Ulpijan – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
|||
Red 1:
'''Ulpijan''' (''Domintius Ulpianus''), [[200|oko 200]] g. n. e. iz [[Tir]]a, Fenikija (Phoenitia) danas [[Libanon|Liban]], jedan je od poslednjih velikih rimskih pravnika klasičnog doba.
Sa kolegom Paulusom (''Paulus'') pripadao je konzilijumu pretorijanskih prefekta (praefectus praetorio) u vreme [[emilije Papinijan| Papinijana]] (''Papinian''), kada se prvi put i pojavljuje u javnosti. Bio je član saveta cara [[Septimije Sever|Septimija Severa]] [[193]]-[[211]]), a za vreme [[Karakala|Karakale]] [[211]]-[[217]]) bio je uravnik državne biblioteke (arhiva) (magister libellorum). Car [[Elagabal]] ga je prognao iz Rima.
Pred kraj života je i sam zauzeo položaj pretorijanskog prefekta (praefectus praetorio), komandanta pretorijanske garde i glavnog savetnika cara [[Aleksandar Sever|Aleksandra Severa]]. Uživao je naklonost ovog cara, koji ga je i vratio u Rim. Ubili su ga [[228]]. godine n. e. pobunjeni [[pretorijanci]], iako ima tvrdnji da papirus iz Egipta pominje kao vreme njegove smrti maj ili juni [[223]]. godine n. e.
Red 9:
U vreme prvog progonstva, tokom pet godina, napravio je prvu veliku kodifikaciju [[Rimsko pravo|Rimskog prava]] ''Constitutio Antoniniana'', u kojoj je pregledno sažeo sva važeća pravna pravila iz hiljadugodišnje tradicije Rimskog prava.
Izvodi iz njegovih spisa sačinjavaju otprilike trećinu [[Imperator Justinijan#Rad na kodifikaciji|Digesta]] (''Digesta'') (od čega su oko jedne petine komentari edikata), kodifikacije vizantijskog cara [[Justinijan I. Veliki|Justinijana]].
Iako nije bio originalan pravni pisac, već više kompilator, Ulpijan se nije držao previše tuđih mišljenja niti je slepo pratio autoritete. Kao autora karakteriše ga doktrinarana doslednost, razložna kritika i lucidnost u argumentaciji, stilu i jeziku. Najvažniji doprinos Ulpijana je u nastavljanju ideala zakonite vladavine (vladavine zakona).
| |||