Veljko Vlahović – razlika između verzija

|datum rođenja=[[2. 9.|2. septembar]] [[1914]].

|datum smrti=[[7. 3.|7. mart]] [[1975]].

|za narodnog heroja proglašen=<br>[[27. 11.|27. novembra]] [[1953]].

Rođen je [[2. 9.|2. septembra]] [[1914]]. godine u selu Trmanje, kod [[Kolašin]]a. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a gimnaziju u [[Podgorica|Podgorici]] i [[Beograd]]u, Studirao je mašinstvo na Tehničkom fakultetu u Beogradu, [[Prag]]u, na [[SorbonaSorbonne|Sorboni]] (u [[Pariz]]u) i diplomirao na Univerzitetu u [[Moskva|Moskvi]].

Stupajući na studije mašinstva na Tehničkom fakultetu u Beogradu, po prirodi sistematičan, radan i uporan, ubrzo je postao jedan od istaknutijih boraca i rukovodilaca naprednog studentskog pokreta u Beogradu. U [[Savez komunističke omladine Jugoslavije|SKOJ]] je primljen [[1933]], a u [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] [[1935]]. godine, kao već istaknuti studentski aktivist.

Sredinom [[1930e1930-e|tridesetih godina]], studenti [[BeogradskiUniverzitet univerzitetu Beogradu|Beogradskog univerziteta]] bili su pokretači i organizatori brojnih političkih akcija u gradu i na Univerzitetu. Vlahović je već tada bio jedan od istaknutih organizatora i rukovodilaca borbe beogradskih studenata za autonomiju Univerziteta, slobodu nauke i kulture, protiv nacionalističkih udruženja i policijske strahovlade, za demokratske slobode i društveni napredak zemlje. Bio je član od osnivanja, a od [[1935]] do jula [[1936]]. godine, i predsednik Akcionog odbora stručnih studentskih udruženja na Beogradskom univerzitetu, i jedan od najistaknutijih organizatora i rukovodilaca velikih studentskih štrajkova (februara [[1935]]. i [[4. april4.|4. aprila]]a [[1936]]) u Beogradu. Zbog toga je hapšen i interniran u koncentracioni logor u [[Višegrad]]u ([[14. februar2.|14. februara]]a do [[20. mart3.|20. marta]]a [[1935]]) i isključen s Univerziteta za [[1935]]/[[1936|36]]. godinu. Pre i u toku štrajkova putovao je u [[Zagreb]] i [[LJubljana|LJubljanu]] zbog koordinacije zajedničke akcije studenata ova tri velika univerziteta protiv tadašnjeg režima.

Učestvovao je u [[Španski građanski rat|španskom građanskom ratu]], kao borac Internacionalnih brigada. Krajem januara [[1937]]. godine, s grupom od 26 jugoslovenskih studenata, iz [[Prag]]a se ilegalno, preko [[Pariz]]a, prebacio u [[Španija|Španiju]]. Iz prvih dana njegova boravka u Španiji potiče i njegovo poznato pismo studentima [[BeogradskiUniverzitet univerzitetu Beogradu|Beogradskog univerziteta]], u kome ih poziva na akciju davanja svestrane pomoći španskom narodu u borbi za njegovu slobodu.

U Španiji je bio borac s puškom u ruci i vršio niz odgovornih dužnosti u Internacionalnim brigadama. Najprije je radio u kadrovskoj sekciji Baze internacionalnih brigada u [[Albaceta|Albaceti]], a zatim je bio pomoćnik načelnika za kadrove Balkanske internacionalne brigade. Posle toga je radio u Komesarijatu internacionalnih brigada u [[Madrid]]u i [[BarselonaBarcelona|Barseloni]], a zatim u Centru za evakuaciju boraca internacionalnih brigada u S'Agara. U drugoj polovini [[1937]]. godine, posle smrti [[Blagoje Parović|Blagoja Parovića]], izvjesno vrijeme je bio i urednik lista "Dimitrovac". Posljednja funkcija u španskoj republikanskoj vojsci bila mu je [[politički komesar]] bataljona.

Posle prelaska u [[Pariz]], od [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK]] [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] dobio je zadatak da organizira tehniku i dokumenta za ilegalni i legalni povratak u zemlju jugoslovenskih dobrovoljaca iz španskog građanskog rata. U [[Francuska|Francuskoj]] je delovao i kao član Partijskog biroa nekoliko partijskih ćelija u Parizu. U Parizu se prvi put susreo s drugom [[Josip Broz Tito|Titom]]m, i od tada je jedan od njegovih najbližih suradnika i doslednih sledbenika. Dok je boravio i radio u Parizu, izabran je [[1939]]. godine za člana [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK]] [[Savez komunističke omladine Jugoslavije|SKOJ]]-a. Oktobra [[1939]]. upućen je u [[Moskva|Moskvu]], kao predstavnik [[Savez komunističke omladine Jugoslavije|SKOJ]]-a, u Komunističku omladinsku internacionalu (KIM). U Moskvi je nastavio studije na moskovskom Tehničkom fakultetu i radio u organima KIM, kao predstavnik SKOJ-a, a [[1942]]. i [[1943]]. godine, do rasformiranja, kao sekretar KIM. Pored rada u KIM, bio i predstavnik [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] u [[Kominterna|Kominterni]] do njenog raspuštanja, [[1943]]. godine.

[[Aprilski rat]] i okupacija [[Kraljevina Jugoslavija|Kraljevine Jugoslavije]] [[1941]]. godine zatekli su ga u [[Moskva|Moskvi]]. Vlahović je tada pojačao rad na vezama jugoslovenskih komunista i građana s domovinom i radio na popularizaciji [[NOPnarodnooslobodilački pokret Jugoslavije|narodnooslobodilačkog pokreta]].

Po zadatku [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK]] [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] i [[Vrhovni štab NOVJ|Vrhovnog štaba NOPOJ]], u Moskvi je, [[11. 11.|11. novembra]] [[1941]]. godine, organizirao s [[Đuro Salaj|Đurom Salajem]] [[Radiostanica Slobodna Jugoslavija|radiostanicu "Slobodna Jugoslavija"]], preko koje je u svet prodirala istina o borbi naroda Jugoslavije protiv okupatora i domaćih izdajnika. Održavao je vezu s Vrhovnim štabom i dobivao izveštaje iz zemlje, pripremao emisije za radio-stanicu, pisao u sovjetskoj štampi i držao predavanja studentima, radnicima i sovjetskim građanima o oslobodilačkoj borbi jugoslovenskih naroda. Starao se da radio-vesti "Slobodna Jugoslavija" i dobijeni izveštaji iz zemlje budu emitovani na više stranih jezika i jezicima jugoslovenskih naroda.

U [[SFRJSocijalistička Federativna Republika Jugoslavija|Jugoslaviju]] se vratio krajem [[1944]]. godine, i preuzeo dužnost načelnika Uprave za agitaciju i propagandu [[CKCentralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|Centralnog komiteta]] [[KPJKomunistička partija Jugoslavije|Komunističke partije Jugoslavije.]]

Čitava Veljkova porodica je učestvovala u [[Narodnooslobodilačka borba Jugoslavije|NOB]]-u. Braća Branko i Dušan, su poginuli kao visoki vojni rukovodioci [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|NOVJ]], a sestra Dunja i brat Mišo su nosioci [[Partizanska spomenica 1941.|Partizanske spomenice 1941.]] I Veljkova majka Mijojka je takođe bila aktivni učesnik NOB-a.

*potpredsednik Veća naroda u Narodnoj skupštini [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNRJ]],

*predsednik Odbora za prosvetu [[SIVSavezno izvršno vijeće|Saveznog izvršnog veća]],

Za člana [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]] (SKJ) biran je od V do X kongresa. Od VII kongresa SKJ član je Izvršnog komiteta, a od VIII kongresa do IV plenuma Centralnog komiteta bio je jedan od sekretara [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK SKJ]]. Na IX i X kongresu biran je za člana Predsedništva CK SKJ. Bio je i predsednik Gradske konferencije [[Savez komunista Srbije|SK Srbije]] Beograda (mart [[1968]] - mart [[1970]]).

Bio je član Saveta Federacije i rezervni [[general-major]] [[JNAJugoslovenska narodna armija|Jugoslovenske narodne armije]].

Bio je član ([[1950]]) i šef jugoslovenske delegacije na zasedanju Generalne skupštine [[OUNUjedinjeni narodi|Organizacije ujedinjenih naroda]] i Član jugoslovenske delegacije na I konferenciji šefova država ili vlada [[Pokret nesvrstanih|nesvrstanih zemalja]] u [[Beograd]]u, septembra [[1961]]. godine.

U vreme svog bogatog političkog rada, Vlahović se bavio opštepolitičkim i ideološko-teorijskim pitanjima [[Marksizam|marksizma]]-[[vladimir Iljič Lenjin|lenjinizma]]. Objavio je više tekstova i studija o razvoju i ulozi [[Komunistička partija Jugoslavije|SKJ]] u socijalističkom samoupravnom društvu i drugim pitanjima. Za njegovu stvaralačku misao vezani su mnogi dokumenti komunističke partije u čijoj je izradi učestvovao, kao što je Program Saveza komunista Jugoslavije i platforma za X kongres SKJ. Bio je veoma cenjen kao saborac i drug, kao izuzetno skroman, principijalan i dosledan borac za [[socijalizam]]. Kao istaknuti teoretičar, prekaljeni revolucionar, sledbenik i saborac druga Tita, imao je veliki autoritet u Jugoslaviji i u revolucionarnom pokretu u svetu.

Umro je [[7. 3.|7. marta]] [[1975]]. godine u [[Ženeva|Ženevi]]. Sahranjen je u [[Aleja zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu|Aleji velikana]] na [[Novo groblje (Beograd)|Novom groblju]].

Nosilac je [[Partizanska spomenica 1941.|Partizanske spomenice 1941.]] i velikog broja [[Ordeni i medalje SFRJ|jugoslovenskih]] i stranih visokih odlikovanja. [[Orden narodnog heroja|Ordenom narodnog heroja]] odlikovan je [[27. 11.|27. novembra]] [[1953]]. godine.