posle toga su vladali tri veka. Njih pobeđuju u 6. veku Palavasi na severu i Pandije na jugu. Oko [[580|580.]] Palavasi se počinju isticati i vladaju jugom 150 godina. Oni su bili veliki graditelji hramova. Vladali su velikim delom Tamil Nadua i Kančipurama kao svojom bazom. [[Dravidska arhitektura]] dolazi do izražaja tokom toga perioda.
 
Čola kraljevi ponovo dolaze do izražaja tokom 9. veka. [[Radžaradža Čola]] i njegov sin [[Radžendra Čola]] postaju značajna sila Azije. [[Čola carstvo]] se raširilo do Bengala. Radžaradža Čola je zauzeo južnu Indiju, delove [[Šri Lanka|Šri Lanke]], obalni deo [[Mianmar|Burme]], [[Andamani|Andamane]], [[Nikobari|Nikobare]], [[Lakadivi|Lakadive]], [[Sumatra|Sumatru]], [[Java|Javu]], Malaj i ostrva Pegu. Pobedio je Mahipalu, kralja Bengala i da proslavi pobedu gradi novu prestolnicu. Vojska Čola carstva je dobijala danak i od [[Tajland]]a i [[Kambodža|Kambodže]]. Čole su gradile veličanstvene hramove. [[Brihadesvarar hram]]▼
je klasičan primer veličanstvene arhitekture Čola carstva. Drugi primer je [[Čidambaram hram]] u srcu grada hramova Čindambarama. Oko 13. veka opadala je moć Čola carstva. Ponovo se uzdižu Pandije u ranom 14. veku. To je kratko trajalo, jer su ih pokorili muslimanski Kildži osvajači [[1316|1316.]] Maduraj je bio osvojen, a invaziona vojska osniva Maduraj sultanat. Te muslimanske invazije su izazvale osnivanje Vidžajanagara carstva na [[Dekan]]u. To carstvo je oko [[1370|1370.]] zauzelo Tamil Nadu. Kada je opala moć Vidžajanagara carstva u 16. veku, njihovi guverneri, koje su oni postavili, Najak guverneri, počeli su proglašavati nezavisnost. Najak od Maduraja i najak od Tandžavura su bili najmoćniji i rekonstruirali su neke od najstarijih hramova.▼
Oko [[1609|1609.]] Holanđani su uspostavili bazu u Pulikatu. [[Britanska istočnoindijska kompanija]] je [[1639|1639.]] osnovala naselje u današnjem [[Čenaj]]u, tj. [[Čenaj|Madrasu]]. Britanci su koristili male svađe među lokalnim vladarima i širili su svoju sferu. Britanci su ratovali i reducirali su francuske dominione u Indiji samo na Pondišeri. Svoju vlast u južnoj Indiji konsolidovali su Madraskim Predsedništvom. Kada je Indija postala nezavisna [[1947|1947.]] to postaje Madraska država, koja je sadržavala današnji Tamil Nadu, obalni [[Andhra Pradesh|Andra Pradeš]], severnu [[Karnataka|Karnataku]] i delove [[Kerala|Kerale]]. Kasnije je to [[1968|1968.]] razcepljeno po jezičnim linijama, tako da je osnovana država Tamil Nadu.▼
 
▲Čola kraljevi ponovo dolaze do izražaja tokom 9. veka. [[Radžaradža Čola]] i njegov sin [[Radžendra Čola]] postaju značajna sila Azije. [[Čola carstvo]] se raširilo do Bengala. Radžaradža Čola je zauzeo južnu Indiju, delove [[Šri Lanka|Šri Lanke]], obalni deo [[MianmarBurma|Burme]], [[Andamani|Andamane]], [[Nikobari|Nikobare]], [[Lakadivi|Lakadive]], [[Sumatra|Sumatru]], [[Java|Javu]], Malaj i ostrva Pegu. Pobedio je Mahipalu, kralja Bengala i da proslavi pobedu gradi novu prestolnicu. Vojska Čola carstva je dobijala danak i od [[Tajland]]a i [[Kambodža|Kambodže]]. Čole su gradile veličanstvene hramove. [[Brihadesvarar hram]]
▲je klasičan primer veličanstvene arhitekture Čola carstva. Drugi primer je [[Čidambaram hram]] u srcu grada hramova Čindambarama. Oko 13. veka opadala je moć Čola carstva. Ponovo se uzdižu Pandije u ranom 14. veku. To je kratko trajalo, jer su ih pokorili muslimanski Kildži osvajači [[1316|1316.]] Maduraj je bio osvojen, a invaziona vojska osniva Maduraj sultanat. Te muslimanske invazije su izazvale osnivanje Vidžajanagara carstva na [[Dekan]]u. To carstvo je oko [[1370|1370.]] zauzelo Tamil Nadu. Kada je opala moć Vidžajanagara carstva u 16. veku, njihovi guverneri, koje su oni postavili, Najak guverneri, počeli su proglašavati nezavisnost. Najak od Maduraja i najak od Tandžavura su bili najmoćniji i rekonstruirali su neke od najstarijih hramova.
▲Oko [[1609|1609.]] Holanđani su uspostavili bazu u Pulikatu. [[Britanska istočnoindijska kompanija]] je [[1639|1639.]] osnovala naselje u današnjem [[Čenaj]]u, tj. [[Čenaj|MadrasuMadras]]u. Britanci su koristili male svađe među lokalnim vladarima i širili su svoju sferu. Britanci su ratovali i reducirali su francuske dominione u Indiji samo na Pondišeri. Svoju vlast u južnoj Indiji konsolidovali su Madraskim Predsedništvom. Kada je Indija postala nezavisna [[1947|1947.]] to postaje Madraska država, koja je sadržavala današnji Tamil Nadu, obalni [[Andhra Pradesh|Andra Pradeš]], severnu [[Karnataka|Karnataku]] i delove [[Kerala|Kerale]]. Kasnije je to [[1968|1968.]] razcepljeno po jezičnim linijama, tako da je osnovana država Tamil Nadu.
 
== Geografija ==
Tamil Nadu ima površinu od 130.058 km² i 62.110.839 stanovnika.
Nalazi se na samom jugu Indije i graniči se sa [[Kerala|Keralom]], [[Karnataka|Karnatakom]] , Pondišerijem i [[Andhra Pradesh|Andra PradešomPradeš]]om. Sa [[Šri Lanka|Šri Lankom]] , koja ima značajnu tamilsku manjinu, graniči se na moru. Istočno je [[Bengalski zaliv]]. Najjužnija tačka Indijskog poluostrva nalazi se u Tamil Nadu. Tamil Nadu sadrži 90% indijskih rezervi lignita i 45% magnezita.
[[Datoteka:Shore_temple.jpg|thumb|right|270px|Hram u [[Mahabalipuram]]u, koji su sagradili Palavasi od 7. do 8. veka]]
 
Linija 53 ⟶ 52:
[[Datoteka:Tidel_Park_Chennai.jpg|thumb|left|270px|Tidel park u Čenaju je najveći softverski park u Tamil Nadu]]
Po industrijalizaciji je druga država Indije, a ima i najviše urbanog stanovništva. Treća je po direktnim stranim investicijama.
Mnogo stranih automobilskih komapanija ([[Ford Motor Company|Ford]], Katerpilar, Hjundaj, BMV, Micubiši) ima svoje fabrike u [[Čenaj]]u. Proizvode se automobili, traktori, teška mašinerija, tenkovi. Mnogo stranih elektronskih kompanija ima svoje fabrikje U Čenaju ([[Nokija]], [[Motorola]] i Del). Proizvode se mobilni telefoni. [[Erikson]] ima istraživački centar u Čenaju. Tamil Nadu je najveći proizvođač [[cement]]a u Indiji.
Grad [[Tripur]] u Tamil Nadu je najveći izvoznik [[tekstil]]a u Indiji. Ponekad se naziva i tekstilna dolina Indije. Izvoz tekstila iz toga grada je u 2004. dostigao 1,1 milijardu $. Izvoz tekstila iz grada [[Karur]]a je 300 milona $. Čenaj je drugi najveći izvoznik [[softver]]a u Indiji. Izvoz softvera iz Tamila Nadua iznosi 2,4 milijarde $ tokom 2004-2005. Čenaj postaje najvažniji centar za [[autsorsing]] finansijskih, zdravstvenih i drugih usluga za multinacionalne kompanije.
Čenaj postaje najvažniji centar za [[autsorsing]] finansijskih, zdravstvenih i drugih usluga za multinacionalne kompanije.
{{Države i teritorije Indije}}▼
 
{{Commonscat}}
▲{{Države i teritorije Indije}}
 
[[Kategorija:IndijskeDržave državei teritorije Indije]]
 
{{Link FA|de}}
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Tamil_Nadu