1825 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz de i sr Wiki |
ostatak |
||
Red 1:
{{year dab|1825}}
{{godina nav}}
[[Datoteka:The Opening of the S&DR.jpg|thumb|300px|''[[Stockton and Darlington Railway]]'']]
{{Godina u drugim kalendarima|1825}}
Godina '''1825''' ('''[[rimski brojevi|MDCCCXXV]]''') bila je [[redovna godina koja počinje u subotu]] po [[Gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]] odn. [[redovna godina koja počinje u četvrtak]] po 12 dana zaostajućem [[Julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]].
Linija 9 ⟶ 10:
* [[14. 1.]] - Osnovana [[Slavenosrpski jezik|Slavenoserbska]] biblioteka u [[Zemun]]u.
* [[18. 1.]] - U Moskvi otvoren [[Boljšoj teatar]].
* [[29. 1.]] - U Srbiji izbija [[Đakova buna]] protiv kneza [[Miloš Obrenović|Miloša]]<ref name="VukGrad">[[Vuk Karadžić]], [http://www.rastko.rs/knjizevnost/vuk/vkaradzic-mobrenovic.html Милош Обреновић, књаз Сербији, или грађа за српску историју нашега времена], rastko.rs</ref>.
* [[3. 2.]] (22. 1. po j.k.) - [[Toma Vučić Perišić]] razbio na Oplencu okupljene oko [[Miloje Đak|Miloja Đaka]], koji će ubrzo biti ubijen.
* 3. 2. - Posle više od šest stoleća [[Severnojutlandsko ostrvo]] poplavom odvojeno od [[Jutland]]a.
* [[3. 2.|3]] - [[5. 2.]] - Februarska poplava na nemačkoj obali Severnog mora, utopilo se oko 800 ljudi.
Linija 41 ⟶ 42:
===Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
[[Datoteka:Au service des Tsars - inv. ЭPЖ-2379 - Attaque du carré des décabristes par le régiment des gardes à cheval le 14 décembre 1825 .jpg|minijatura|[[Dekabristički ustanak]]]]
* [[13. 10.]] - [[Ludwig I. (Bavarska)|Ludwig I.]] je novi kralj [[Bavarska|Bavarske]] (do [[1848]]).
* [[26. 10.]] - Zvanično otvoren [[Erie (kanal)|kanal Erie]] kojim su povezani [[New York]] i [[Velika jezera]].
* [[3. 11.]] - Osnovana [[Mađarska akademija nauka]].
* [[14. 11.]] - Proslavljen završetak [[Prokatedrala Svete Marije u Dublinu|Prokatedrale Svete Marije u Dublinu]], prvog katoličkog episkopskog sedišta u Ujedinjenom Kraljevstvu od Reformacije.
Linija 52 ⟶ 55:
===Kroz godinu===
* 1825-27 - Ponovo okupljen Ugarski sabor, traži se da [[mađarski jezik]] bude zvaničan u Hrvatskoj.
* Mustafa-paša poslat za vezira u Bosnu, gde radi protiv buntovnih bosanskih velikaša<ref>Stanojević, Stanoje (1909). [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/sstanojevic-bosna_l.html Istorija Bosne i Hercegovine], rastko.rs</ref>.
* Grof [[Laval Nugent von Westmeath]] kupio zamak [[Bosiljevo]].
* [[Stefan Stefanović]] napisao istorijsku dramu "[[Smert Uroša Petago]]",
* [[Hans Christian Ørsted]] izolovao čist [[aluminijum]].
* [[Michael Faraday]] otkrio [[benzen]].
* Osnovana kažnjenička kolonija Edenglassie, današnji [[Brisbane]] u Australiji.
* U Japanu donet Edikt o odbijanju stranih brodova (važi do 1842.).
Linija 60 ⟶ 67:
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1825.}}
* [[6. 2.]] - [[Đorđe Cenić]], pravnik i političar († [[1903]])
* [[18. 2.]] - [[Mór Jókai]], književnik († [[1904]])
* [[21. 3.]] - [[Aleksandar Možajski]], aeronautički pionir († [[1890]])
* [[4. 4.]] - [[Đuro Daničić]] (Popović), srpski filolog, reformator pravopisa († [[1882]])
Linija 65 ⟶ 73:
* [[1. 5.]] - [[Johann Jakob Balmer]], matematičar i fizičar († [[1898]])
* [[4. 5.]] - [[Thomas Henry Huxley]], biolog († [[1895]])
* [[15. 5.]] - [[Adolfo Veber Tkalčević]], filolog, književnik itd. († [[1889]])
* [[6. 6.]] - [[Friedrich Bayer]], osnivač firme Bayer († [[1880]])
* 24. 6. - [[Jovan Sundečić]], pesnik i diplomata († [[1900]])
* [[28. 6.]] - [[Emil Erlenmeyer]], hemičar († [[1909]])
* [[1. 8.]] - [[Ilija Guteša]], trgovac, političar, dobrotvor († [[1894]])
* [[11. 9.]] - [[Ivan Skvarčina]], slikar († [[1891]])
* [[10. 10.]] - [[Paul Kruger]], lider Bura († [[1904]])
* [[23. 10.]] - [[Ivan Vlahović]], liječnik, prirodoslovac († [[1899]])
* [[25. 10.]] - [[Johann Strauss mlađi]], kompozitor († [[1899]])
* [[31. 10.]] - [[Eugen Kvaternik]], političar i revolucionar († [[1871]])
Linija 88 ⟶ 99:
* [[9. 2.]] - [[Miloje Đak]], trgovac, vođa pobune
* [[16. 4.]] - [[Henry Fuseli]], slikar (* [[1741]])
* [[4. 5.]] - [[Stjepan Korolija]], književnik, zagrebački kanonik (* [[1760]])
* [[7. 5.]] - [[Antonio Salieri]], kompozitor (* [[1750]])
* [[19. 5.]] - Grof de [[Saint-Simon]], socijalistički teoretičar (* [[1760]])
* [[24. 5.]] - [[Matija Petar Katančić]], književnik (* [[1750]])
* [[14. 6.]] - [[Pierre Charles L'Enfant]], arhitekta (* [[1754]])
* [[25. 8.]] - [[Josip Voltić]], jezikoslovac, leksikograf (* [[1750]])
* [[13. 10.]] - [[Maximilian I. (Bavarska)|Maximilian I.]], kralj Bavarske (* [[1756]])
* [[1. 12.]] - [[Aleksandar I., ruski car]] (* [[1777]])
| |||