Dvopartijski sistem – razlika između verzija

'''Dvopartijski sistem''' ili '''dvostranačje''' je izraz kojim se označavaju ona [[višepartijski sistem|višestranačka]] [[društveno-političkooblik uređenjevladavine|politička uređenja]] u kojima na [[izbori]]ma, a na osnovu toga i na svim važnijim razinama [[vlast]]i dominiraju članovi, odnosno predstavnici jedne od dviju vodećih [[politička stranka|političkih stranaka]]. Jedna od tih stranaka se nalazi na vlasti, odnosno ima status [[vladajuća stranka na vlasti|vladajuće stranke]], dok se druga stranka nalazi u [[opozicija|opoziciji]] i obično se za nju koristi izraz [[manjinska stranka]]. Za razliku od [[jednopartijskijednopartijska sistemdržava|jednopartijskog]], dvopartijski sistem u pravilu nije institucionaliziran kroz ustave i zakone, odnosno dvopartijske zemlje u svom zakonodavstvu pretpostavljaju ravnopravnu političku utakmicu između više od dvije stranke, poput zemalja gdje postoji tzv. višepartijski sistem u užem smislu. Ponekad se, međutim, dvopartijski sistem može institucionalizirati kroz toga da jedna od stranaka dobije status tzv. [[službena opozicija|službene opozicije]].

Dvopartijski sistem je karakterističan za zemlje koje koriste [[parlamentarni sistem]] vladavine uz [[većinski izborni sistem]]; zahvaljujući njemu se glasovi, odnosno mandati u predstavničkim tijelima obično grupiraju oko dvije najjače stranke. Takav sistem se obično naziva [[westminsterski sistem]], a ime je dobio po lokaciji [[Parlament UK|britanskog Parlamenta]]; izborni sistem, a zajedno sa njima i dvopartijski sistem su kao svoj uzor od bivše matice preuzele kolonije nekadašnjeg [[Britanski Imperij|britanskog Imperija]], odnosno zemlje [[CommonwealthKomonvelt nacija|Commonwealtha]]a. Najpoznatiji od svih dvopartijskih sistema je, međutim, u [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] gdje oko 150 godinama politikom na svim razinama dominiraju jedne od dviju stranaka - [[Demokratska stranka SAD|Demokratska]] i [[Republikanska stranka SAD|Republikanska]].

Politički teoretičari i komentatori često kao prednost dvopartijskog u odnosu na višepartijski sistem navode da se njime "uprošćuje" izbor birača, odnosno omogućava brzo i jednostavno nagrađivanje i kažnjavanje političkih stranaka koje se nalaze na vlasti; također se navode da se dvije glavne stranke nude veću političku stabilnost i promoviraju [[umjerenost (politika)|umjerenost]] nauštrb malih stranaka s [[ekstremizam|ekstremne]] ljevice i desnice. Kritičari dvostranačja, pak, drže da dvije vodeće stranke s vremenom postaju dio jednog te istog [[establišment]]a, odnosno stvaraju međusobni simbiotski odnos kojemu je glavni cilj održavanje [[status quo]]a, a samim time proizvode stagnaciju i [[partitokracija|partitokraciju]]. Kao neki od metoda kojima se nastoje otkloniti ovi nedostaci razvili su se instituti tzv. protestnih [[treća stranka|trećih stranaka]], odnosno koncept [[veliki šator|velikog šatora]] i [[preliminarni izboripredizbori|preliminarnih izbora]] unutar dvije vodeće stranke.