Verzija na datum 9 mart 2013 u 19:33 uredi Addbot (razgovor \| doprinos) 46.972 izmene m Bot: Migrating 64 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9382 (translate me) ← Starija izmjena		Verzija na datum 17 juni 2013 u 17:33 uredi poništi Kolega2357-Bot (razgovor \| doprinos) 64.473 izmene m Bot: popravljanje preusmjeravanja Novija izmjena →
Red 2: [[image:Gray1140.png\|thumb\|200px\|right\|Unutrašnjost bešike]] [[image:Bešika.jpg\|thumb\|200px\|right\|Zid bešike - presek]] '''Mokraćna bešika''' (vesica urinaria) je neparan kesasti organ, odnosno prošireni deo [[urinarni sistem\|mokraćnih puteva]], koji služi kao privremeni rezervoar [[~~urin~~mokraća\|urina]]. Smeštena je u subperitonealnom prostoru karlične duplje, iza preponske simfize i ispred čmarnog creva kod muškarca, odnosno [[materica\|materice]] kod žene. Ložu mokraćne bešike (paracystium) sačinjava rastresito vezivno [[tkivo]], koje je okružuje sa gotovo svih strana. Položaj, oblik i topografski odnosi organa zavise od stepena ispunjenosti njegovog volumena. Mokraćna bešika ima približan oblik [[kruška\|kruške]] i na njoj se razlikuju tri dela: vrh (apex vesicae), koji je okrenut napred i naviše; telo (corpus vesicae), postavljeno u sredini; i baza ili dno (fundus vesicae), koje gleda naviše i unazad. Red 8: Vrh bešike je postavljen otprilike u visini preponske simfize, kada je ona prazna. Prilikom punjenja vrh postaje zaobljen i uzdiže se iznad simfize, stupajući u odnos sa prednjim trbušnim zidom. Telo bešike je u odnosu sa zadnjom stranom simfize i vijugama creva kod muškarca, odnosno [[materica\|matericom]] kod žene. Sa zadnje strane je pokrivena peritoneumom. Dno bešike kod muškarca leži na [[prostata\|prostati]], semenim kesicama i čmarnom crevu, a kod žena na prednjem zidu [[vagina\|vagine]]. Unutrašnja površina organa je obložena sluzokožom, koja gradi veliki broj nestalnih nabora. Prilikom punjenja mokraćne bešike oni se povlače. U predelu dna bešike nalazi se trouglasto polje pokriveno glatkom sluzokožom nešto tamnije boje, koje se naziva trougao bešike (trigonum vesicae). Vrh trougla je okrenut napred i odgovara unutrašnjem otvoru [[mokraćna ~~cev~~cijev\|mokraćne cevi]], a baza je okrenuta nazad i njene uglove čine desni i levi otvor [[mokraćovod\|mokraćovoda]]. Između ovih otvora pruža se interuterični nabor (plica interureterica), dug 1,5-2 cm, a iza njega se nalazi poprečno udubljenje u kome se nakuplja mokraćni kamen i [[gnoj]] kod zapaljenskih procesa. Funkcionalna zapremina bešike iznosi oko 350 cm<sup>3</sup>, ali pokazuje znatne individualne varijacije. Kapacitet se može popeti i na 700 cm<sup>3</sup> kod muškarca, odnosno 650 cm<sup>3</sup> kod žene. U patološkim slučajevima kapacitet mokraćne bešike može da varira od nekoliko mililitara do čak 2 litra. Red 17: ''Sluznica'' (tunica mucosa) je sastavljena od epitela prelaznog tipa (urotela) i rastresitog vezivnog [[tkivo\|tkiva]] (lamina propria). Kod punog organa epitel je tanak i ima 2-3 sloja [[ćelija]], a kada je bešika prazna epitel izgleda kao da ima 4-8 slojeva i sluznica je naborana (osim u predelu trougla bešike). Ispod urotela nalazi se lamina propria, izgrađena od nešto gušćeg vezivnog [[tkivo\|tkiva]], i tela submucosa (podsluzokožni sloj) izgrađen od nešto šireg sloja rastresitog veziva. Između sluznice i podsluznice nalazi se sloj lamina muscularis mucosae. ''Mišićni sloj'' (tunica muscularis) se sastoji od glatkih mišićnih [[ćelija]], koje se pružaju u svim pravcima i obrazuju tri nejasno odvojena podsloja: spoljašnji (longitudinalni), srednji (cirkularni) i unutrašnji (longitudinalni). Glatki [[mišići\|mišić]] bešike se naziva i detruzor i svojom kontrakcijom on povećava pritisak u bešici na 40-60 mmHg. Zbog toga je kontrakcija [[~~mišić~~mišići\|mišića]] detruzora glavni korak u pražnjenju bešike. [[ćelija\|Ćelije]] ovog [[~~mišić~~mišići\|mišića]] se međusobno stapaju (spajaju) i grade električne puteve niskog otpora, pa se [[akcioni potencijal]] može brzo proširiti od [[ćelija\|ćelije]] do [[ćelija\|ćelije]] i izazvati istovremenu kontrakciju cele bešike. U predelu unutrašnjeg otvora [[mokraćna ~~cev~~cijev\|mokraćne cevi]] mišićni sloj formira tzv. unutrašnji sfinkter (m. sphincter vesicae). Njegov prirodni tonus sprečava pražnjenje bešike, sve dok pritisak u njoj ne poraste iznad kritičnog nivoa, a takođe onemogućava i ulazak spermatozoida u bešiku za vreme ejakulacije. ''Spoljašnji sloj'' (tunica adventitia) je izgrađen od vezivnog [[tkivo\|tkiva]] i obavija najveći deo mokraćne bešike, osim gornjeg dela organa koji prekriva seroza (deo peritoneuma). Red 24: U vaskularizaciji bešike učestvuju gornje bešične arterije (aa. vesicales superiores), koje potiču iz pupčane arterije (a. umbilicalis); donja bešična arterija (a. vesicalis inferior), koja zajedno sa pupčanom arterijom potiče iz unutrašnje bedrene ili hipogastrične arterije; i zadnja bešična arterija (a. vesicalis posterior), grana hemoroidalne arterije. Glavna inervacija organa se ostvaruje putem vegetativnih pelvičkih nerava (nn. pelvici). U njihovom sastavu se nalaze i senzorna i motorna vlakna. Senzorna nervna vlakna detektuju stepen istegnutosti zida bešike i odgovorna su za nastajanje [[refleks\|refleksa]] koji izaziva njeno pražnjenje. Motorni nervi su parasimpatička vlakna, koja inervišu [[mišići\|mišić]] detruzor. Osim pelvičkih nerava, bešika ima i druga dva tipa inervacije: skeletna motorna vlakna u pudendalnom nervu (n. pudendalis), za inervaciju i voljnu kontrakciju sfinktera, i simpatička vlakna u sastavu hipogastričkih nerava, koja deluju na [[krvni sistem\|krvne sudove]]. U njihov sastavu se nalaze i retka senzorna nervna vlakna odgovorna za osećaj bola. ==Punjenje i pražnjenje bešike== Kada je mokraćna bešika prazna pritisak u njoj iznosi približno 0 cmH<sub>2</sub>0. Tokom vremena u njoj se nakupi 40-50 ml [[~~urin~~mokraća\|mokraće]] i pritisak poraste na oko 5 cmH<sub>2</sub>0. Zahvaljujući tonusu zida bešike, dalji priliv [[~~urin~~mokraća\|urina]] neće izazvati značajniji porast pritiska, sve dok volumen [[~~urin~~mokraća\|urina]] ne pređe 300-400 ml. Tada se dešava nagli porast pritiska i kao rezultat se javljaju kontrakcije [[~~mišić~~mišići\|mišića]] detruzora, koje postaju sve snažnije i snažnije. Odnosno počinje tzv. [[refleks]] mikturicije. Kada ovaj [[refleks]] postane dovoljno snažan uzrokovaće pojavu drugog [[refleks\|refleksa]], koji će izazvati inhibiciju spoljašnjeg sfinktera. Ako je ova inhibicija snažnija od voljnih signala za sfinkterski [[mišići\|mišić]] doći će do mokrenja, odnosno javiće se svesna želja za mokrenjem. U slučaju da do toga ipak ne dođe, nervni elementi [[refleks\|refleksa]] mikturicije se isključuju narednih nekoliko minuta (ili časova), sve dok se ne pojavi novi još snažniji [[refleks]]. ==Literatura==

Mokraćna bešika – razlika između verzija