Wikipedija

1994 – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
BokicaK (razgovor | doprinos)
9.240 izmena
→‎Događaji: datumi umesto pluseva, nekoliko slika
Red 11:
=== Januar/Siječanj ===
* [[1. 1.]] - U [[SRJ]] [[denominacija]] dinara, skinuto devet nula.
:+* 1. 1. - Uspostavljeno [[NAFTA|Sjevernoameričko područje slobodne trgovine]] (NAFTA) koje čine [[SAD]], [[Kanada]] i [[Meksiko]].
:+* 1. 1. - U [[Meksiko|meksičkoj]] državi [[Chiapas]] započinje oružana pobuna pod vodstvom [[Zapatistička vojska nacionalnog oslobođenja|Zapatističke vojske nacionalnog oslobođenja]] (EZLN).
* [[2. 1.]] - Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno, tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu [[Avganistan]]a [[Kabul]]u.
* [[3. 1.]] - Ofanziva [[Vojska Republike Srpske|VRS]] na [[Sarajevo]], desetine mrtvih u granatiranju narednih dana.
* [[6. 1.]] - Ambasador SAD u UN [[Madelaine Albright]] upozorava Hrvatsku da bi mogla biti izložena sankcijama zbog umešanosti u [[Rat u BiH]].
:+* 6. 1. - [[Viktor Ivančić]], glavni urednik [[Feral Tribune]]-a uhapšen zbog neodazivanja na vojnu obavezu.
:+* 6. 1. - U [[Detroit]]u umjetnička klizačica [[Nancy Kerrigan]] ozlijeđena u napadu koga je organizirao bivši suprug njene suparnice [[Tonya Harding|Tonyje Harding]].
* [[11. 1.]] - Pokrenut [[NATO]]-ov program [[Partnerstvo za mir]].
:+* 11. 1. - Samit NATO-a u Briselu, bosanski Srbi upozoreni na mogućnost vazdušnih udara.
* [[12. 1.]] - Ofanziva [[ARBiH]] protiv hrvatskih položaja u dolini [[Lašva|Lašve]].
* [[13. 1.]] - Bosanski Srbi i Hrvati produžuju božićno primirje do kraja meseca.
Red 26:
* [[22. 1.]] - [[Masakr na Alipašinom Polju]], ubijeno šestoro dece na sankanju.
* [[23. 1.]] - Drugi krug predsedničkih izbora u [[RSK]], proglašena pobeda [[Milan Martić|Milana Martića]] nad [[Milan Babić|Babićem]] (Martić imao snažnu podršku iz Beograda).
[[Datoteka:1-novi-dinar-1994.jpg|thumb|200px|Novi dinar u SRJ]]
* [[24. 1.]] - Na inicijativu guvernera [[Narodna banka Jugoslavije|NBJ]] [[Dragoslav Avramović|Dragoslava Avramovića]] pušten u opticaj novi, "super dinar", prema kursu 1 dinar = 1 nemačka marka. Novi dinar se menja prvo za 13.000.000 starih, a od [[26. 1.]] do [[30. 6.]] za 12.000.000. Jedan "Avramov" dinar je, posle [[hiperinflacija|hiperinflacije]] i tri denominacije, ekvivalentan 120.000.000.000.000.000.000.000 "[[Ante Marković|Antinih]]" dinara iz januara [[1990]]. (tada je bilo 7 dinara za marku).
:+* 24. 1. - Sir [[Michael Rose (britanski oficir)|Michael Rose]] je novi komandant snaga UN u BiH umesto Francois Briquemonta koji je dao ostavku.
* [[26. 1.]] - Francuska zahteva da NATO deblokira Tuzlanski aerodrom i Srebrenicu; istovremeno portparol State Departmenta komentariše francuski zahtev da se izvrši pritisak na bošnjačku stranu u mirovnim pregovorima rekavši da je to "čudan moralni račun".
* [[27. 1.]] - NY Times tvrdi da je Vojska Jugoslavije uključena u bosanski rat.
* [[28. 1.]] - Kod [[Zenica|Zenice]] kidnapovan i ubijen britanski humanitarni radnik i dvojica ranjena.
* [[31. 1.]] - Krenuo Balkanski servis [[Radio Slobodna Evropa|Radija Slobodna Evropa]].
:+* 31. 1. - U Republici Srpskoj proglašena opšta mobilizacija, nakon pretnji vazdušnim udarima.
:+* 31. 1. - [[Zoran Đinđić]] na čelu [[DS]] umesto [[Dragoljub Mićunović|Mićunovića]].
:+* 31. 1. - U glavnom gradu [[Somalija|Somalije]] [[Mogadiš]]u [[Američki marinac|američki marinci]] u pratnji konvoja, u kojem su bile diplomate [[SAD]], otvorili su vatru na ljude okupljene kod centra za raspodelu hrane i ubili najmanje pet civila, a mnoge ranili.
* ca. 31. 1. - Ruski političar [[Vladimir Žirinovski]] u poseti "srpskim zemljama", gde govori o tajnom oružju "eliptonu".
 
Linija 42 ⟶ 43:
* [[7. 2.]] - U Beogradu osnovana nezavisna novinska agencija FoNet.
* [[9. 2.]] - [[NATO]] postavio ultimatum bosanskim Srbima da do ponoći 20/21. 2. povuku sve teško naoružanje oko Sarajeva.
:+* 9. 2. - SAD priznale BJR Makedoniju.
* [[12. 2.|12]] - [[27. 2.]] - [[Zimska Olimpijada 1994|Zimske Olimpijske igre]] u Lilehameru, Norveška
* 14. 2.? - U Nemačkoj uhapšen prvi osumnjičeni za ratne zločine u bivšoj Jugoslaviji ([[Duško Tadić]]).
* [[16. 2.]] - Grčka uvodi trgovački embargo Makedoniji (što Evropska komisija kasnije ocenjuje kao kršenje propisa EZ).
[[Datoteka:Soko J-21 Jastreb.jpg|thumb|220px|[[J-21 Jastreb]]ovi, kakvi su oboreni u [[Banjalučki incident|Banjalučkom incidentu]]]]
* [[17. 2.]] - Počinje povlačenje srpskog teškog oružja iz okoline Sarajeva, prema dogovoru sa ruskim izaslanikom [[Vitalij Čurkin|Vitalijem Čurkinom]].
* [[20. 2.]] - Specijalni izaslanik UN [[Jasuši Akaši]] izjavio da nema potrebe za vazdušnim udarima oko Sarajeva.
:+* 20. 2. - Ruski bataljon stigao u Lukavicu kod Sarajeva.
* [[21. 2.]] - Službenik [[CIA]]-e [[Aldrich Ames]] uhapšen sa suprugom zbog špijuniranja za [[SSSR]].
* [[24. 2.]] - [[Bajaga]] svira u [[Slovenija|Sloveniji]].
* [[25. 2.]] - Primirje između Hrvata i Bošnjaka u BiH, pred početak razgovora u Washingtonu.
:+* 25. 2. - [[Baruch Goldstein]], pripadnik izraelskog [[kahanizam|kahanističkog]] pokreta ubija 29 [[muslimani (vjera)|muslimana]] u džamiji u [[Hebron]]u.
* [[28. 2.]] - [[Banjalučki incident]] - sprovodeći zonu zabrane letenja, avioni [[NATO]]-a oborili četiri aviona [[J-21 Jastreb]] vazduhoplovstva [[Republika Srpska|RS]] koji su gađali fabriku oružja "Bratstvo" u [[Novi Travnik|Novom Travniku]] - prva borbena akcija NATO-a ikad.
 
=== Mart/Ožujak ===
[[Datoteka:Bih94.JPG|thumb|200px250px|BiH, mart 1994]]
* [[1. 3.]] - Postignuti [[Washingtonski sporazumi (BiH)|Washingtonski sporazumi]] - federacija bosanskih Hrvata i Bošnjaka, takođe predviđena konfederacija sa Hrvatskom.
:+* 1. 3. - [[Južna Afrika]] predala [[Walvis Bay]] [[Namibija|Namibiji]].
* [[4. 3.]] - [[Rezolucija 900 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 900]] o obnovi komunalnih službi i normalnog života u i oko [[Sarajevo|Sarajeva]].
* [[6. 3.]] - Građani [[Moldova|Moldove]] na referendumu odbacuju ujedinjenje s [[Rumunjska|Rumunjskom]].
* [[8. 3.]] - Tramvaji voze u Sarajevu prvi put od 1992. (ali 17. 3. ubijen čovek u jednom).
* [[12. 3.]] - Francuske jedinice kod Bihaća zatražile vazdušne udare na srpske položaje, koji su odobreni tek posle tri sata, kada ih je navodno sprečilo loše vreme.
:+* 12. 3. - [[Crkva Engleske]] zaredila prve žene sveštenice.
* [[15. 3.]] - Američke trupe povučene iz [[Somalija|Somalije]].
* [[18. 3.]] - Zvanično potisani [[Washingtonski sporazumi (BiH)|Washingtonski sporazumi]] - ustanovljena '''[[Federacija BiH]]'''.
* 18. 3. - [[Mirko Marjanović]] premijer nove vlade u Srbiji, vlade "narodnog jedinstva" ([[SPS]], [[Liberali Srbije|Nova Demokratija]], 2 prebega iz [[DS]]), "misterija" 4 glasa za Vladu.
* [[20. 3.]] - Srpska strana dozvoljava ulaz humanitarnom konvoju u [[Maglaj]] (ranije tokom meseca izložen granatiranju).
* [[21. 3.]] - 66. dodela [[Oscari|Oskara]], najbolji film "[[Šindlerova lista]]".
Linija 73 ⟶ 75:
* [[25. 3.]] - Britanski mirotvorci uništili srpski bunker kod Maglaja.
* [[26. 3.]] - Skupština Hrvata u BiH odobrila Washingtonski sporazum i izabrala [[Krešimir Zubak|Krešimira Zubaka]] za predsjednika BiH tokom prelaznog perioda (Zubak će biti prvi predsjednik Federacije BiH).
:+* 26. 3. - Osnovano Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS).
* [[27. 3.]] - Medijski tajkun [[Silvio Berlusconi]] na čelu novoosnovane desničarske stranke ''[[Forza Italia]]'' pobjeđuje na parlamentarnim izborima, osvojivši tako svoj prvi premijerski mandat.
* [[29. 3.]] - U ruskoj ambasadi u [[Zagreb]]u sklopljen sporazum o primirju između [[RSK]] i [[Hrvatska|Hrvatske]] (od 4. 4.).
:+* 29. 3. - Granatiranje Goražda.
* mart - Oslobođena Vašingtonskim sporazumom, [[ARBiH]] napada srpske položaje oko više gradova (Teslić, Donji Vakuf, Kupres, Bugojno, Goražde, Maglaj).
 
=== April/Travanj ===
[[Datoteka:Goražde panorama.jpg|thumb|200px250px|[[Goražde]]]]
[[Datoteka:Bodies of Rwandan refugees DF-ST-02-03035.jpg|thumb|200px|[[Genocid u Ruandi]]]]
[[Datoteka:Nirvana around 1992.jpg|thumb|150px|† [[Kurt Cobain]]]]
* [[6. 4.]] - [[Ruanda|Ruandski]] predsjednik [[Juvenal Habariyamana]] i [[burundi]]jski predsjednik [[Cyprien Ntaryamira]] ubijeni kada je avion kojim su putovali oboren projektilom u blizini [[Kigali]]ja.
* [[7. 4.]] - Počinje [[Genocid u Ruandi]].
* [[8. 4.]] - [[Kurt Cobain]], pjevač rock-benda [[Nirvana (bend)|Nirvana]], pronađen ustrijeljen u svojoj kući u [[Seattle]]u, a što je naknadno proglašeno [[samoubistvo]]m.
:+* 8. 4. - Pronađena mrtva novinarka [[Radislava Dada Vujasinović]]; policija njenu smrt prvobitno karakteriše kao samoubistvo.
:+* 8. 4. - VRS zauzima Gradinu iznad Goražda.
* [[10. 4.]] - Dva američka [[F-16]] dejstvovala po srpskim položajima kod Goražda, na poziv UNPROFOR-a - prva akcija NATO-a po zemaljskim ciljevima u istoriji.
* 13 - [[14. 4.]] - Bosanski Srbi pritvorili 155 pripadnika UNPROFOR-a.
* [[15. 4.]] - Snage VRS "500 metara" od centra Goražda.
* [[16. 4.]] - Britanski [[Sea Harrier]] oboren kod Goražda.
:+* 16. 4. - Glasači u [[Finska|Finskoj]] se na referendumu odlučuju za članstvo u [[EU|Evropskoj Uniji]].
* [[22. 4.]] - NATO-ov ultimatum [[VRS]], pešadija da se povuče 3 km od centra Goražda do 23. 4., a artiljerija na 10 km (?) do 26. 4..
:+* 22. 4. - [[Rezolucija 913 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 913]] o situaciji u sigurnom području [[Goražde|Goražda]], osuda bosanskosrpskih snaga zbog ofanzive na to mesto i zatvaranja Unproforaca.
* [[24. 4.]] - VRS se povlači iz Goražda, u skladu sa ultimatumom NATO-a, pri čemu je uništen vodovod.
* [[25. 4.]] - [[Rat u BiH]]: SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska, Njemačka i Rusija formiraju tzv. [[Kontakt-grupa|Kontakt-grupu]] s ciljem da izradi mirovni plan.
* [[27. 4.]] - U [[Južna Afrika|Južnoj Africi]] održani prvi slobodni, neposredni, tajni i višerasni izbori na kojima pobjeđuje [[Afrički nacionalni kongres]].
:+* 27. 4. - [[Rezolucija 914 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 914]]: pojačana brojnost [[UNPROFOR]]-a.
* [[29. 4.]] - Tzv. [[Operacija Bøllebank]] - okršaj nordijskog bataljona [[UNPROFOR]]-a i [[VRS]] u [[Kalesija|Kalesiji]]; okršaj i kod Goražda, između britanskih mirotvoraca i VRS.
* [[30. 4.]] - Tokom kvalifikacija u [[Imola|Imoli]] poginuo vozač [[Formula 1|F 1]] [[Roland Ratzenberger]].
Linija 103 ⟶ 107:
 
=== Maj/Svibanj ===
[[Datoteka:Ayrton Senna 9 - Cropped.jpg|thumb|150px|† [[Ayrton Senna]]]]
* [[1. 5.]] - U [[Imola|Imoli]] poginuo [[Ayrton Senna]].
* [[3. 5.]] - Karadžić i Akaši se sporazumeli da u [[Brčko]] dođe 16 vojnih posmatrača (grad izložen čestom granatiranju).
Linija 108 ⟶ 113:
* [[5. 5.]] - Potpisan [[Protokol u Biškeku]] kojim je privremeno obustavljen [[Nagorno-karabahski rat]] između [[Armenija|Armenije]] i [[Azerbejdžan]]a.
* [[6. 5.]] - Otvoren [[Eurotunel]] kojim je po prvi put nakon ledenog doba omogućen kopneni promet između [[Ujedinjeno Kraljevstvo|Britanije]] i ostatka evropskog kontinenta (putnički promet od [[14. 11.]]).
* [[10.Datoteka:Nelson 5Mandela.]] - jpg|thumb|200px|[[Nelson Mandela]] postaje prvi crni predsjednik Južne Afrike.]]
* [[10. 5.]] - [[Nelson Mandela]] postaje prvi crni predsjednik Južne Afrike (do [[1999]]).
:+* 10. 5. - U [[Illinois]]u pogubljen [[John Wayne Gacy]], serijski ubica odgovoran za smrt 33 dječaka i mladića.
* [[12. 5.]] - Senat SAD glasa da se BiH ukine embargo na oružje, što predsednik Klinton odbacuje 25. 5..
:+* 12. 5. - [[John Smith (vođa laburista)|John Smith]], vođa [[UK|britanske]] opozicijske [[Laburistička stranka UK|Laburističke stranke]], iznenada umire, pokrenuvši izbore za vodstvo stranke (nasleđuje ga zamenica Margaret Beckett, do jula).
* [[13. 5.]] - Konferencija inostranih ministara usvaja odnos teritorija 51:49% za FBiH i RS.
* [[14. 5.]] - Finalni sporazum o osnivanju Federacije BiH - bošnjačka i hrvatska strana traže 58% BiH; Ante Roso i Fikret Muslimović na čelu Združenog štaba-stožera ARBiH i HVO.
:+* 14. 5. - U Beogradu otkriven spomenik [[Riga od Fere|Rigi od Fere]].
[[Datoteka:Hrvatska kuna.png|thumb|150px|[[Hrvatska kuna]]]]
* [[15. 5.]] - ARBiH potisnula srpske snage kod Tuzle, vode se borbe oko predajnika na Majevici (deo ofanzive sarajevske vlade u centralnoj i istočnoj Bosni).
* [[21. 5.]] - Sud u [[Palermo|Palermu]] optužio bivšeg premijera [[Giulio Andreotti|Đulija Andreotija]] za veze sa mafijom.
Linija 123 ⟶ 130:
 
=== Jun/Juni/Lipanj ===
[[Datoteka:Western Bosnia 1994.png|thumb|120px150px|Zapadna Bosna 1994]]
* [[2. 6.]] - Komisija eksperata UN optužuje bosanske Srbe za "genocid" na osnovu etničkog ćišćenja u [[Prijedor]]u 1992, takođe sugeriše da je masovno silovanje korišćeno kao oružje.
* [[7. 6.]] - Predsednik Slovenije [[Milan Kučan]] u poseti Hrvatskoj, razgovori o italijanskom iredentizmu.
Linija 139 ⟶ 146:
* [[7. 7.]] - Otvoren Buvljak (Otvoreni tržni centar) na Novom Beogradu.
* [[7. 7.|7]] - [[9. 7.]] - Inscenirane borbe u [[Bihać]]u - ratna varka 5. korpusa protiv Abdića.
:+* 7. 7. - Ulaskom sjevernojemenskih snaga u [[Aden]] završava [[Jemenski građanski rat 1994]].
* [[8. 7.]] - Umro osnivač i lider [[Severna Koreja|Severne Koreje]] [[Kim Il-sung]].
:+* 8. 7. - [[Rezolucija 936 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 936]]: južnoafrički sudija [[Richard Goldstone]] imenovan za prvog tužioca u [[ICTY]].
* [[13. 7.]] - Firme iz SR Jugoslavije i Danske povukle osoblje iz [[Alžir]]a, u kojem islamistički teroristi vrše napade.
[[Datoteka:Jupiter showing SL9 impact sites.jpg|thumb|200px|Mesta udara [[Shoemaker–Levy 9]] na Jupiteru]]
* [[16.7.|15]] - [[22. 7.]] - [[Jupiter]] pogađa nekoliko fragmenata kometa [[Shoemaker–Levy 9]].
* [[17. 7.]] - [[Brazilska fudbalska reprezentacija|Brazil]] pobjedom na jedanaesterce nad [[Italijanska fudbalska reprezentacija|Italijom]] osvaja Svjetsko prvenstvo u fudbalu.
* [[18. 7.]] - Muslimansko-hrvatska federacija prihvatila mirovni plan Kontakt-grupe.
:+* 18. 7. - U [[Buenos Aires]]u nepoznati počinitelji u [[Bombaški napad na AMIA-u 1994|bombaškim napadima]] na jevrejske organizacije ubijaju 85 osoba.
* [[20. 7.]] - Bosanski Srbi odbijaju plan Kontakt-grupe, nakon čega Izetbegović povlači njegovo bezuslovno prihvatanje.
:+* 20. 7. - [[Aleksandar Lukašenko]] izabran za predsjednika [[Bjelorusija|Bjelorusije]].
* [[21. 7.]] - [[Tony Blair]] dolazi na čelo britanskih laburista.
* [[23. 7.]] - [[EU]] preuzima administraciju u [[Mostar]]u ([[Hans Koschnick]]).
:+* 20. 7. - Osnovana [[Jugoslovenska levica]] (JUL).
* [[25. 7.]] - [[Izrael]] i [[Jordan]] formalno završavaju neprijateljstva sklapanjem mirovnog sporazuma.
* [[31. 7.]] - [[Slobodan Milošević]]: "Niko nema prava da odbacuje mir".
Linija 157 ⟶ 165:
 
=== Avgust/August/Kolovoz ===
[[Datoteka:Zvornik Border Crossing.JPG|thumb|200px|Most u [[Zvornik]]u - u avgustu '94 je uvedena blokada na Drini]]
* [[2. 8.]] - Ofanziva ARBiH na severu Bosne, na šta VRS odgovara granatiranjem Tuzle.
* [[3. 8.]] - Uprkos zahtevu Srbije da prihvati plan Kontakt-grupe, Skupština Republike Srpske ga odbija i raspisuje referendum o tome za 27 - 28. avgust.
Linija 167 ⟶ 176:
* [[23. 8.]] - Afrički Amerikanac [[Eugene Bullard]] posmrtno proizveden u poručnika vazduhoplovstva (bio pilot u Prvom svetskom ratu).
* [[24. 8.]] - Sporazum [[Izrael]]a i [[PLO]]-a o izvesnoj palestinskoj autonomiji na [[Zapadna obala|Zapadnoj obali]].
* [[27. 8.]] - U Banjaluci se sreli generali [[Ratko Mladić]] i gen. [[Wesley Clark]] i razmenili kape.
* [[28. 8.]] - Na referendumu u Republici Srpskoj sa 90% odbačen plan Kontakt grupe.
 
=== Septembar/Rujan ===
* [[6. 9.]] - Papa otkazao posetu Sarajevu nakon što je VRS ispalila 11 granata u zoni isključenja oko grada.
:+* 6. 9. - Borbe oko [[Bihać]]a, prvi put upotrebljene [[kasetna bomba|kasetne bombe]].
* ca. [[10. 9.]] - Smrt [[Risto Đogo|Riste Đoge]], direktora paljanske Srpske televizije; istovremeno iz Srbije "beži operativac DB" Čedomir Mihajlović<ref>[http://www.dnevniavaz.ba/vijesti/teme/97648-dosje-kako-je-zavrsio-najveci-promotor-zla-arkan-je-u-drinu-poslao-medijskog-krvnika-djogu.html Članak u "Dnevnom avazu"]</ref>, koji Haškom tribunalu predstavlja falsifikovane dokumente<ref>[http://www.vreme.com/cms/view.php?id=489578 Poslednja prevara Čede Mihajlovića], Vreme, 1. 3. 2007 (pristupljeno 20. 7. 2012)</ref>.
* [[11. 9.]] - Papa [[Ivan Pavao II]] prilikom posjeta [[Hrvatska|Hrvatskoj]] drži veliku misu na zagrebačkom Hipodromu.
Linija 185 ⟶ 194:
* [[27. 9.]] - Slovenija postala članicom [[GATT]]-a (prva među bivšim republikama).
* [[28. 9.]] - Trajekt ''[[MS Estonia]]'' tone u [[Baltik]]u pri čemu je poginulo 852 ljudi.
* [[29. 9.]] - Uhapšen [[Vojislav Šešelj]] jer je dva dana ranije pljunuo predsednika skupštine Srbije [[Radoman Božović|Radomana Božovića]] - u zatvoru do [[29. 1.januar]]a.
* [[30. 9.]] - [[Rezolucija 947 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 947]]: produžen mandat [[UNPROFOR]]-a u [[Hrvatska|Hrvatskoj]] do [[31. 3.]] [[1995]].
 
=== Oktobar/Listopad ===
* [[1. 10.]] - {{flag|Palau}} nezavisan od [[trust]]a [[UN]], u skladu sa [[Dogovor o slobodnoj asocijaciji|Dogovorom o slobodnoj asocijaciji]] sa [[SAD]].
:+* 1. 10. - [[Slovačka]]: populistički lider [[Vladimír Mečiar]] pobedio na izborima.
* [[3. 10.]] - Slovenački parlament određuje granice izbornih okruga tako da su obuhvaćena i četiri hrvatska sela.
* [[4. 10.]] - U [[Švicarska|Švicarskoj]] 23 pripadnika sekte [[Red sunčevog hrama]] vrši kolektivno samoubistvo, dan nakon što je 25 pripadnika iste sekte izvršilo samoubistvo u [[Kvebek]]u.
:+* 4. 10. - Pokrenut Odsjek za dramaturgiju pri [[Akademija scenskih umjetnosti u Sarajevu|Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu]].
* [[5. 10.]] - Beogradski aerodrom otvoren za međunarodni saobraćaj.
* [[6. 10.]] - Snage ARBiH prošle kroz demilitarizovanu zonu u blizini Sarajeva i ubile četiri medicinske sestre i 16 srpskih vojnika.
* [[8. 10.]] - Srpske snage sa položaja na Jevrejskom groblju otvorile mitraljesku vatru iz "sijača smrti" na dva tramvaja puna putnika <small>(proveriti)</small><ref>Snajperi ubili 1 osobu u pucnjavi na tramvaje, prema [http://www.uta.edu/cpsees/yec-394.txt uta.edu]</ref>.
:+* 8. 10. - ARBiH granatira [[Ilijaš]], poginulo dvoje dece.
:+* 8. 10. - [[Kriza razoružanja Iraka]]: Irak upozoren da povuče trupe sa [[kuvajt]]ske granice (ispunjava 7 dana kasnije).
* [[12. 10.]] - Okončana misija [[Magelan (sonda)|Magelan]] prema Veneri.
* [[14. 10.]] - VRS granatira [[Mostar]].
* [[15. 10.]] - Predsjednik Jean-Bertrand Aristide se nakon tri godine egzila vraća u domovinu.
* [[16. 10.]] - Borbe na Čemerskoj planini, severno od Sarajeva.
:+* 16. 10. - Izbori u [[Republika Makedonija|Makedoniji]], [[Kiro Gligorov]] reizabran, pobedila leva Alijansa za Makedoniju.
* [[19. 10.]] - Ofanziva ARBiH oko Sarajeva i drugde (Doboj, Maglaj, Bugojno...).
* [[25. 10.]] - VRS potisnuta kod [[Bihać]]a; ugrožen i [[Kupres]].
:+* 25. 10. - [[Operacija Amanda]] - okršaj danskih mirotvoraca i [[VRS]] kod [[Gradačac|Gradačca]].
* [[28. 10.]] - U SAD premijerno prikazan film ''[[Stargate (film)|Stargate]]'', na kome će se kasnije temeljiti [[Stargate|istoimena medijska franšiza]].
* [[oktobar]] - U Srbiji se iz poslaničkog kluba [[SRS]] izdvojilo 7 poslanika na čelu sa [[Jovan Glamočanin|Jovanom Glamočaninom]].
Linija 213 ⟶ 222:
 
=== Novembar/Studeni ===
[[Datoteka:Bosnia Bihac from west IMG 9908.JPG|thumb|220px|[[Bihać]]]]
* [[1. 11.]] - Uspeh ARBiH kod [[Trnovo|Trnova]], južno od Sarajeva, zarobljeni i tenkovi.
* [[1.11.|1]] - [[3. 11.]] - [[Operacija Cincar]], prva združena operacija HVO-a i Armije BiH.
* [[3. 11.]] - Hrvatsko-muslimanske snage zauzele [[Kupres]].
:+* 3. 11. - Zakon o javnom redu u [[UK]] sadrži delove protiv ''[[rave]]''-a.
* [[5. 11.]] - Bivši američki predsjednik [[Ronald Reagan]] pismom obavještava javnost da je obolio od [[Alzheimerova bolest|Alzheimerove bolesti]] te da se zbog toga potpuno povlači iz javnog života.
:+* 5. 11. - [[George Foreman]] postaje najstariji šampion u teškoj kategoriji.
* [[7. 11.]] - Prva optužnica [[ICTY]]-ja: Dragan Nikolić, komandant logora Sušica kod Vlasenice (osuđen 2003.).
:+* 7. 11. - WXYC sa Univerziteta Severna Karolina u Chapel Hillu je prva [[radio]] stanica koja se prenosi preko [[internet]]a.
* [[8. 11.]] - [[Republikanska revolucija]] u [[SAD]]: Pod vodstvom kongresnika [[Newt Gingrich|Newta Gingricha]] [[Republikanska stranka SAD|Republikanska stranka]] po prvi put u 40 godina osvaja većinu u oba doma [[Kongres SAD|američkog Kongresa]].
** [[George W. Bush]] kao republikanski kandidat pobjedom nad [[Ann Richards]] osvaja mjesto [[guverner Teksasa|guvernera Teksasa]].
* [[10. 11.]] - SAD jednostrano okončava pomorsku stražu nad embargom nad oružje za BiH i Hrvatsku.
* [[13. 11.]] - Borbe ARBiH sa vojskama Republike Srpske i RS Krajine koje napreduju na platou Grabež, istočno od Bihaća.
:+* 13. 11. - Glasači u [[Švedska|Švedskoj]] na referendumu podržavaju ulazak u [[EU]].
:+* 13. 11. - [[Formula 1]]: [[Michael Schumacher]] osvojio prvu titulu.
* [[17. 11.]] - Raketni napad na zgradu Predsjedništva u Sarajevu, 2 ranjenih.
* [[18.11.|18]] - [[19. 11.]] - Srpski avioni sa Udbine napadaju Bihać i [[Cazin]], jedan pao.
Linija 247 ⟶ 257:
* [[9. 12.]] - Zapadni zvaničnici tvrde da Slobodan Milošević i dalje pomaže Srbe u BiH, preko RS Krajine (napadi na Bihaćki džep).
* [[11. 12.]] - Ruski predsjednik [[Boris Jeljcin]] naređuje trupama da uđu u [[Čečenija|Čečeniju]] čime počinje [[Prvi čečenski rat]].
:+* 11. 12. - Philippine Airlines Flight 434: manja bomba ubila japanskog biznismena i zamalo oborila avion - [[Ramzi Yousef]] testira eksploziv.
* [[14. 12.]] - [[Rezolucija 967 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija|Rezolucija SB UN 967]]: dozvoljen izvoz anti-seruma za [[difterija|difteriju]] iz SR Jugoslavije na rok od 30 dana.
* [[15. 12.]] - Izdata prva verzija [[web preglednik]]a po imenu ''[[Netscape Navigator]]'' (najpopularniji program do uspona [[Internet Explorer 4|IE 4]] [[1998]]).
* [[17. 12.]] - [[Operacija Pauk]] - [[Fikret Abdić]] se vratio u Veliku Kladušu uz pomoć vojske [[RSK]], [[RS]] i [[Crvene beretke|Crvenih beretki]].
:+* 17. 12. - Na 31. [[šahovska olimpijada|šahovskoj olimpijadi]] u [[Moskva|Moskvi]], [[BiH]] osvojila srebrnu medalju.
:+* 17. 12. - Lideri Partije za demokratski prosperitet proglasili otvaranje Albanskog univerziteta u [[Tetovo|Tetovu]] uprkos zabrani.
* [[18. 12.]] - Bivši američki predsednik [[Džimi Karter]] stigao u Sarajevo u mirovnu misiju.
* [[19. 12.]] - U SAD započinje istraga vezana uz [[skandal Whitewater]].
:+* 19. 12. - Planirana korekcija kursa u [[Meksiko|Meksiku]] izaziva finansijski krah - SAD daju 50 milijardi dolara pomoći.
* [[21. 12.]] - Otvoren autoput kroz zapadnu Slavoniju.
* [[23. 12.]] - Sarajevska vlada i bosanski Srbi pristali da sklope primirje.
:+* 23. 12. - Parlament [[Moldova|Moldove]] usvojio Zakon o specijalnom pravnom statusu [[Gagauzija|Gagauzije]].
* [[26. 12.]] - Napadom [[komandos]]a na oteti francuski putnički avion na aerodromu u [[Marsej]]u oslobođeno je 239 [[putnik]]a i članova posade koje su [[islam]]ski teroristi držali kao [[taoc]]e posle otmice 24. decembra u Alžiru. Komandosi su ubili svu četvoricu terorista.
* [[31. 12.]] - Potpisan sporazum o 4-mesečnom primirju između Srba i Bošnjaka u BiH.
:+* 31. 12. - [[Prvi čečenski rat]]: Počinje [[prva bitka za Grozni]].
* [[decembar]] - [[Zoran Đinđić]] na Palama.
:+* decembar - Mediji: zagrebački "[[Vjesnik (novine)|Vjesnik]]" i beogradska "[[Borba (novine)|Borba]]" pod udarom vlasti (od februara "Naša Borba").
 
=== DatumKroz nepoznatgodinu ===
 
== Rođenja ==
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/1994