|
|
|glavni_grad =
|jezik = [[arapski jezik|arapski]]
|vjera = islam
|valuta = Istočnoafrički šiling
|
}}
'''Južnoarapski Protektorat''' ([[Arapski jezik|arapski]]: محمية عدن ) je naziv za kratkotrajni [[Ujedinjeno Kraljevstvo|britanski]] [[protektorat]] koji je egzistirao od [[1962]] do [[1967]] godine na jugoistoku [[Arapski poluotokArabija|Arapskog poluotoka]] istočno od luke [[Aden]], manje više na teritoriju [[Hadramaut|Hadramauta]].
==Historija==
Južnoarapski Protektorat nastao je [[1963]] zapravo kao rezultat neuspjeha britanske kolonijalne politike. Još je ranih [[1950e1950-e|1950-ih]] britanski savjetnik za zapadni dio [[Protektorat Aden|Protektorata Aden]] - ''Kennedy Trevaskis'', sastavio plan koji je predviđao da se od Protektorata Aden stvore dvije federacije, na teritorijima gdje su i tako postojale dvije upravne jedinice. Cilj tog plana bio je da se spriječe pokušaji destabilizacije od strane [[SjeverniArapska Republika Jemen|Sjevernog Jemena]] i njegovog kralja ''Ahmada bin Jahje'', koji je na razne načine pomagao anti-britanske snage po Južnom Jemenu, tako da su seučestale pobune [[1950e1950-e|1950-ih]] po brojnim sultanatima. Želja je bila i da se stvori modernija uprava sa više lokalne samuprave i manje korupcije, i smanji tiranija brojnih feudalnih vladara.
Međutim naglo buđenje [[Arapi|arapskog]] nacionalizma i njihova želja da se što prije oslobode britanske kolonijalne prisutnosti, natjeralo je Britance da brže djeluju. Zbog tog su željeli od Protektorata Aden napraviti [[Federacija Arapskih Emirata Juga|Federaciju Arapskih Emirata Juga]] i tako barem formalno prikriti razloge za nezadovoljstvo kod podanika. To je formalizirano [[11. februar2.|11. februara]]a [[1959]], kad je šest sultanata potpisalo sporazum o osnivanju Federacije Arapskih Emirata Juga. U slijedeće tri godine, Federaciji se pridružilo još devet sultanata, a [[18. januar1.|18. januara]]a [[1963]] i bivša [[Kolonija Aden]], tad je prestao postojati [[Protektorat Aden]] i nastala je [[Južnoarapska Federacija]] - formalno nezavisna država.
Međutim istočni sultanati i šeikati koji su bili puno konzervativniji i zaostaliji nisu se htjeli pridružili takvoj Federaciji već su osnovali svoj Južnoarapski Protektorat [[18. januar1.|18. januara]]a [[1963]], koji je na izvjestan način ostao onakav kakav je dotad bio [[Protektorat Aden]].
Prve članice Južnoarapskog Protektorata bili su slijedeći sultanati i šeikati; [[Katirska Država Sajun i Hadramaut|Sultanat Katiri]], [[Sultanat Mahra]], [[Kuvaiti Država HadhramautaHadramauta|Sultanat Kuvaiti]] i [[Vahidski Sultanat Balhaf]] <ref>[http://www.worldstatesmen.org/Yemen_protectorate.html States of the Aden Protectorates]</ref>(sve bivše članice [[Protektorat Aden|Istočnoadenskog protektorata]]) njima se pridružio i udaljeni [[Sultanat Gornja Jafa]] sa svojih pet šeikata (Busi, Dhubi, Hadrami, Maflahi i Mausata) dotada član [[Protektorat Aden|Protektorata Aden]].
Južnoarapski Protektorat je raspušten nakon proglašenja nezavisnosti [[Demokratska Narodna Republika Jemen|Narodne Republike Južni Jemen]], [[30. novembar11.|30. novembra]] [[1967]] godine, nakon toga su raspušteni i sultanati i šeikati koji su ga tvorili. Slijedeći veliki događaj bilo je ujedinjenje, Narodne Republike Južni Jemen sa [[Arapska Republika Jemen|Sjevernim Jemenom]] [[22. maj5.|22. maja]]a [[1990]] u [[Jemen|Republiku Jemen]].
==Pogledajte i ovo==
| 