Univerzalna istorija – razlika između verzija

'''Univerzalna istorija''' je predstavljanje [[istorijahistorija|istorije]] [[čovečanstvo|čovečanstva]] kao jedne celine, kao koherentnog jedinstva putem

Prva dela koja bi se mogla smatrati univerzalnom istorijom su nastala još u [[Stari Vijek|Starom veku]], u [[StaraAntička Grčka|Staroj Grčkoj]] u 4. veku pre nove ere, a u narednim vekovima pisanje univerzalne istorije je prisutno i u [[StariAntički Rim|Starom Rimu]], [[Narodna Republika Kina|Kini]],.. [[Biblija]] sadrži tekstove koji se smatraju univerzalnom istorijom.

[[Datoteka:Voltaire.jpg|thumb|[[Voltaire|Volter]] je prvi pokušao da napiše istoriju sveta, bez upotrebe religijskih i nacionalističkih interpretacija prošlosti.]]

Kada je u pitanju [[Zapadni svijet|Zapadni svet]], impuls da se proizvodi univerzalna istorija se izdvojio i postao uticajan u [[18. vekvijek|18. veku]]u u kojem su broji [[filozof]]i promovisali nove kosmopolitske ideologije.<ref name="Hopkins">{{Cite web

the eighteenth century, when the philosophes promoted a new, cosmopolitan ideology.}}</ref> Kolonijalno iskustvo (veliki broj država u [[Evropa|Evropi]] su u 18. veku imale [[kolonija|kolonije]]) je izložilo evropsko društvo uticaju izuzetno heterogenih kultura i civilizacija. Takođe treba imati u vidu da je 18. vek u eri [[prosvetiteljstvoprosvjetiteljstvo|prosvetiteljstva]] u kojoj je na ljudske aktivnosti presudno uticala želja da se rukovode racionalnim naučnim prosuđivanjem prilikom promene i oslobađanja okova običaja i spornih autoriteta zasnovanih na [[religija|religiji]], [[sujeverje|sujeverju]], otkrovenjima i [[tradicija|tradiciji]], kako na individualnom tako i na društvenom nivou.<ref>{{Cite web

form, of the concept of what today would be called a global civil society.}}</ref> Krajem 18. veka je bila popularna ideja Evropskog jedinstva, bazirana na nečemu što [[Edward Gibbon|Gibbon]] naziva „velikom republikom“, kako bi se istakle pozitivne posledice razvoja trgovine i proširile granice civilnog društva izvan granica pojedinačnog kraljevstva na nove, zajednički nacrtane na bazi zajednički deljenih interesa i vrednosti. [[Saint-Simon|Sen-Simon]] i njegovi sledbenici su imali viziju međunarodnog poretka kojim bi upravljale tehnokrate u interesu zajednice. [[Karl MarksMarx|Marks]] je svoj alternativni socijalistički program takođe bazirao na kosmopolitskim principima. I za jedne i za druge je progres bio univerzalno pravo koje se može realizovati.<ref name="Hopkins">{{Cite web

[[Voltaire|Volter]] je u svom delu ''Essay on customs (1756)'' posmatrao razvoj svetske [[civilizacije|civilizacije]] u univerzalnom kontekstu, odbacujući i [[tradicija|tradicionalne]] [[hrišćanstvo|hrišćanske]] i [[nacija|nacionalne]] okvire i pod uticajem [[Jacques-Bénigne Bossuet|Žaka Beninj Bosijea]] i njegovog dela ''Discourse on the Universal history (1682)'' prvi napravio ozbiljan pokušaj da napiše istoriju sveta, eliminišući nacionalne i religijske okvire, naglašavao ekonomsku, kulturnu i političku istoriju. [[ImanuelImmanuel Kant|Kant]] je razvio ideju o univerzalno primenljivim moralnim imperativima i u svom delu ''Perpetual Peace (1795)'' izneo plan za ustanovljavanje kosmopolitskog [[liberalizam|liberalnog]] poretka koji bi rezultirao trajnim [[mir|mirom]]. Unverzalizam 18. veka je iznedrio ideale koje je u modernoj formi moguće identifikovati kao ''moderno civilno društvo''. Nastanak moderne [[historiografija|istoriografije]] se vezuje za nemačke univerzitete u 19. veku i presudan uticaj [[Leopold fonvon Ranke|Lepolda fon Rankea]] koji je insistirao na isključivom korišćenju čvrstih dokaza u vidu primarnih izvora dokazane autentičnosti a njegov [[kredo]] je bio da istoriju treba opisivati „onakvom kakva ona jeste“.<ref name="Hopkins">{{Cite web

| quote = „If a retrospective ethnicization or nationalization of history is to be avoided, any national labeling needs to be treated with great care.“ ili u prevodu Ukoliko naknadnu etnicizacija ili nacionalizaciju istorije treba izbegavati, pripisivanje bilo kakvih nacionalnih atributa treba vršiti veoma oprezno.}}</ref> je izraz koji se u savremenoj [[historiografija|istoriografiji]] koristi kao naziv za [[nacionalizam|nacionalističku]] interpretaciju prošlosti, pripisivanjem nepostojećih ili preuveličavanjem postojećih nacionalnih atributa [[istorijahistorija|istorijskih]] događaja i ličnosti.

Pojavom nacionalnih [[država]] u [[19. vekvijek|19. veku]]u globalni pristup u istraživanju istorije i pisanju istorijskih dela je postao neutemeljen u društvu i uglavnom bio zarobljen u okvire nacionalnih država tokom većeg dela 20. veka.<ref name="Hopkins">{{Cite web

Globalizacija istorije i njene perspektive su predmet proučavanja [[historiografija|istoriografije]] i jedna od tema brojnih [[kongres]]a [[istoričarhistoričar|istoričara]]a.<ref>{{Cite web