1648 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop iz en Wiki (1) |
dop. iz en Wiki (2) |
||
Red 1:
{{year dab|1648}}
{{godina nav}}
[[Datoteka:Gerard ter Borch Westfälischer Friede Kopie Münster.jpg|thumb|
{{godina u drugim kalendarima|1648}}
Godina '''1648''' ('''[[rimski brojevi|MDCXLVIII]]''') bila je [[prijestupna godina koja počinje u srijedu]] po [[Gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]] odn. [[prijestupna godina koja počinje u subotu]] po 10 dana zaostajućem [[Julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]].
Red 12:
* [[30. 1.]] - Dogovoren [[Münsterski mir]] kojim je okončan [[Osamdesetogodišnji rat]] između Španije i [[Holandska republika|Nizozemske]], čija je nezavisnost priznata (stupa na snagu 15. maja).
* [[23. 3.]] - Potpisan [[Ugovor iz Concordije]]: malo karipsko ostrvo [[Sveti Martin (Karibi)|Sveti Martin]] podeljeno između Francuske i Holandije.
* [[31. 3.]] - Razoran zemljotres u [[Van]]u, na istoku Turske.
* [[19. 4.]] - [[Prva bitka kod Guararapesa]]: Portugalci porazili Holanđane na severu Brazila.
* [[1. 5.]] - Turci započinju 21-godišnju [[Opsada Kandije|opsadu mletačke Kandije]] - najduža opsada u istoriji.
* [[25. 7.]] - [[1. 11.]] - [[Bitka za Prag (1648)|Bitka za Prag]] je poslednji okršaj [[Tridesetogodišnji rat|Tridesetogodišnjeg rata]]. ▼
* 1. 5. - [[Frederik III]] je novi kralj [[Danska-Norveška|Danske i Norveške]].
▲* [[25. 7.]] - [[1. 11.]] - [[Bitka za Prag (1648)|Bitka za Prag]] je poslednji okršaj [[Tridesetogodišnji rat|Tridesetogodišnjeg rata]] - Šveđani nisu mogli uzeti grad ali su zauzeli i opljačkali [[Praški grad|zamak]].
* [[31. 7.]] - [[Vuk Mandušić]] poginuo u okršaju s Turcima u [[Zečevo|Zečevu]].
* [[5. 8.]] - Iznenada umro ugarski palatin [[Ivan III. Drašković]].
* [[8. 8.]] - Pobuna u Carigradu zbog novog poreza, linčovan veliki vezir [[Hezarpare Ahmed-paša]] - nasleđuje ga [[Sofu Mehmed-paša]].
* [[12. 8.]] - Dvorskim udarom zbačen sultan [[Ibrahim I]] (ubijen šest dana kasnije), postavljen mali [[Mehmed IV]] (vl. do [[1687]]),
* [[avgust]] - U Francuskoj izbija Prva [[Fronda]] ("sudijska") - malo borbi.
* [[16. 8.]] - [[Oman]]ski imam Nasir bin Murshid al-Yaribi poslao vojsku na portugalski [[Muscat]] - grad pada do [[1650]].
* {{circa}} [[30. 9.]] - [[Semjon Dežnjov]] obišao rt ([[Rt Dežnjev|po njemu nazvan]]) i prvi prošao [[Beringov prolaz|Beringovim prolazom]] - za šta će šire saznati mnogo kasnije.
[[Datoteka:Europe map 1648.PNG|thumb|240px|Evropa oko 1648.]]
* [[11. 10.]] - [[Đorđe II Rakoci]] je novi [[erdelj]]ski knez (do [[1660]]).
* [[24. 10.]] - Potpisivanjem ugovora iz Münstera i Osnabrücka zaključen je '''[[Westfalski mir]]''' kojim je okončan [[Tridesetogodišnji rat]]. Vladari [[Carske države|Carskih država]] odlučuju o zvaničnoj veri a manjine uživaju toleranciju.
* [[novembar]] - [[Jan II Kazimir]] je novi vladar [[Državna zajednica Poljske i Litvanije|Poljske i Litvanije]] (do [[1668]]).
* [[decembar]] - [[Prajdova čistka]]: vojni udar Armije novog uzora kojim su uklonjeni neki članovi engleskog [[Dugi parlament|Dugog parlamenta]] - nastaje [[Krnji parlament (Engleska)|Krnji parlament]].
===Kroz godinu===
* [[Šabtaj Cvi]] iz [[Smirna|Smirne]] proglasio da je [[mesija]].
* Izgrađena [[Crvena palača]] u [[Delhi]]ju, rezidencija [[Mogulsko Carstvo|mogulskih careva]].
== Rođenja ==
{{Main|:Kategorija:Rođeni 1648.}}
* [[26. 4.]] - [[Pedro II (Portugal)|Pedro II]], kralj Portugala i Algarve († [[1706]])
* [[5. 8.]] - [[Guichard Joseph Duverney]], anatom († [[1730]])
* ? - [[Toma Raspasani]], albanski monah
== Smrti ==
{{Main|:Kategorija:Umrli 1648.}}
* [[28. 2.]] - [[Kristijan IV]], kralj Danske i Norveške (* [[1577]])
* [[20. 5.]] - [[Vladislav IV., kralj Poljske]] i veliki vojvoda Litvanije (* [[1595]])
* [[31. 7.]] - [[Vuk Mandušić]], [[uskoci|uskočki]] harambaša (* ?)
* [[5. 8.]] - [[Ivan III. Drašković]], ugarski palatin (* 1595-1603?)
* [[18. 8.]] - [[Ibrahim I]], osmanski sultan (* [[1615]])
* [[1. 9.]] - [[Marin Mersenne]], matematičar (* [[1588]])
* [[20. 9.]] - [[Ivan Lukačić]], skladatelj (* 1575?)
* [[11. 10.]] - [[Đorđe I Rakoci]], erdeljski knez (* [[1593]])
* [[25. 11.]] - [[Daišan]], mandžurski državnik (* [[1583]])
* [[30. 11.]] - [[Cvijeta Zuzorić]], pjesnikinja (* ca. 1552)
==Reference==
| |||