Libanije – razlika između verzija

'''Libanije''' ([[Grčki jezik|grč]]. Λιβάνιος, oko [[314]]-oko [[394]]) bio je [[Grčka književnost|starogrčki]], odnosno [[Bizantskavizantijska književnost|ranovizantijski pisac]] i učitelj [[Retorikaреторика|retorike]], obrazovani [[Paganstvopaganizam|paganin]] u poznom [[Rimsko carstvoCarstvo|Rimskom carstvu]] koje je sve više postajalo [[Hrišćanstvo|hrišćansko]].

Rodio se u uglednoj i nekada uticajnoj porodici u [[Antiohija|Antiohiji]], koja je međutim nešto pre njegova rođenja izgubila većinu svoga bogatstva i uticaja. Sa 14 godina života Libanije je snažno zavoleo retoriku i otada je njoj posvetio ceo svoj život. Kao i mnogi drugi visoko obrazovani pagani u [[4. vekvijek|4. veku]]u, i Libanije se povukao iz javnog života i posvetio se literarnim studijama. Pokazivao je prezir prema izučavanju [[Rimska književnost|rimske književnosti]] i žalio zbog uticaja koji je ona vršila kao i zbog sve većih pritisaka carske administracije na tradicionalnu [[Polis|gradsku]] kulturu koju su podržavali i kojom su dominirali viši slojevi. Libanije je svoju retoričku veštinu koristio kako bi snažno istupao kako u ličnim stvarima, tako i po pitanjima koja su se ticala šire zajednice. Libanije je jedan od poslednjih ljudi na prelazu iz [[Antika|antike]] u [[srednji vijek|srednji vek]] koju su zagovarali [[Verska tolerancija|versku toleranciju]]: njegovi pogledi na [[Religija|religiju]] i kulturu nisu isključivali prijateljski suživot sa hrišćanima, kako pojedincima tako i carskim zvaničnicima. Studirao je u [[AtinaAtena|Atini]], a karijeru privatnog učitelja započeo je u [[CarigradIstanbul|Carigradu]]u, ali je uskoro bio proteran u [[Nikomedija|Nikomediju]].

Pre progonstva Libanije se sprijateljio sa [[Popis rimskih careva|carem]] [[JulijanFlavije ApostataKlaudije Julijan|Julijanom]], i njegova korespondencija sa ovim carem je sačuvana. U Julijanovu spomen napisao je i govore, između [[362]]. i [[365]]. godine, koji predstavljaju vrhunac Libanijevog književnog rada.

Među Libanijevim učenicima bili su [[Jovan Hrizostom]], [[Vasilije iz Cezareje|Vasilije Veliki]] i istoričar [[Amijan Marcelin]]. Libanijeva dela značajna su kao [[istorijski izvor]] o jednom fanatičnom stanju u kome se našlo poznorimsko društvo 4. veka. Jedan od Libanijevih govora, napisan prvo 374. godine, a zatim prepravljan i dopunjavan tokom celog njegovog života, predstavlja živopisan [[Autobiografija|autobiografski]] zapis, koji se na kraju pretvara u [[Dnevnik|dnevnički]] zapis jednog ostarelog prognanika.

Godine [[354]]. prihvatio je mesto učitelja retorike na visokoj školi u Antiohiji, gde je ostao sve do smrti. Premda je bio paganin, među njegovim učenicima bili su, pored istoričara [[Amijan Marcelin|Amijana Marcelina]], i [[Jovan Hrizostom]], [[Vasilije iz Cezareje|Vasilije Veliki]] i [[Teodor iz Mopusetije]]. Premda je bio prijatelj paganskog cara Julijana, upravo ga je hrišćanski car [[Teodosije I]] imenovao za [[Pretorijanski prefekt pretorija|prefekta pretorija]].