Bratstvo i jedinstvo – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 1:
[[Datoteka:Sloboda i bratstvo.jpg|minijatura|U borbi je kovana domovina slobode i bratstva ("''Dans le combat ils forgent une patrie libre et fraternelle''"), detalj sa izložbe u savezničkom centru u Alžiru 8. II 1945.]]▼
[[Datoteka:R21-yo0379-Orden-bratstva-i-jedinstva-sa-srebrnim-vijencem.png|thumb|[[Orden bratstva i jedinstva]].]]
'''Bratstvo i jedinstvo''' ([[ćirilica]]: Братство и јединство, [[makedonski jezik|makedonski]]: Братство и единство, [[slovenski jezik|slovenski]]: ''Bratstvo in enotnost'', [[albanski jezik|albanski]]: ''Bashkim dhe Vëllazërim'', [[mađarski jezik|mađarski]]: ''Testvériség és egység'') je bio poznati slogan [[Komunistička partija Jugoslavije|Komunističke partije Jugoslavije]], skovan tokom [[Narodnooslobodilačka borba Jugoslavije|Narodnooslobodilačke borbe]] naroda Jugoslavije.<ref>"BRATSTVO I JEDINSTVO", Politička enciklopedija, Beograd 1975.</ref>
Slogan je nastao po uzoru na ideju [[Francuska revolucija|francuske revolucije]] „[[Sloboda, jednakost, bratstvo]]“ ({{jez-fr|Liberté, égalité, fraternité}}).
== Drugi svetski rat ==
▲[[Datoteka:Sloboda i bratstvo.jpg|minijatura|U borbi je kovana domovina slobode i bratstva ("''Dans le combat ils forgent une patrie libre et fraternelle''"), detalj sa izložbe u savezničkom centru u Alžiru 8. II 1945.]]
Fašističke [[sile Osovine]] su nakon [[okupacija Jugoslavije|okupacije Jugoslavije]] vodili politiku ''[[zavadi, pa vladaj]]'' kojom su huškali pojedine narode Jugoslavije jedne protiv drugih, radi lakšeg održavanja sistema okupacije. [[Komunistička partija Jugoslavije]] se na samom početku rata odlučno suprotstavila ovoj politici, usvojanjem Rezolucije Majskog savjetovanja [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]]:
{{citiranje|»Pred Komunističkom partijom Hrvatske stoji velika i časna zadaća da organizuje i vodi najodlučniju borbu protiv raspirivanja nacionalne mržnje između Srba i Hrvata i Slovenaca, da radi neumorno na bratstvu i slozi hrvatskog i srpskog naroda, da ujedinjuje te narode u borbi protiv okupatora i šake uzurpatora... protiv raspirivanja nacionalne mržnje, a za bratstvo naroda Jugoslavije...«<ref>Dokumenti centralnih organa KPJ — NOR i revolucija (1941-1945), knj. 1. Beograd 1985, 10.</ref>}}
Isticanjem da je borba opštejugoslovenska i [[antifašizam|antifašistička]], komunisti su jasno iskazali da je obnova Jugoslavije ravnopravnih naroda okosnica njihove strategije.<ref name="Petranović"/> Oni su antitezom nacionalističkim politikama i usmeravanjem borbe protiv okupatora sprečili da se oslobodilački rat ne pretvori u strahoviti rat Srba i Hrvata do istrebljenja.<ref name="Petranović"/> [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] se od početka isprečila protiv bratoubilaštva, kao strategije koju inspirišu okupatori, stavom da nema narodnooslobodilačke borbe ukoliko ona ne prevazilazi nacionalne obračune.<ref name="Petranović">[http://www.znaci.net/00001/92_4.pdf Branko Petranović: Srpski narod u ustanku]</ref>
== Period SFRJ ==
[[Datoteka:Tito.ogg|right|thumb|Titov govor: ''Mi smo more krvi prolili za bratstvo i jedinstvo naših naroda. E nećemo nikom dozvoliti da nam dira ili da nam ruje iznutra, da se ruši to bratstvo i jedinstvo.'']]
Po završetku [[Drugi svjetski rat u Jugoslaviji|rata]] postao je jedan od od gesla [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|SFR Jugoslavije]]. Izraz je trebao opisivati bratski odnos između svih naroda i narodnosti u Jugoslaviji, kao i jednakost svih građana u [[socijalizam|socijalizmu]]. Najčešće je citiran [[Josip Broz Tito]], koji je jednom prilikom izjavio:
[[Datoteka:Cuvajmo bratstvo i jedinstvo kao zenicu oka svoga.jpg|thumb|"Čuvajmo bratstvo i jedinstvo, kao zjenicu oka svog", natpis u [[Mostar]]u.]]▼
{{citat|"Čuvajmo bratstvo i jedinstvo, kao zjenicu oka svog".}}
Za "osobite zasluge u širenju bratstva među narodima i narodnostima, u stvaranju i razvijanju političkog i moralnog jedinstva naroda" dodjeljivao se i [[Orden bratstva i jedinstva]] u dva stupnja, kojeg je ustanovio [[Josip Broz Tito]] [[15. 8.|15. kolovoza]] [[1943|1943.]] Također, diljem Jugoslavije, "Bratstvo i jedinstvo" je bilo ime mnogih škola, tvornica, folklornih i sportskih društava, te je po njemu nazvan [[Autoput Bratstvo i jedinstvo]] koji spaja [[Ljubljana|Ljubljanu]], [[Zagreb]], [[Beograd]] i [[Skoplje]].
== Raspad SFRJ ==
▲[[Datoteka:Cuvajmo bratstvo i jedinstvo kao zenicu oka svoga.jpg|thumb|"Čuvajmo bratstvo i jedinstvo, kao zjenicu oka svog", natpis u [[Mostar]]u.]]
Nakon raspada zajedničke države, bratstvo-jedinstvo je prestalo da bude jedna od vladajućih političkih vrednosti, kako to aforistički zapaža [[Lazar Manojlović]]:
{{citat|"Umjesto bratstva i jedinstva nova vlast se izborila za bijedu i samoubistva".<ref>[http://www.most.ba/108/003.aspx Lazar Manojlović, Moždane kapi (aforizmi)]</ref>}}
Linija 16 ⟶ 31:
== Izvori ==
{{Izvori|2}}
== Vidi još ==
| |||