Verzija na datum 23 juli 2013 u 18:44 uredi CommonsDelinker (razgovor \| doprinos) Botovi 13.381 izmena m Bot: Menjam datoteku/fajl Koca_Popovic.jpg sa Koča_Popović.jpg. ← Starija izmjena		Verzija na datum 23 septembar 2013 u 19:27 uredi poništi Autobot (razgovor \| doprinos) Botovi 177.192 izmene m sredjivanje; kozmetičke promjene Novija izmjena →
Red 9: \|pokretač= Štab Vojnoupravnog komandanta Jugoistoka \|rezultat= Bez bitnog učinka \|strana1 = [[~~Image~~Datoteka:Flag of Germany 1933.svg\|40px]] Nemački [[Wehrmacht\|Vermaht]]<br />[[~~Image~~Datoteka:Flag of Bulgaria.svg\|40px]] Bugarska vojska<br />[[~~Image~~Datoteka:Chetniks Flag.svg\|40px]] [[Četnici]]<br />[[~~Image~~Datoteka:Flag of Serbia (1941–1944).svg\|40px]] [[Srpski dobrovoljački SS korpus\|Ljotićevci]] \|strana2 = [[~~Image~~Datoteka:Flag of SFR Yugoslavia.svg\|40px]] [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije]] \|jedinice1 = Kombinovane snage [[Vojnoupravni komandant Jugoistoka (Nemačka)\|Vojnoupravnog komandanta Jugoistoka]] \|jedinice2 = Jedinice [[Glavni štab NOVJ Srbije\|Glavnog štaba NOVJ Srbije]] \|komandant1= General '''[[Hans Felber]]''', nemački komandant Srbije<br />'''[[Dragutin Keserović]]''', komandanta Rasinsko-topličke grupe korpusa JVO<br />'''[[Dragoslav Račić]]''', komandant [[Četvrta grupa jurišnih korpusa JVuO\|Četvrte grupe jurišnih korpusa JVuO]]<br />'''[[Neško Nedić]]''' načelnik štaba [[Četvrta grupa jurišnih korpusa JVuO\|Četvrte grupe jurišnih korpusa JVuO]] \|komandant2= '''[[Petar Stambolić]]''', komandant [[Glavni štab NOVJ Srbije\|Glavnog štaba NOVJ Srbije]] do 12. jula [[1944]].<br />'''General [[Koča Popović]]''', komandant [[Glavni štab NOVJ Srbije\|Glavnog štaba NOVJ Srbije]] od 12. jula 1944. \|snaga1=40.000 boraca \|snaga2=8.000 boraca Red 32: Istovremeno sa bitkom protiv NOVJ, general [[Dragoljub Mihailović\|Mihailović]] je naređivao da se Srbija "očisti" od komunista i njihovih simpatizera među stanovništvom.<ref name="Petranović">[http://www.znaci.net/00001/92_4.pdf Branko Petranović: Srpski narod u ustanku]</ref> == Sadejstvo [[Jugoslovenska vojska u otadžbini\|JVuO]] i Nemaca == {{citiranje\|„Srbija: [...] Prikupljanje četnika i Bugara za [operaciju] 'Trumpf', koja po planu počinje 10. jula. Prema sigurnom izvoru, neprijatelj je uočio koncentraciju i nastoji se izvući prema jugu.“ <ref>NAW, T-78, Roll 331, 6289152: Dnevni izvještaj komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi oružanih snaga od 7. jula 1944 (8. juli 1944.).</ref>\|Nemački izvještaj od 7. jula 1944}} Red 72: ==Angažovane snage== ** OSOVINA▼ * Nemci▼ ▲*OSOVINA ▲Nemci - 5. policiski puk - 1. policiski puk (delovi) - 14. okl. bataljon - delovi 12. okl. puka * [[Jugoslovenska vojska u otadžbini\|JVuO]] - [[Četvrta grupa jurišnih korpusa JVuO\|4. grupa jurišnih korpusa JVuO]] - [[Rasinsko-Toplička grupa korpusa JVuO\|Rasinsko-Toplička grupa korpusa]] - [[2. kosovski korpus JVuO\|2. kosovski korpus]] * Bugari▼ ▲Bugari - 27. pešadijska divizija - 22. pešadijska divizija (manji delovi) [[Srpski dobrovoljački SS korpus\|Srpski Dobrovoljački Korpus]] (Ljotićevci) - 5 nepotpunih pukova SAVEZNICI:▼ ▲SAVEZNICI: - [[21. srpska divizija NOVJ]] - [[24. srpska divizija NOVJ]] - [[25. srpska divizija NOVJ]] - sadejstvo [[22. srpska divizija NOVJ\|22. srpske divizije NOVJ]] - izvesna podrška i vazdušno snabdevanje od strane savezničke avijacije. == Odvijanje borbenih dejstava == {{Operacije NOVJ}} Operacija je zamišljena kao: koncentrični napad u cilju sabijanja, opkoljavanja i uništenja snaga [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije\|NOVJ]] Linija 111 ⟶ 105: {{citat\|Nastupni marš Bugara i četnika za operaciju »Trumpf« odvaja se planski. Početak 10. 7.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_218.htm Ratni dnevnik komande grupe armija »F« za period od 1. jula do 31. decembra 1944. godine], 7. juli 1944, Zbornik dokumenata i podataka o NOR-u, tom XII (nemački dokumenti), knjiga 4, prilog 1</ref>}} === Operacija "Trumpf" === U prvoj etapi operacije, nazvanoj "Trumpf" zamišljeno je da se napadom iz doline [[Toplice (reka)\|reke Toplice]], sa [[Kopaonik]]a i iz doline [[Zapadna Morava (reka)\|Zapadne]] i [[Južna Morava (reka)\|Morave]], parališe aktivnost [[21. srpska divizija NOVJ\|21]], [[22. divizija NOVJ\|22]], [[24. divizija NOVJ\|24]]. i [[25. divizija NOVJ\|25. divizije NOVJ]] i drugih samostalnih partizanskih jedinica i te snage nabace na planinska područja između [[Toplice (reka)\|Toplice]] i [[Jablanica (pritoka Južne Morave)\|Jablanice]], čime bi se jedinicama [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije\|NOVJ]] manevarski prostor suzio na planinsku oblast između [[Toplice (reka)\|Toplice]] i [[Jablanica (pritoka Južne Morave)\|Jablanice]]. Glavni problem za napadača predstavljala je neugodna pozicija [[16. srpska brigada NOVJ\|16. srpske brigade]] [[25. divizija NOVJ\|25. divizije]] i Jastrebačkog NOP odredam koji su se nalazili na [[Jastrebac\|Jastrepcu]], odnosno u pozadini glavne polukružne polazne linije. Otuda je 10. jula otpočeo koncentrični napad na [[Jastrebac]]. Linija 124 ⟶ 118: Tokom 18. i 19. jula [[21. srpska divizija NOVJ\|21. divizija NOVJ]] ponovo je vraćena u oblast [[Kuršumlija\|Kuršumlije]], čime su kombinovane osovinske snage konačno ovladale pozicijama za odlučujući napad. === Operacija "Halali " === Opšti napad na [[21. srpska divizija NOVJ\|21]], [[24. divizija NOVJ\|24]]. i [[25. divizija NOVJ\|25. diviziju NOVJ]] (operacija '''Halali'''), oko 40 000 kombinovanih trupa pod komandom generala Felbera, otpočeo je 19. jula s polukružne osnovice [[Lebane]] - [[Kosančić (Bojnik)\|Kosančić]] - [[Prokuplje]] - [[Tulare]] - [[Kuršumlija]]. Zahvaljujući velikoj nadmoćnosti u ljudstvu i tehnici, mapadač je savladao odbranu divizija [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije\|NOVJ]] i izbio sa bugarskom 27. divizijom na [[Vidojevica (planina)\|planinu Vidojevicu]] i [[Rgačka planina\|Rgačku planinu]], nemačkom pukovskom borbenom grup ''Dizner'' i SDK pred liniju Statovac (Gornji i Donji) - Slavni -Bučumet (Gornji i Donji) i sa četničkim korpusima ka planini Sokolovici, zatvorivši obruč oko njih. Da bi izbegao pritisak neprijatelja, GŠ Srbije naredio je [[21. srpska divizija NOVJ\|21. diviziji]] da prodre 21. jula ka gornjem toku r. Toplice i Kopaoniku; [[24. divizija NOVJ\|24. diviziji]], ojačanoj [[Bugarskom partizanska brigada NOVJ "Georgi Dimitrov"\|bugarskom partizanskom brigadom Georgi Dimitrov]] i Jastrebačkim NOPO, da s osloncem na Arbanašku planinu, [[Radan (planina)\|planinu Radan]] i Petrovac dejstvuje prema Pustoj reci i gornjoj Jablanici, a [[25. divizija NOVJ\|25. diviziji]] da se prebaci u rejon oko Medveđe. {{citat\|Mi smo rešili, budući u defanzivi, da dekoncentrišemo naše snage. Sa 25. smo pošli za Oruglicu, a 21. i 24. trebalo je da se u povoljnom trenutku izvuku i privremeno dejstvuju na širem prostoru. U tome nisu uspele i ubrzo su se, sa neprijateljem za petama, i one našle oko Oruglice. Sve tri divizije našle su se na uskom prostoru, sa neprijateljem ispred i bugarskom, a naročito arnautskom granicom pozadi.<ref name="KOČA POPOVIĆ: BELEŠKE UZ RATOVANjE">[http://www.znaci.net/00001/29_6.htm KOČA POPOVIĆ: BELEŠKE UZ RATOVANjE]</ref>}} Linija 133 ⟶ 127: Tako su se jedinice [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije\|NOVJ]] vratile tačno pod udar neprijatelja, u susret trećoj fazi nemačkog plana. === Operacija "Kehraus" === [[Datoteka:Koča_Popović.jpg\|mini\|General [[Koča Popović]], komandant [[Glavni štab NOVJ Srbije\|Glavnog štaba NOVJ Srbije]]: "''Spolja posmatrano, elementi koji se sukobljavaju nesrazmerni su: na jednoj strani broj, organizacija, naoružanje, garnizoni, prevozna sredstva, obezbeđena ishrana — na drugoj glad, umor, bose noge i pobeda, stvarna, neuništiva snaga''".<ref>http://www.znaci.net/00001/29_6.htm</ref>]] Linija 143 ⟶ 137: {{citat\|Operacija »Keraus«: neprijatelj se probio na 15 km jugo-jugoistočno od Kuršumlije pod borbom u povlačenju preko Radan-planine u pravcu Mehune. Gubici neprijatelja u operaciji »Keraus« od 27. 7, uključujući i 3. 8.: 173 mrtva, 42 zarobljena; plen: 4 mitraljeza, 12 mašinskih pištolja, 53 puške i nekoliko konja. Namera: premeštanje štaba I i II bataljona 5. policijskog puka u Kuršumliju. Upotreba glavnih snaga četničkih grupa iz prostora Brusa protiv neprijatelja koji je prodro preko Ibra.<ref>[http://www.znaci.net/00001/4_12_4_218.htm Ratni dnevnik komande grupe armija »F« za period od 1. jula do 31. decembra 1944. godine, 5. avgust 1944], Zbornik dokumenata i podataka o NOR-u, tom XII (nemački dokumenti), knjiga 4, prilog 1</ref>}} == Rezultat operacije i neposredne posledice == [[Datoteka:Ranjenici u Toplici 1944.jpg\|minijatura\|Ranjenici V krajiške divizije u Toplici, avgust 1944, neposredno pred evakuaciju u savezničke bolnice u Italiji.]] {{citiranje\|“Srbija: [operacija] 'Kehraus'-glavnina protivničkih snaga se čini potučena, te se povukla preko srpsko-albanske demarkacione linije. Borbeni dodir još samo sa neprijateljskim zaštitnicama. Time je operacija završena, dodatno čišćenje od strane borbenih grupa je u toku. Iako nije pošlo za rukom da se neprijateljska glavnina uništi, ipak je neprijatelj spriječen da prodre u dolinu Ibra, posebno zahvaljujući masovnoj upotrebi četnika“.<ref>NAW, T-78, Roll 332, 6289457-8: Dnevni izvještaj komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi oružanih snaga od 26. jula 1944.</ref>\|Njemački izvještaj komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi oružanih snaga od 26. jula 1944.}}

Topličko-jablanička operacija – razlika između verzija