[[File:MadridSkylitzesMurderBardasFol80ra.jpg|mini|Vardino ubistvo, ilustracija u ''[[Madriski Skilici|Madridskom Skilici]]'', 12. vijek]]
'''Varda Mamikonijan''' ({{lang-el|Βάρδας}}; {{lang-la|Bardas}}; ? - 21. april 866) bio je [[bizantbizantsko carstvo/Latinična verzija|bizantski]]ski plemić i velikodostojnik. Bio je brat carice [[Carica Teodora (9. vijek)|Teodore]] i pod njenim mužem [[Teofil (car)|Teofilom]] se uspeo u sam vrh tadašnje bizantske vlasti. Nakon Teofilove smrti je došao u drugi plan zahvaljujući Teodorinom regentstvu pod kojim je upravom dominirao [[Teoktist]]. Usprkos međusobnom neprijateljstvu, Teoktist i Varda, koji se smatraju jednim od najprosvjećenijih intelektualaca tog doba, su surađivali na obnovi rada znamenite [[Magnaurska škola|Magnaurske škole]] u Carigradu. Godine 855. je njegov nećak [[Mihailo III (car)|Mihailo]] postao punoljetan i formalno predao vlast Vardi, koji je nedugo potom dao likvidirati Teoktista, a vlastitu sestru prognati u manastir. Sljedećih deset godina je Varda bio ''de facto'' vladar Bizantskog Carstva, a 862. je preuzeo i formalnu titulu ''[[Caesarcezar (titula)|cezara]]''. Varda se pokazao kao sposoban vladar, prije svega na vojnom i vanjskopolitičkom planu. Godine 863. su bizantske trupe nanijele [[Abasidski Kalifatabasidi|abasidskim]] Arapima težak poraz u [[Bitka kod Lalakaona|Lalakaona]], što je ne samo zaustavilo dotadašnju arapsku ofenzivu nego omogućilo Carstvu da povrati niz teritorija u [[Mala Azija|Maloj Aziji]]. Varda je također podržao i misiju [[pokrštavanje SlavenaSlovena|pokrštavanja Slavena]] pod [[ĆirilKiril i Metod|Ćirilom i Metodom]], a najveći uspjeh mu je bilo pokrštavanje [[Bugari|Bugara]]. Međutim, svi ti uspjesi nisu mogli spriječiti da nećak pronađe novog [[favorit]]a u liku [[Vasilije I Makedonac|Vasilija]]; Vasilije je svog suparnika dao ubiti, a potom godinu dana kasnije i samog Mihaila, što je označilo početak nove [[Makedonska dinastija|Makedonske dinastije]] bizantskih careva.
