1642 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz en Wiki (2) |
ostatak |
||
Red 7:
* [[14. 1.]] (4. 1. po j.k.) - Engleski kralj [[Karlo I., kralj Engleske|Čarls I]] ulazi u [[Dugi parlament|Parlament]] i bezuspešno pokušava uhapsiti [[Pet članova (Engleska)|petoricu poslanika]] - nakon ovoga odlazi iz Londona u Oksford.
* zima 1641-42 - [[Mandžursko osvajanje Kine]]: [[Bitka Songjin]] je važna [[Dinastija Qing|Qingovska]] pobeda nad vojskama [[Dinastija Ming|Minga]] i zauzeće gradova [[Songshan (Liaoning)|Songshan]] i [[Jinzhou]]. Mandžurci će ove godine upadati i u provinciju [[Shandong]].
* januar - Uz dopune obnovljen [[Žitvatoročki mir]] između Habsburga i Osmanlija.
* [[17. 2.]] - [[Aximski ugovor]] Holanđana i domorodaca u današnjoj Gani.
* [[6. 3.]] - Bulom ''In eminenti'' papa [[Urban VIII.]] osuđuje [[jansenizam]].
* [[25. 3.]] (15. 3. po j.k.) - Engleski parlament proglašava da je Ordinansa o Miliciji obavezujuća iako kralj nije dao pristanak.
* [[
* [[17. 5.]] - [[Paul de Chomedey, sieur de Maisonneuve]] osnovao [[Montreal]] (prvobitno ''Ville Marie'').
* [[26. 5.]] - [[Tridesetogodišnji rat]]: [[bitka kod Honnecourta]] je težak francuski poraz od Španaca, ali pošto su ovi previše oprezni, ne iskorištavaju ga.
* [[jul]] - Prvi [[Engleski građanski rat]]: prva veća akcija je kraljeva neuspešna [[Opsada Hulla (1642)|Opsada Hulla]], ne bi li se dokopao tamošnjeg arsenala.
* [[avgust]] - Holanđani sasvim izbacili [[Španska Formoza|Špance sa Formoze]].
* [[22. 8.]] - [[Ferdinand III. (SRC)|Ferdinand III.]] potvrdio [[Vlaški statuti|Vlaške statute]]<ref>[http://www.rastko.rs/rastko-hu/istorija/istorija/Radonic_Kostic_Seobe.html Инвитаторија цара Леополда I и привилегије српске], rastko.rs</ref>. Iste godine donosi naredbu kojom se otežava pristup pravoslavnim sveštenicima<ref>[[Vladimir Ćorović]], [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_6_l.html Verski pokreti], rastko.rs</ref>.
* [[1. 9.]] (22. 8. po j.k.) - Engleski kralj Charles I diže kraljevsku bojnu zastavu na zamku Nottingham, čime proglašava rat svom Parlamentu - formalno počinje Prvi [[Engleski građanski rat]].
* 12. 9.? - Naređeno zatvaranje pozorišta u Londonu, što predstavlja kraj [[Englesko renesansno pozorište|Engleskog renesansnog pozorišta]].
* [[septembar]] - Turci povratili [[Azov]], nakon što je ruski car [[Mihajlo I., ruski car|Mihajlo I.]] naredio kozacima da ga napuste.
* septembar - Baron Ivan Galer potvrđuje pravo vlasništva na neka zemljišta novoizgrađenom [[Manastir Lepavina|manastiru Lepavini]]<ref>[http://www.manastir-lepavina.org/stranica.php?id=1 Manastir Lepavina (kratki istorijat)], manastir-lepavina.org</ref>.
* [[23. 10.]] - Tridesetogodišnji rat: [[Bitka kod Breitenfelda (1642)|Bitka kod Breitenfelda]] je odlučna švedska pobeda ([[Lennart Torstensson]]) u Saksoniji.
* [[oktobar]]/novembar - Patrijarh [[Pajsije Janjevac|Pajsije]] se u Peći sastao sa Trogiraninom Franom Leonardijem, misionarom [[Kongregacija za propagandu vere|Kongregacije]], ali ne prihvata unijaćenje<ref>Aleksandar Stamatović, [http://www.rastko.rs/rastko-cg/povijest/istorijat/istorijat_2.html Zetska episkopija i Crnogorska mitropolija do Petrovićkog perioda], rastko.rs</ref><ref>Dr. Đoko Slijepčević, [http://www.svetosavlje.org/biblioteka/Istorija/Lat_Unija.htm Borba protiv unijaćenja], svetosavlje.org</ref>.
* [[2. 11.]] (23. 10. po j.k.) - [[Bitka kod Edgehilla]] je prva postrojena bitka Engleskog građanskog rata - bez jasnog pobednika.
Linija 23 ⟶ 35:
* [[24. 11.]] - Holandski moreplovac [[Abel Tasman]] otkrio ostrvo, prvobitno nazvano [[Van Diemenova zemlja]] a kasnije [[Tasmanija]].
* [[2. 12.]] - Umro zagrebački biskup [[Benedikt Vinković]].
* [[4. 12.]] - Umro francuski prvi ministar [[kardinal Richelieu]], nasleđuje ga kardinal [[Jules Mazarin]] (do [[1661]]).
* [[13. 12.]] - Abel Tasman je prvi Evropljanin koji je video [[Novi Zeland]].
===Kroz godinu===
[[Datoteka:Rembrandt Harmensz. van Rijn 044.jpg|thumb|
* Patrijarh [[Pajsije Janjevac|Pajsije]] napisao ''Žitije cara Uroša''.
* U Veneciji otiskana ''Kita cvitya razlikova'' Ivana Ivaniševića.
* [[Mustaj-beg Lički]] (Hasunović) postaje [[bihać]]ki kapetan (do [[1676]])<ref>[[Vladimir Ćorović]], [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_7_l.html Dalje borbe s Turcima], rastko.rs</ref>.
* Prvi put se pominje Atli-beg po kome su nazvani Atlagići tj. Atlibegovići.
* [[Rembrandt van Rijn]] završio sliku "[[Noćna straža (Rembrandt)|Noćna straža]]".
* [[Blaise Pascal]] počinje rad na [[Paskalina|računskoj mašini]].
* Pobunjenik [[Li Zicheng]] opseda [[Kaifeng]] - guverner grada probija nasipe ne bi li ga oterao ali u [[Poplava Žute reke (1642)|nastaloj poplavi]] gine većina stanovništva.
* [[Lhasa]] je ponovo glavni grad [[Tibet]]a.
* Portugalci potčinili kraljevinu [[Wehale]] na ostrvu [[Timor]].
* Medicina: [[Guillaume de Baillou]] je prvi opisao [[reuma|reumu]] a [[Johann Georg Wirsung]] [[glavni gušteračni vod]].
==Rođenja==
Linija 38 ⟶ 59:
* [[25. 7.]] - [[Louis I (Monako)|Louis I]], knez Monaka († [[1701]])
* [[14. 8.]] - [[Cosimo III de' Medici]], veliki vojvoda Toskane († [[1723]])
* [[1. 9.]] - [[Mikloš Betlen (kancelar)|Mikloš Betlen]], mađarski plemić († [[1716]])
* 25. 12. po j.k. - [[Isaac Newton]], fizičar († [[1727]])
* ? - [[Emetullah Rabia Gülnuş Sultan]], omiljena konkubina Mehmeda IV († [[1715]])
Linija 45 ⟶ 67:
* [[8. 1.]] - [[Galileo Galilej]], naučnik i filozof (* [[1564]])
* [[30. 4.]] - [[Dimitrije Požarski]], "Spasitelj Domovine" (* [[1577]])
* [[12. 5.]] - [[Safi I (Persija)|Safi I]], persijski šah (* 1611)
* [[9. 6.]] - [[Petar Beneša]], teolog i diplomat (* 1586)
* [[14. 6.]] - [[Saskia van Uylenburgh]], Rembrandtova supruga (* [[1612]])
* [[3. 7.]] - [[Maria de' Medici]], francuska kraljica-majka (* [[1575]])
Linija 52 ⟶ 76:
* [[14. 10.]] (4. 10. po j.k.) - [[Evdemoz I]], gruzijski katolikos-patrijarh
* [[1. 11.]] - [[Jean Nicolet]], istraživač Severne Amerike (* ca. 1598)
* [[
* [[4. 12.]] - [[Kardinal Richelieu]], francuski državnik (* [[1585]])
==Reference==
| |||